Bí mật bên trong startup tỷ USD xAI của Elon Musk

Theo những người am hiểu sự việc, một số lãnh đạo cấp cao tại xAI đã rời công ty sau khi va chạm với hai cố vấn thân cận nhất của Elon Musk về vấn đề quản trị và sức khỏe tài chính của startup này.

Hai cố vấn, Jared Birchall và John Hering, phụ trách điều hành hoạt động hàng ngày tại xAI, trong khi Musk – với tư cách giám đốc điều hành – đưa ra các quyết định cuối cùng. Một số lãnh đạo nội bộ bày tỏ lo ngại về cách Birchall và Hering quản lý công ty thay Musk, và cảm thấy rằng xAI thiếu một hệ thống chỉ huy chính thức.

Một số lãnh đạo cho biết họ rời đi vì lo ngại các dự báo tài chính của xAI thiếu thực tế. Họ cũng đặt câu hỏi về vai trò của văn phòng gia đình Musk, Excession, trong việc quản lý dòng tiền và kế toán của công ty.

Luật sư Alex Spiro, đại diện Musk phản bác: “Những cáo buộc cho rằng số liệu tài chính không minh bạch là sai sự thật và mang tính bôi nhọ”. Ông khẳng định báo cáo tài chính của xAI được kiểm toán bởi PricewaterhouseCoopers. Một nguồn tin thân cận với xAI cho biết công ty hoàn toàn tự tin vào các dự báo tài chính.

Làn sóng lãnh đạo rời bỏ

Trong những tháng gần đây, nhiều lãnh đạo cấp cao đã rời xAI, bao gồm Linda Yaccarino (từng là CEO của X), Mike Liberatore (giám đốc tài chính), Igor Babuschkin (cựu nhà nghiên cứu Google, đồng sáng lập xAI), và Robert Keele (cố vấn pháp lý trưởng).

Những mâu thuẫn trong ban điều hành phản ánh cách tiếp cận “khác thường” của Musk trong quản trị doanh nghiệp, và cho thấy điều đó đang gây khó khăn cho tham vọng xây dựng công ty AI hàng đầu thế giới.

Một người phát ngôn của xAI khẳng định Musk “lãnh đạo xAI với tầm nhìn và cam kết không lay chuyển, coi đây là ưu tiên hàng đầu để phát triển AI vì lợi ích nhân loại”.

Áp lực tài chính và uy tín

xAI đã đạt tiến bộ trong phát triển AI mạnh mẽ, nhưng vẫn chật vật cạnh tranh với các đối thủ như OpenAI và Anthropic, vốn sở hữu nhiều khách hàng trả phí hơn. Công ty đang chi mạnh cho chip xử lý đồ họa và cơ sở hạ tầng trung tâm dữ liệu, khiến cựu lãnh đạo và nhà đầu tư lo ngại về sức khỏe tài chính.

Công ty cũng chịu cú sốc uy tín khi chatbot Grok lan truyền nội dung bạo lực và bài Do Thái trên mạng xã hội, buộc xAI phải công khai xin lỗi.

Birchall – lãnh đạo lâu năm văn phòng gia đình Musk – giữ vai trò trung tâm trong hoạt động xAI cũng như việc huy động vốn từ các nhà đầu tư như Andreessen Horowitz và Fidelity. Quỹ Vy Capital của Hering cũng đầu tư vào xAI.

Mâu thuẫn gay gắt đến mức Antonio Gracias – CEO Valor Equity Partners, nhà đầu tư sớm của Tesla và cũng là người ủng hộ xAI – phải gặp lãnh đạo công ty để hòa giải. Tuy nhiên, Spiro bác bỏ thông tin này, gọi đây là “sự bịa đặt hoàn toàn”.

Nguồn tin cho biết Valor đã tham gia sâu hơn vào việc hỗ trợ xAI kể từ khi có nhiều lãnh đạo rời đi. Trước đó, Gracias cũng từng tham gia xử lý các khủng hoảng tại Tesla và thương vụ Musk thâu tóm Twitter năm 2022.

Huy động vốn khổng lồ

Từ khi thành lập cách đây hai năm, Musk đã xây dựng một trung tâm dữ liệu khổng lồ ở Memphis (Mỹ) và huy động hơn 15 tỷ USD, với lời hứa tạo ra AI thông minh nhất thế giới. Tháng 3 vừa qua, ông đã sáp nhập xAI với nền tảng mạng xã hội X, nơi chatbot Grok trả lời câu hỏi của người dùng. Musk tuyên bố công ty hợp nhất được định giá 113 tỷ USD.

Để duy trì cuộc đua, xAI cần tiếp tục huy động vốn, khi chi tiêu cho trung tâm dữ liệu ngày càng lớn. Musk cho rằng sức mạnh tính toán là yếu tố then chốt để chiến thắng trong “cuộc chiến AI”. Công ty hiện đang xây dựng trung tâm dữ liệu thứ hai ở Memphis với khoảng 550.000 chip Nvidia Blackwell để vận hành Grok.

Nguồn tin thân cận khẳng định khối tài sản của Musk và các nhà đầu tư lớn sẽ đảm bảo cho xAI có đủ vốn để đáp ứng nhu cầu lâu dài.

Trước đó, xAI đã hạn chế khả năng vay thêm nợ mới sau khi huy động được 5 tỷ USD nợ qua Morgan Stanley. Ngoài ra, công ty còn nhận được 2 tỷ USD từ SpaceX và đang đàm phán để Tesla đầu tư ít nhất 2 tỷ USD.

Spiro tiếp tục phủ nhận khó khăn tài chính: “Ý kiến cho rằng xAI gặp vấn đề trong việc gọi vốn là hoàn toàn sai và bôi nhọ – nhu cầu đầu tư luôn vượt xa khả năng cung cấp”.

Cổ đông Tesla dự kiến sẽ bỏ phiếu vào tháng 11 tới về đề xuất cho phép hội đồng quản trị đầu tư một khoản chưa xác định vào xAI. Musk cho biết nếu do ông quyết định, Tesla đã đầu tư từ lâu.

Theo: WSJ, CNBC