Bitcoin giảm 15% trong 1 tháng, Strategy bốc hơi 58 tỷ USD vốn hóa, hàng loạt công ty vay nợ mua tiền số mắc kẹt

Cay đắng

Trong suốt thời gian qua, mô hình công ty kho bạc tiền số (crypto-treasury companies) từng được xem là “chiến lược vàng” cho những nhà đầu tư muốn tận dụng sự tăng trưởng mạnh mẽ của Bitcoin, Ether và các đồng tiền số khác.

Xuất phát từ việc Michael Saylor biến MicroStrategy thành “cá voi Bitcoin” vào năm 2020, nhiều doanh nghiệp đã áp dụng cách tiếp cận tương tự: huy động vốn thông qua bán cổ phiếu hoặc vay nợ để mua crypto, rồi giữ số tài sản này làm “kho bạc” cho công ty.

Khi thị trường tiền số đi lên, cổ phiếu của những công ty này tăng phi mã, khiến nhà đầu tư cá nhân và tổ chức đổ xô vào những câu chuyện về lợi nhuận siêu tốc.

Tuy nhiên, mọi thứ thay đổi nhanh chóng khi thị trường crypto chững lại. Giá Bitcoin và Ether lao dốc, kéo theo cổ phiếu của các công ty kho bạc tiền mã hóa giảm mạnh. Những người tiên phong như Strategy (trước đây là MicroStrategy) và các công ty "bắt chước" nắm giữ Ether quy mô lớn đã chứng kiến giá cổ phiếu của mình giảm mạnh hơn nhiều lần so với tài sản cơ sở mà họ nắm giữ.

Giá Bitcoin đã giảm 15% trong tháng qua. Strategy đã giảm 26% trong cùng kỳ, trong khi ETF liên quan của Matthew Tuttle là MSTU đã giảm 50%.

"Các công ty kho bạc tài sản kỹ thuật số về cơ bản là tài sản crypto có đòn bẩy, vì vậy khi crypto giảm, chúng sẽ giảm mạnh hơn," ông Matthew Tuttle nói.

Strategy, từng đạt giá trị 128 tỷ USD vào mùa hè, hiện chỉ còn khoảng 70 tỷ USD. BitMine Immersion Technologies, một công ty kho bạc ether lớn được Thiel hậu thuẫn và điều hành bởi chiến lược gia kỳ cựu Phố Wall Tom Lee, đã giảm hơn 30% trong tháng qua.

ETHZilla, đã tự biến mình từ một công ty công nghệ sinh học thành một kho bạc ether và có Thiel là một nhà đầu tư, đã giảm 23% trong một tháng.

Những nhà đầu tư lớn, như Peter Thiel, hay hàng loạt nhà đầu tư cá nhân theo lời kêu gọi của các “tín đồ crypto”, đều chịu thiệt hại nặng nề.

"Toàn bộ khái niệm này chẳng có ý nghĩa gì với tôi. Bạn đang phải trả 2 USD cho một tờ tiền 1 USD," Brent Donnelly, chủ tịch của Spectra Markets, nói. "Cuối cùng thì những khoản phí bảo hiểm đó sẽ giảm xuống."

Sự sụt giảm này phản ánh những rủi ro vốn có trong mô hình kinh doanh dựa trên crypto. Các công ty này về bản chất là tài sản crypto có đòn bẩy: khi giá tiền số giảm, tác động lên tài sản và cổ phiếu càng mạnh.

Họ thường được giao dịch với mức vốn hóa thị trường cao hơn giá trị thực của lượng Bitcoin hay Ether (token) nắm giữ, tức là có mức phí bảo hiểm cao (premium). Thế nhưng khi thị trường mất niềm tin, premium bị xóa sổ, khiến việc huy động vốn mới trở nên khó khăn. Những công ty thiếu đa dạng hóa hoạt động kinh doanh sẽ dễ rơi vào tình trạng “mắc kẹt”, buộc phải bán crypto để trang trải chi phí, tạo vòng xoáy giảm giá.

Phí bảo hiểm này tồn tại vì cổ phiếu của họ là cách tiếp cận crypto dễ dàng, hợp pháp hóa và được quy định cho các nhà đầu tư tổ chức. Tuy nhiên, sự ra đời của các sản phẩm đầu tư mới như ETF Bitcoin giao ngay (Spot Bitcoin ETF) đã cung cấp một kênh đầu tư trực tiếp và minh bạch hơn, nhanh chóng xóa bỏ nhu cầu và lý do tồn tại của phí bảo hiểm này.

Khi phí bảo hiểm biến mất, giá trị cổ phiếu giảm sâu để phù hợp với giá trị tài sản ròng thực tế.

"Rất nhiều công ty trong số họ đang mắc kẹt," Matt Cole, giám đốc điều hành của Strive, một công ty kho bạc bitcoin , cho biết. Strive đã huy động tiền vào đầu năm nay để mua bitcoin với mức giá trung bình cao hơn hơn 10% so với mức hiện tại.

Cổ phiếu của Strive đã giảm 28% trong tháng qua. Ông nói rằng Strive có vị thế tốt để "vượt qua sự biến động" vì gần đây họ đã huy động tiền bằng cổ phiếu ưu đãi thay vì nợ.

Đối với nhà đầu tư, tình hình hiện tại là một bài học cảnh tỉnh. Những khoản lãi khổng lồ trong quá khứ nay bị thay thế bằng thiệt hại đáng kể, với nhiều nhà đầu tư bán lẻ báo cáo thua lỗ hàng chục nghìn USD. Niềm tin vào các cổ phiếu kho bạc crypto bị lung lay, dẫn tới dòng tiền chảy ra khỏi thị trường, khiến việc phục hồi trở nên khó khăn hơn. Các chuyên gia nhấn mạnh rằng việc theo dõi giá trị tài sản ròng, mức premium cổ phiếu và chiến lược đa dạng hóa của các công ty là điều sống còn nếu muốn tiếp tục tham gia thị trường.

Đòn kép

Tờ Wall Street Journal (WSJ) nhận định tác động của cú sụt giảm thị trường tiền số gần đây lên nhà đầu tư diễn ra theo hai cấp độ.

Đầu tiên là thiệt hại tài chính. Vì cổ phiếu của các kho bạc crypto là tài sản có đòn bẩy, khi Bitcoin giảm 15%, cổ phiếu của các công ty này có thể mất tới 25% hay 50% giá trị trong cùng kỳ. Nhà đầu tư nhỏ lẻ, những người thường theo chân các "KOL” như Michael Saylor và Tom Lee, đang phải gánh chịu những khoản lỗ đáng kể trên bảng cân đối của mình.

Ví dụ, một nhà đầu tư mua BitMine với niềm tin vào sự tăng trưởng của Ethereum đã mất tới 10% vốn chỉ trong thời gian ngắn.

Thứ hai là sự khủng hoảng về mô hình kinh doanh. Sự sụp đổ của định giá đã đặt ra câu hỏi nghiêm trọng về tính bền vững của mô ty này.

Trong khi những công ty lớn và được cấp vốn mạnh mẽ vẫn có thể "mua vào lúc giảm giá" và vượt qua sự biến động nhờ lượng tiền mặt dồi dào, các công ty nhỏ hơn và chịu thua lỗ đang phải vật lộn. Họ không thể dễ dàng bán cổ phiếu mới để huy động tiền mua thêm crypto, làm tăng áp lực bán lên chính thị trường crypto.

Nhà đầu tư đang phải đối mặt với một thực tế khắc nghiệt: không chỉ giá crypto giảm, mà mô hình kinh doanh của công ty nắm giữ crypto đó cũng đang bị đe dọa.

Tuy vậy, một số nhà đầu tư vẫn duy trì niềm tin dài hạn, dựa trên tiềm năng của blockchain Ethereum và uy tín của các nhà quản lý như Tom Lee. Họ mua thêm cổ phiếu, tìm cách bù đắp lỗ thông qua quyền chọn, và kỳ vọng rằng giá crypto sẽ hồi phục.

Cole Grinde, một nhà đầu tư 29 tuổi ở Seattle, đã mua khoảng 100.000 USD BitMine với giá khoảng 45 USD một cổ phiếu khi công ty bắt đầu tích trữ Ether vào đầu năm nay. Anh đã thua lỗ khoảng 10.000 USD trong khoản đầu tư này cho đến hiện nay.

Tuy nhiên, anh Grinde, một nhân viên bán hàng trong ngành đồ uống, nói rằng anh đang tăng cổ phần của mình. Anh bán quyền chọn BitMine để giúp bù đắp thua lỗ. Anh tin tưởng vào công ty nhờ sự phổ biến ngày càng tăng của chuỗi khối Ethereum.

Mặc dù có sự bán tháo hàng loạt, một số nhà đầu tư lớn và nhỏ vẫn giữ vững niềm tin dài hạn dựa trên tiềm năng của blockchain Ethereum và uy tín của các nhà quản lý như Tom Lee, coi đợt giảm giá là một cơ hội mua vào hiếm có. Họ mua thêm cổ phiếu, tìm cách bù đắp lỗ thông qua quyền chọn, và kỳ vọng rằng giá crypto sẽ hồi phục.

Michael Saylor vẫn tiếp tục chiến lược tích lũy Bitcoin, khẳng định rằng tài sản kỹ thuật số sẽ không đi đâu cả. Tuy nhiên, đây là một trò chơi rủi ro cao.

Dẫu vậy, bài học rút ra từ đợt sụt giảm này là rõ ràng: mô hình kho bạc crypto có thể mang lại lợi nhuận khổng lồ khi thị trường đi lên, nhưng rủi ro cũng lớn không kém, và những cú lao dốc bất ngờ có thể khiến cả nhà đầu tư lẫn doanh nghiệp trả giá đắt.

*Nguồn: WSJ, Fortune, BI