Bình Dương: Đấu giá dự án Mỹ Phước 4 và Cầu Đò nhiều sai phạm1

Diện tích đấu giá bị chênh lệch

Thanh tra Bộ Tư pháp vừa ban hành Kết luận thanh tra số 07/KL-TTR thanh tra việc chấp hành các quy định pháp luật, đối với Công ty Cổ phần dịch vụ đấu giá Nam Sài Gòn (Công ty Nam Sài Gòn) và Văn phòng Công chứng Mỹ Phước, tỉnh Bình Dương, tại dự án khu dân cư Mỹ Phước 4 và dự án Khu dân cư Cầu Đò.

Tại các dự án này, Công ty TNHH SX-TM Thiên Phú (Công ty Thiên Phú) là chủ đầu tư, còn Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Thuận Lợi (Công ty Thuận Lợi) là đơn vị trúng đấu giá.

Theo kết luận thanh tra, ngày 28/10/2003, Công ty Thiên Phú ký hai hợp đồng tín dụng với Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn - chi nhánh Chợ Lớn (Agribank Chợ Lớn) với số tiền 78 tỷ đồng và 2.000 lượng vàng SJC.

Và, để đảm bảo hai khoản vay trên, ngày 15/3/2011, Công ty Thiên Phú đã thế chấp hai dự án Mỹ Phước 4 và Cầu Đò cho ngân hàng. Ngày 31/8/2012, tổng dư nợ của Công ty Thiên Phú là 294 tỷ đồng. Do không có tiền trả nợ, phát sinh nợ xấu nên Công ty Thiên Phú đồng ý để Agribank Chợ Lớn bán đấu giá hai dự án để trả nợ.

Cụ thể, đối với dự án KDC Mỹ Phước 4, ngày 2/4/2014, được cơ quan có thẩm quyền định giá là 208 tỷ đồng. Ngày 12/6/2014, Công ty Thiên Phú ký biên bản thỏa thuận về việc xử lý tài sản bảo đảm để thu hồi nợ với Agribank Chợ Lớn và ngân hàng chọn Công ty Nam Sài Gòn tiến hành bán đấu giá tài sản. Dự án này phải qua 8 lần đấu giá và chỉ tiến hành đấu giá khu B1, B2 (khu A được bán đấu giá chung với Cầu Đò) mới thành công và Công ty Thuận Lợi trúng giá với số tiền 77 tỷ đồng.

Còn đối với khu dân cư Cầu Đò, dự án này được định giá là 162 tỷ đồng và có hai lần đấu giá. Sau lần một bất thành, ở lần thứ hai, Công ty Thuận Lợi là đơn vị duy nhất đăng ký tham gia đấu giá và trúng đấu giá bằng giá khởi điểm là 232,1 tỷ đồng.

Đáng nói, mặc dù trúng đấu giá dự án, nhưng Công ty Thuận Lợi lại không thực hiện đúng tiến độ thanh toán.

Kết luận Thanh tra của Thanh tra Bộ Tư pháp nhiều sai phạm trong quá trình đấu giá dự án khu dân cư Mỹ Phước 4, Khu dân cư Cầu Đò tại tỉnh Bình Dương của Công ty Cổ phần dịch vụ Đấu giá Nam Sài Gòn.

Ngoài ra, Thanh tra Bộ Tư pháp còn phát hiện diện tích quyền sử dụng đất giữa chứng thư thẩm định giá và kết quả bán đấu giá không thống nhất. Theo chứng thư thẩm định của Công ty Cổ phần thẩm định giá và Tư vấn Quốc tế thì tổng diện tích quyền sử dựng đất thuộc dự án khu dân cư Mỹ Phước 4 là 358.740m2. Tuy nhiên, diện tích quyền sử dụng đất theo hợp đồng đấu giá chỉ có 355.918m2. Chênh lệch diện tích là 2.821m2. Sau này, Công ty Nam Sài Gòn và Agribank Chợ Lớn không thực hiện điều chỉnh lại hợp đồng dịch vụ đấu giá.

Theo giải trình của Công ty Nam Sài Gòn, lý do sự chênh lệch diện tích trên là do Văn phòng công chứng (VPCC) và ngân hàng yêu cầu ghi đúng với diện tích trong các hợp đồng thế chấp và 51 giấy chứng nhận QSDĐ. 

Tuy nhiên, hồ sơ đấu giá không có tài liệu nào chứng minh, giải thích cho sự chênh lệch diện tích làm căn cứ xác định giá khởi điểm với kết quả bán đấu giá thực tế được ghi nhận tại biên bản đấu giá.

Cũng theo kết luận thanh tra, hết hạn khách hàng đăng ký đấu giá chưa nộp đủ số tiền đặt trước là chưa đúng với quy định. Công ty Nam Sài Gòn có giải trình là ngân hàng đã đồng ý, yêu cầu công ty đấu giá cho Công ty Thuận Lợi (công ty mua trúng đấu giá) chậm nộp tiền đặt trước nhưng lại không có tài liệu, văn bản nào chứng minh cho việc đồng ý của ngân hàng.

Trong quá trình thanh toán tiền trúng đấu giá, nhiều lần công ty mua trúng đấu giá không thực hiện đúng thời hạn thanh toán. Công ty Nam Sài Gòn không đôn đốc, yêu cầu người mua trúng đấu giá thực hiện đúng thỏa thuận, cảm kết như hợp đồng mua bán tài sản được ký kết giữa các bên.

Đối với việc công chứng các hợp đồng mua bán tài sản của Văn phòng công chứng Mỹ Phước, quá trình thực hiện công chứng, VPCC Mỹ Phước còn có nhiều thiếu sót, vi phạm trong việc đấu giá tài sản, công chứng hợp đồng mua bán tài sản. 

Việc Công ty Nam Sài Gòn tổ chức bán đấu giá quyền sử dụng đất Nhà nước giao đất không thu tiền là trái với quy định nhưng công chứng viên không phát hiện ra mà vẫn tiến hành công chứng. Công chứng viên đã thiếu trách nhiệm trong việc kiểm tra dự thảo hợp đồng, vi phạm Khoản 6 Điều 40 Luật Công chứng năm 2015.

Có dấu hiệu nâng khống chi phí đấu giá

Kết luận của Thanh tra Bộ Tư pháp xác định, Agribank Chợ Lớn chưa xác định đúng về tài sản đấu giá khi ký hợp đồng dịch vụ đấu giá với Công ty Nam Sài Gòn cũng như đảm bảo các cơ sở pháp lý vững chắc trong quá trình xử lý tài sản thế chấp để thu hồi nợ đối với các quyền sử dụng đất mà Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất.

Agribank Chợ Lớn chưa quyết liệt trong việc đôn đốc Công ty Nam Sài Gòn yêu cầu người mua trúng đấu giá thực hiện thanh toán tiền mua trúng đấu giá theo quy định của hợp đồng mua bán tài sản và thoả thuận các bên.

Cũng theo kết luận thanh tra, chi phí đấu giá không thống nhất, có dấu hiệu nâng khống chi phí. 

Bên trong dự án Khu dân cư Mỹ Phước 4, chủ đầu tư là Công ty Thuận Lợi cũng đã bị cơ quan chức năng xử phạt, buộc thu hồi hơn 6,6 tỷ đồng tiền thu lợi bất chính trong việc "xẻ thịt" hơn 7.500m2 đất công. Ảnh: V.D

Từ những vi phạm trên, Thanh tra Bộ Tư pháp kiến nghị cơ quan thanh tra, giám sát Ngân hàng Nhà nước, tăng cường thanh tra đối với các chi nhánh của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn trong việc xử lý, thu hồi nợ, tránh khiếu nại tố cáo phát sinh có liên quan đến công tác đấu giá tài sản đảm bảo của ngân hàng.

Kiến nghị Sở Tư pháp tỉnh Bình Dương kiểm điểm trách nhiệm đối với Văn phòng công chứng Mỹ Phước để đảm bảo việc công chứng được thực hiện đúng theo quy định của pháp luật. 

Đối với Agirbank Chợ Lớn, kiểm điểm nghiêm túc trách nhiệm cá nhân để xảy ra tồn tại, thiếu sót như đã nêu trong kết luận thanh tra. Kiểm tra và có hình thức xử lý phù hợp (nếu có vi phạm) theo quy định pháp luật và quy định của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đối với ông Nguyễn Việt Hưng (Trưởng phòng pháp chế, Phó trưởng phòng Hành chính nhân sự Agribank Chợ Lớn, vừa là cổ đông sáng lập Công ty Nam Sài Gòn – tỷ lệ cổ phần 76%).

Kết luận cũng kiến nghị Công ty Nam Sài Gòn tổ chức rút kinh nghiệm đối với những thiếu sót mà kết luận thanh tra đã nêu trong việc tổ chức bán đấu giá. Báo cáo kết quả thực hiện về Thanh tra Bộ Tư pháp trước ngày 8/5/2020.