11% công nhân thường xuyên phải vay tiền

Sáng 10-6, Báo Tiền Phong tổ chức hội thảo "Tương lai nào cho người lao động nhìn từ góc độ tài chính và an sinh xã hội". Hội thảo có sự hiện hiện của đại diện lãnh đạo nhiều bộ, ngành và địa phương trong tam giác kinh tế trọng điểm phía Nam là TP HCM, Đồng Nai, Bình Dương cùng các chuyên gia uy tín và nhiều doanh nghiệp liên quan. Hội thảo được tổ chức tại 2 điểm cầu Hà Nội và TP HCM.

Hội thảo do Báo Tiền Phong tổ chức sáng 10-6 tại TP HCM

Tại hội thảo, ông Vũ Minh Tiến, Viện trưởng Viện Công nhân Công đoàn (Tổng LĐLĐ Việt Nam), cho biết thời gian qua có sự dịch chuyển lao động một cách tích cực, lao động trong khu vực dịch vụ tăng 39%, công nghiệp và xây dựng tăng 34%. Mặt khác, tình trạng thiếu việc làm cũng đã giảm so với thời gian trước. Cùng với đó, thu nhập người lao động cũng tăng so với quý trước dù chưa đáng kể, thu nhập bình quân của người lao động khoảng 6,4 triệu đồng/ tháng.

Theo ông Tiến, hiện tỉ lệ doanh nghiệp tham gia BHXH chiếm tỉ trọng rất cao đến 95 - 97%. Tuy nhiên, có một thực tế đáng lo ngại là đối tượng cần đảm bảo an sinh xã hội nhất, cần tham gia BHXH nhất (người thu nhập thấp, người nghèo…) thì lại không tham gia.

Bên cạnh đó, công - lao động có việc làm cuộc sống bấp bênh, khó khăn. Dù các cơ quan nhà nước đã có nhiều chủ trương, chính sách hỗ trợ cho họ, tuy nhiên vẫn còn nhiều vấn đề bức xúc, cấp bách của người lao động còn chưa được giải quyết (tiền lương thấp, nhà ở khó khăn, an sinh xã hội chưa được đảm bảo).

Khó khăn, nhiều công nhân phải thường xuyên vay tiền để chi tiêu, khám chữa bệnh

Ông Tiến cũng nêu lên một thực trạng đáng lo ngại là theo đánh giá chung, có 11% công nhân - lao động thường xuyên phải vay tiền để sinh hoạt hằng tháng, 36% số công nhân - lao động thỉnh thoảng phải vay tiền để chi tiêu sinh hoạt, khám chữa bệnh… Mặt khác, công nhân - lao động làm việc với cường độ cao, kéo dài nhưng tiền lương không cao. Thực tế, công nhân - lao động nếu không làm thêm giờ thì không đủ sống, tương lai bấp bênh.

Các đại biểu tham gia hội thảo

Nói về việc người lao động quyết định rút BHXH một lần, ông Vũ Minh Tiến cho rằng hàng triệu người lao động dù biết là thiệt thòi về sau, nhưng phải rút vì cuộc sống quá khó khăn trước mắt nên đành rút. Đồng thời cũng vì lo sợ chính sách BHXH thay đổi và thiệt thòi hơn về sau. Do đó, ông Tiến đề nghị cần có công tác tuyên truyền đúng đắn cho người dân để hiểu rõ vấn đề này. Bên cạnh đó, các cơ quan chức năng cũng thay đổi chính sách để đảm bảo an sinh, việc làm cho người lao động trong thời gian tới.

Đứng ở góc độ doanh nghiệp, ông Phạm Quang Anh, Tổng Giám đốc Công ty CP Quốc tế Dony (quận Tân Bình, TP HCM) cho biết nỗi lo của người lao động lớn nhất hiện nay là công việc không ổn định. Suốt 3 tháng làm "3 tại chỗ", cùng ăn chung, ngủ chung với công nhân, ông Quang Anh thấy nếu là vì thu nhập thấp, người lao động rút BHXH một lần là chưa chính xác. Thời trước, thu nhập rất thấp, họ vẫn không rút nhiều. Khi người lao động nghỉ làm ở doanh nghiệp, ra ngoài, đứt sự liên tục đóng BHXH. Nghỉ việc, họ muốn làm tự do, không ai đóng BHXH tự nguyện.

Ông Phạm Quang Anh, Tổng Giám đốc Công ty CP Quốc tế Dony, phát biểu tại hội thảo

Ông Quang Anh cũng đề xuất cơ quan BHXH tuyên truyền để người lao động biết đóng BHXH tiếp tục rất dễ vì hiện thủ tục do doanh nghiệp làm, người lao động không tự làm. Người lao động thấy lợi ích dài hạn thu hút hơn lợi ích ngắn hạn; tăng dài hạn, giảm ngắn hạn. Tuyên truyền để người lao động hiểu rút BHXH một lần sẽ thiệt thòi.

Cùng quan điểm này, ông Lưu Kim Hồng, Chủ tịch Công đoàn Công ty TNHH Nidec Việt Nam (Khu Công nghệ cao, TP Thủ Đức, TP HCM) cho biết các doanh nghiệp FDI muốn cho lao động lớn tuổi (từ 40 - 45 tuổi) nghỉ việc. Luật BHXH đang bàn thảo về vấn đề giảm đóng BHXH 20 năm xuống còn 15 năm, 10 năm. Trước vấn đề này, nhiều công nhân muốn rút một lần để có 1 cục tiền giải quyết khó khăn trước mắt, được hưởng bảo hiểm thất nghiệp. Sau khi nghỉ việc, họ làm thời vụ và sau đó, họ trở lại doanh nghiệp. Ở nhiều doanh nghiệp, công nhân thời vụ nhiều hơn công nhân chính thức. Công nhân nghỉ về quê phải đợi 20 năm, đến lúc đó lãnh lương hưu không được bao nhiêu, họ quyết định rút trước.

Ông Lưu kim Hồng, Chủ tịch Công đoàn Công ty TNHH Nidec Nam, cho biết rất nhiều người lao động muốn nghỉ việc, rút BHXH một lần

"Để có BHXH là chính sách an sinh đúng nghĩa, các cơ quan hãy tuyên truyền cho công nhân tuổi từ 40 - 45 hiểu sự cần thiết của lương hưu. Các hội, đoàn thể có thể nghiên cứu tạo việc làm cho lao động lớn tuổi có công việc để họ thấy ngày không còn dài lê thê buồn chán, có thu nhập bằng các nghề như nuôi cá, nuôi tôm, trồng lan, chăm sóc thú cưng… Ai cũng hiểu lương hưu có lợi nhưng trong thời gian nghỉ họ làm gì, lấy gì đóng? Nếu làm được việc này, việc rút BHXH một lần sẽ giảm" - ông Hồng đề xuất.

Theo, ông Nguyễn Duy Cường, Phó Vụ trưởng Vụ BHXH (Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội) để giải quyết câu chuyện rút BHXH một lần phải giải quyết câu chuyện việc làm ổn định. Các cơ quan tập trung tuyên truyền cho những người sau một năm nghỉ việc. Quan trọng, các cơ quan đoàn thể phải giải quyết nhu cầu tài chính trước mắt của người lao động.