Ba nguyên nhân lý giải cho việc IPO toàn cầu kém nhất trong gần 30 năm

Thị trường IPO toàn cầu đang hướng đến khả năng có một năm tệ hại nhất trong nhiều thập kỷ, như vậy các doanh nghiệp không có nhiều lựa chọn ngoài việc phải đốt tiền chờ đợi trong lúc chờ thị trường chứng khoán bình ổn trở lại.

Theo Wall Street Journal, vào cuối năm ngoái, hàng trăm doanh nghiệp trên thế giới đang trong những giai đoạn cuối cùng chuẩn bị cho việc chào bán cổ phiếu ra công chúng, họ được khích lệ bởi 18 tháng tốt chưa từng có của hoạt động IPO tại Mỹ. Sau đó, quá nhiều biến cố bất ngờ đã xảy đến bao gồm lạm phát cao, lãi suất tăng mạnh và căng thẳng Nga – Ukraine leo thang, các thị trường chứng khoán toàn cầu vì vậy đón cú sốc tệ hại.

Thị trường IPO toàn cầu đóng băng. Tính từ đầu năm 2022 cho đến nay, các hoạt động IPO truyền thống chỉ kêu gọi được 5,1 tỷ USD, số liệu của Dealogic tính toán từ năm 1995 cho hay. Nhìn chung cùng thời điểm này vào các năm, IPO đã thu về 33 tỷ USD. Bằng thời điểm này năm ngoái, hơn 100 tỷ USD đã đổ vào các đợt IPO trên toàn cầu.

Lần gần nhất hoạt động IPO trầm lắng như vậy là vào năm 2009 khi mà nước Mỹ hồi phục từ khoảng thời gian rất khó khăn của khủng hoảng tài chính, thị trường IPO sôi động trở lại khi khoảng thời gian cuối năm dần đến.

Theo các chuyên gia tư vấn về IPO, họ không cho rằng năm 2022 sẽ đi theo xu hướng đó, như vậy kết quả năm 2022 sẽ có thể trở thành năm tệ hại nhất với hoạt động IPO trong gần 30 năm qua.

Đợt IPO của công ty công nghệ tài chính Klarna Bank AB đã được chờ đợi rất nhiều trong năm 2022, thế nhưng thay cho thông báo về một đợt chào bán cổ phần hoành tráng, doanh nghiệp Thụy Điển này công bố sa thải hàng trăm nhân lực nhằm cắt giảm chi phí và đã buộc phải huy động vốn từ các thị trường tư nhân. Klarna, doanh nghiệp chuyên tập trung vào cung cấp dịch vụ mua hàng trước trả tiền sau đã huy động 800 triệu USD trong mùa hè năm nay, thế nhưng chỉ sau khi hạ định giá 85% xuống 6,7 tỷ USD.

Định giá này cao gấp 3 lần so với ngưỡng mà Klarna từng tính toán cách đây 3 năm.

StockX, một nền tảng trực tuyến kinh doanh giày sneaker, đồ dạo phố và nhiều loại hình khác, đã có kế hoạch chào bán cổ phiếu trong nửa đầu năm 2021, theo nguồn tin từ vụ việc. Tuy nhiên cho đến nay StockX chưa nộp hồ sơ IPO. Tháng 6/2022, doanh nghiệp sa thải 8% nhân sự.

Việc số lượng các doanh nghiệp chào bán cổ phiếu giảm đi vốn được coi như thông tin xấu cho nền kinh tế và nhà đầu tư.

Hoạt động IPO, đặc biệt khi công ty còn non trẻ và có nhiều dư địa tăng trưởng, sẽ có thể giúp cho nhiều nhà đầu tư nhỏ có cơ hội hưởng lợi từ việc giá trị của doanh nghiệp tăng trong tương lai. Các doanh nghiệp đại chúng sẽ cần phải đăng ký với cơ quan quản lý và minh bạch hơn về tình hình tài chính của họ. Những tên tuổi doanh nghiệp IPO lớn thường thuộc nhóm những doanh nghiệp có tốc độ tăng trưởng cao và có thể mang đến đợt tăng trưởng kéo dài cả thập kỷ cho thị trường.

Những ngân hàng và công ty luật cùng tư vấn IPO cho rằng những doanh nghiệp có kế hoạch chào bán cổ phiếu trong năm nay sẽ có thể phải giảm một nửa định giá bởi trong hai năm qua, nhà đầu tư đã đổ quá nhiều tiền vào các doanh nghiệp có giá trị thổi phồng quá cao.

Nhiều luật sư tư vấn IPO cho biết họ đã giảm kỳ vọng với phần lớn các đợt IPO lớn trong năm nay, nhiều doanh nghiệp đang tính lùi sang năm 2023 mới IPO, chính vì vậy họ hoãn tuyển dụng ngân hàng tư vấn.

Chuyên gia quản lý quỹ tại Janus Henderson Investors, ông Denny Fish, thường mua cổ phiếu của nhóm doanh nghiệp tăng trưởng khi họ tiến hành IPO. Ông cho biết ông không có kế hoạch tương tự với bất kỳ đợt IPO nào sớm nhất đến năm 2023. Tính từ đầu năm 2022 đến ngày thứ Sáu, chỉ số Nasdaq giảm 19%, dù vậy mức hạ này vẫn còn thấp hơn nhiều so với ở thời điểm đáy vào giữa tháng 6/2022, chỉ số khi đó mất hơn 30%.