Các nước chống đô la hóa thế nào?

Tăng cường sức mạnh các đồng nội tệ

Theo Reuters, tròn 1 năm trước, Thứ trưởng Bộ ngoại giao Nga Sergei Ryabkov tuyên bố Nga sẽ cắt giảm phụ thuộc vào các hệ thống thanh toán của Mỹ.

Trung Quốc đã kích hoạt dùng Nhân dân tệ cho các giao dịch dầu mỏ. (Ảnh minh họa: Sputniknews)

Tuyên bố này diễn ra sau khi Mỹ đưa ra các biện pháp trừng phạt nhằm vào ngành năng lượng nước này, cụ thể là hạn chế đầu tư của Mỹ vào các công ty Nga.

Trước đó, Nga đã triển khai hệ thống thanh toán mới - "Mir" để giảm phụ thuộc vào các hệ thống thanh toán của phương Tây, chẳng hạn như Visa và MasterCard.

 Theo Hệ thống Thanh toán Quốc gia của Nga (NSPK), đến tháng 8/2017, đã có hơn 13,9 triệu thẻ “Mir” được phát hành tại Nga, bằng 10% dân số nước này.

Đã có hơn 380 ngân hàng hoạt động tại Nga chấp nhận thẻ "Mir". Tất cả các điểm thương mại và dịch vụ tại Nga, gồm quán cà phê, cửa hiệu, nhà hàng và trạm xăng đều chấp nhận thanh toán bằng thẻ "Mir".

Theo hãng tin RT của Nga, vào tháng 7/2018 VTB - một trong những ngân hàng lớn nhất của Nga - thông báo ngân hàng này đang tìm cách giảm các giao dịch đô la Mỹ tại Nga vì người dân nước này chọn sử dụng đồng rúp thay USD.

“Kể từ đầu năm 2018, mọi người dường như ít quan tâm đến việc gửi hay vay USD. Đây là một bước quan trọng giúp khắc phục hiện tượng đô la hóa trong ngành tài chính nước Nga,” ông Andrey Kostin, Phó Chủ tịch VTB phát biểu tại một cuộc họp ở điện Kremlin.

Ông Kostin cho hay, VTB đã chuẩn bị một số đề xuất để thúc đẩy việc sử dụng đồng rúp trong các giao dịch thanh toán quốc tế.

Trong khi đó, Trung Quốc, ngoài việc đồng Nhân dân tệ được đưa vào giỏ tiền tệ chủ chốt toàn cầu, đã có những động thái nhằm quốc tế hóa Nhân dân tệ và hạn chế tình trạng đô la hóa.

Hãng tin sputniknews của Nga dẫn nguồn tin cho hay, tháng 3/2018 Trung Quốc đã kích hoạt đề xuất sử dụng đồng Nhân dân tệ cho các giao dịch dầu thô trên Sàn Giao dịch Năng lượng Quốc tế Thượng Hải.

Theo PGS. Evgeny Itzakov của Học Viện Kinh tế Quốc dân và Hành chính công (RANEPA), động thái của Trung Quốc có thể khiến nhiều nhà giao dịch phải bán USD và sử dụng đồng Nhân dân tệ, qua đó giúp tăng vị thế của đồng nội tệ Trung Quốc.

Một nguồn thạo tin của Reuters đánh giá, việc Trung Quốc sử dụng đồng Nhân dân tệ cho các giao dịch dầu thô được cho là dễ hiểu bởi quốc gia này là nhà nhập khẩu dầu mỏ lớn nhất thế giới. Do đó, động thái này sẽ giúp tăng cường thanh khoản của đồng Nhân dân tệ trên thị trường toàn cầu.

Xóa bỏ sự "thống trị" của USD

Nguồn tin của Reuters cho hay, theo kế hoạch, Trung Quốc có thể sẽ khởi động việc mua dầu mỏ từ Nga và Angola bằng Nhân dân tệ. Không riêng gì Trung Quốc, cả Nga và Angola cũng ủng hộ việc xóa bỏ sự thống trị của đồng USD trên toàn cầu.

Theo ông Sushant Gupta, giám đốc bộ phận nghiên cứu tư vấn năng lượng của Công ty nghiên cứu thị trường Wood Mackenzie, việc đưa đồng Nhân dân tệ vào thanh toán các giao dịch dầu thô có thế gia tăng sức ảnh hưởng của Trung Quốc lên giá dầu thế giới, đồng thời giúp Chính phủ nước này thực hiện mục tiêu quốc tế hóa Nhân dân tệ.

Theo Tổ chức giao dịch toàn cầu (SWIFT), tính đến tháng 1/2018, Nhân dân tệ vẫn là đồng tiền thanh toán đứng thứ 5 trên thế giới, nhưng tỷ trọng của Nhân dân tệ so với các đồng tiền khác giảm từ 2,5% xuống còn 1,7%.

Trong vòng hơn 1 năm qua, Trung Quốc đã đưa ra một loạt các biện pháp để ngăn dòng vốn đầu tư thất thoát khỏi Trung Quốc do lo ngại Nhân dân tệ mất giá.

Hãng Sputniknews dẫn nguồn tin cho biết, Trung Quốc không phải là quốc gia duy nhất tìm cách sử dụng tiền tệ quốc gia để giao dịch dầu mỏ. Các nhà thương mại Nga cũng đang đàm phán với các đối tác Trung Quốc về việc hợp tác thanh toán hợp đồng dầu mỏ bằng tiền tệ của Nga.

Nga và Trung Quốc đang chủ động giảm phụ thuộc vào USD cho các giao dịch thương mại song phương. Vào tháng 10 năm ngoái, Trung Quốc đã tung ra hệ thống thanh toán PVP cho các giao dịch bằng Nhân dân tệ và đồng rúp. Theo đó, việc thanh toán cho hợp đồng dầu mỏ của Nga xuất sang Trung Quốc với khối lượng 60 triệu tấn (hệ mét) mỗi năm, có thể được thực hiện không qua trung gian thanh toán của Mỹ. 

Theo Daily Express, trong phản ứng mới đây trước các biện pháp trừng phạt của Mỹ, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan tuyên bố, quốc gia này sẵn sàng giao dịch thương mại với các đối tác khác.

"Thổ Nhĩ Kỳ đang chuẩn bị giao dịch thương mại bằng tiền tệ quốc gia với các nước: Trung Quốc, Nga, Iran và Ukraine," Tổng thống Tayyip Erdogan cho hay.

Trước đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã phê chuẩn tăng gấp đôi thuế nhập khẩu nhôm và thép từ Thổ Nhĩ Kỳ lên lần lượt các mức là 20% và 50%. Động thái này khiến cho đồng lira của Thổ Nhĩ Kỳ giảm xuống mức báo động.

Lên tiếng ủng hộ Thổ Nhĩ Kỳ, Iran khẳng định sẽ tiếp tục giao thương với Thổ Nhĩ Kỳ, bất chấp những nỗ lực của Tổng thống Mỹ nhằm ngăn chặn chương trình vũ khí hạt nhân của Iran./.