Ẩn số trong vụ Mỹ tịch thu 15 tỷ USD bitcoin của ông chủ Tập đoàn Prince

Ông chủ Tập đoàn Prince trụ sở tại Campuchia bị cáo buộc điều hành một mạng lưới lừa đảo nhằm vào các nạn nhân trên khắp thế giới. Bitcoin trở thành một loại tài sản phổ biến trong các hoạt động ngầm toàn cầu do tính ẩn danh của nó.

Theo các chuyên gia, mã khóa riêng yếu và lấy cắp nội bộ có thể đã giúp các cơ quan thực thi pháp luật Mỹ lần ra số bitcoin mà Chen Zhi nắm giữ.

Đầu tuần này, Bộ Tư pháp Mỹ cho biết đã tịch thu 127.271 bitcoin từ Chen Zhi, người sinh ra ở Trung Quốc nhưng mang quốc tịch Anh và Campuchia .

Chen đã lưu khóa riêng cho 25 ví tiền điện tử, trong đó cất giữ bitcoin . Số tiền này hiện được Chính phủ Mỹ quản lý, và đây là vụ tịch thu tài sản lớn nhất trong lịch sử của Bộ Tư pháp Mỹ.

Theo bà Angela Ang, người đứng đầu bộ phận chính sách và quan hệ đối tác chiến lược khu vực châu Á - Thái Bình Dương của hãng nghiên cứu blockchain TRM Labs, dù Bộ Tư pháp Mỹ không cho biết chi tiết cách họ giành quyền kiểm soát số bitcoin của Chen, nhưng vụ tịch thu này có khả năng liên quan đến nhiều diễn biến trước đó.

Số tiền trong 25 ví của Chen đã thay đổi quyền lưu ký vào tháng 12/2020, và thông báo của Bộ Tư pháp cho thấy khả năng một người trong cuộc đã đánh cắp số bitcoin vào thời điểm đó, bà Ang cho biết.

Lừa đảo kiểu “mổ lợn” là hình thức dụ dỗ nạn nhân đóng góp tài chính ngày càng tăng trong thời gian dài, thường dưới dạng tiền điện tử. Cái tên này gợi liên tưởng đến việc vỗ béo cho lợn trước khi giết mổ.

Vụ này là trường hợp mới nhất cho thấy các cơ quan thực thi pháp luật có thể tịch thu tiền điện tử.

Đầu năm nay, một phụ nữ Trung Quốc tên là Qian Zhimin, bí danh Zhang Yadi, 47 tuổi, nhận tội tại tòa án Southwark Crown ở London sau khi chính quyền thực hiện vụ tịch thu tiền điện tử lớn nhất vào thời điểm đó, với lượng tiền tương đương 6 tỷ USD.

Hồi tháng 7, Nhân dân Nhật báo của Trung Quốc đưa tin về một cuộc trấn áp hoạt động rửa tiền liên quan đến tiền điện tử, cho thấy nỗ lực của chính quyền nước này nhằm tịch thu tài sản tiền số. Một đối tượng bị kết án 14 năm tù sau khi buộc phải giao nộp lượng bitcoin trị giá 9,5 triệu USD.

Năm 2020, chính quyền một thành phố ở tỉnh Giang Tô, miền đông Trung Quốc, tịch thu 195.000 bitcoin , tương đương khoảng 20 tỷ USD theo giá hiện tại, của nhóm điều hành cái lừa đảo theo mô hình ponzi (đa cấp).

Không phải lỗ hổng blockchain

Tính ẩn danh của quyền sở hữu vẫn là một đặc điểm của bitcoin , vì ngay cả danh tính thực sự của người tạo ra đồng tiền này - Satoshi Nakamo - vẫn là một ẩn số.

Theo Yu Xian, người sáng lập công ty bảo mật blockchain SlowMist, trong trường hợp của Chen, ví của người này trước đó bị phát hiện có khóa riêng yếu, nên đã bị xâm nhập vào năm 2020.

Theo báo cáo của hãng bảo mật blockchain Distrust công bố hồi gần đây, 25 ví của Chen có khóa riêng yếu và "đã bị tiêu diệt ngay từ đầu".

Ví tiền điện tử không lưu trữ, còn gọi là ví tự lưu trữ, yêu cầu người dùng tự quản lý khóa riêng của họ. Ngược lại, ví lưu trữ là nơi tiền của người dùng được quản lý bởi nền tảng của bên thứ ba, như nhà cung cấp dịch vụ ví và sàn giao dịch.

Ví không lưu trữ mang lại cho người dùng quyền riêng tư cao hơn và toàn quyền kiểm soát tiền của họ, nhưng cũng đòi hỏi kiến ​​thức kỹ thuật cao hơn vì có thể xảy ra tổn thất không thể khắc phục do các lỗi như mất khóa riêng tư.

Trong ngắn hạn, việc Bộ Tư pháp tịch thu bitcoin của Chen có thể làm tăng sự biến động của thị trường và làm suy yếu niềm tin của một số nhà đầu tư vào mức bảo đảm tài sản, Shawn Yan, nhà sáng lập kiêm CEO của Cregis Technology tại Hong Kong (Trung Quốc), cho biết.

Theo Yan, điều này cũng cho thấy năng lực công nghệ của các cơ quan quản lý trong lĩnh vực tiền điện tử, cho thấy thị trường này không phải là vô pháp.

Tuy nhiên, theo Yu Xian, tịch thu tiền điện tử chủ yếu dựa vào việc bắt giữ những cá nhân liên quan, và các diễn biến không cho thấy lỗ hổng cố hữu của blockchain.

"Cho dù là Trung Quốc hay Mỹ, các vụ tịch thu được thực hiện thông qua hành động thực thi pháp luật, chứ không phải thông qua bất kỳ hoạt động hack bất hợp pháp nào", Yu nói.