Chống bơm tạp chất vào tôm: Đối phó bằng “chiến thuật du kích”

Khó kiểm tra, xử lý triệt để

Theo Chi cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản tỉnh Bạc Liêu, mặc dù công tác ngăn chặn hành vi đưa tạp chất vào tôm và sản xuất, kinh doanh, chế biến sản phẩm tôm có chứa tạp chất được sự chỉ đạo quyết liệt từ Chính phủ, các bộ ngành, UBND tỉnh và sự phối hợp giữa các tỉnh trọng điểm, nhưng công tác thanh, kiểm tra còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc.

Các cơ sở đưa tạp chất vào tôm xé nhỏ hàng để khó bị phát hiện. Ảnh: Một điểm bơm chích tạp chất tại tỉnh Bạc Liêu bị phát hiện.  Ảnh: N.Q

Ngoài ra, địa bàn rộng, các cơ sở thu mua, sơ chế nguyên liệu thủy sản nằm rải rác khắp các huyên trên địa bàn tỉnh, nhiều cơ sở nằm ở vùng sâu, vùng xa, địa bàn khó tiếp cận nên rất khó khăn trong công tác kiểm tra phát hiện.

Ông Trần Quốc Hội - Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản tỉnh Bạc Liêu, cho biết: “Do vấn đề cung cầu, nguồn nguyên liệu khan hiếm cùng với lợi nhuận cao nên một số doanh nghiệp đã ký cam kết nhưng chưa có quyết tâm “nói không với tạp chất”. Hiện tại hành vi đưa tạp chất vào tôm được tổ chức tinh vi hơn, đối tượng vi phạm luôn tìm cách đối phó và sẵn sàng chống đối với lực lượng chức năng, do đó gặp nhiều khó khăn trong công tác kiểm tra, phát hiện.

“Lực lượng thực hiện công tác thanh tra chuyên ngành khó tiếp cận các nhà máy chế biến thủy sản trong quá trình kiểm tra - xử lý hành vi bơm chích tạp chất vào tôm nguyên liệu” - ông Hội thông tin thêm.

Còn tại Cà Mau, theo ngành chức năng, các cơ sở tổ chức đưa tạp chất vào tôm thường phân tán nhỏ lô hàng, đưa vào những nơi hẻo lánh, ít người phát hiện, có tổ chức người canh gác. Ngoài ra, có những trường hợp đưa vào những nơi có bố trí cơ sở kiên cố, gắn camera canh phòng, có lực lượng canh giữ từ xa, khi có lực lượng chức năng kiểm tra thì tiến hành tẩu tán ngay tang vật, ngăn cản, chống đối không cho tiếp cận hiện trường…

Trong khi đó, theo Chi cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản tỉnh Kiên Giang, các cơ sở thu gom tôm thực hiện thực hiện bằng nhiều hình thức tinh vi như tiến hành bơm chích trên các phương tiện vận chuyển như vỏ, xuồng máy, xe ôtô… nên đã gây rất nhiều khó khăn cho các cơ quan chức năng trong kiểm tra, xử lý triệt để các vụ việc vi phạm.

Đặt biệt, thời gian gần đây, các cơ sở bắt đầu thay đổi “chiến thuật” hoạt động. Nếu trước đây, quy mô của các cơ sở từ vài chục đến hàng trăm người, số lượng tôm nguyên liệu được bơm lên đến vài tấn, thì thời gian gần đây, các cơ sở chọn những ngôi nhà nhỏ ít bị chú ý, chia ra nhiều điểm với vài nhân công bơm tạp chất. Đồng thời, các cơ sở vận chuyển số tôm đã được bơm tạp chất đến nơi khác để đưa đi tiêu thụ.

Cần vai trò của chính quyền cơ sở

Dụng cụ bơm chích tạp chất vào tôm được phát hiện tại thị xã Giá Rai, tỉnh Bạc Liêu.  Ảnh: N.Q

Theo Sở NNPTNT tỉnh Cà Mau, tỉnh đang triển khai thực hiện Chỉ thị 20/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc chấn chỉnh hoạt động thanh tra, kiểm tra đối với doanh nghiệp. Khi lập kế hoạch thanh tra, kiểm tra các doanh nghiệp không được thực hiện quá 1 lần/năm, lực lượng chức năng phải tuân thủ theo quy định này.

Trao đổi với chúng tôi, ông Châu Công Bằng - Phó Giám đốc Sở NNPTNT tỉnh Cà Mau, thông tin: Khi có đủ cơ sở xác định doanh nghiệp có dấu hiệu đang thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật thì các lực lượng chức năng có quyền kiểm tra đột xuất để xử lý bất cứ lúc nào, tuy nhiên trong thực thi nhiệm vụ phải thận trọng và chặt chẽ hơn.

Cũng theo ông Bằng, đa số vụ việc bơm chích tạp chất khi được phát hiện xử lý, thì đối tượng tổ chức bơm chích là các lái gom, đại lý và cũng có những trường hợp doanh nghiệp chế biến thủy sản tổ chức bơm chích. Người trực tiếp chích, thường là những người không có việc làm ổn định. Còn người nuôi tôm hầu như không tham gia bơm chích.

“Chính quyền cơ sở có vai trò rất quan trọng trong quản lý, chỉ đạo sản xuất. Họ là những người gần dân, hiểu rõ dân nhất, nhưng vai trò này chưa phát huy tốt. Nhiều nơi còn chưa tham gia tích cực vào công tác chống bơm chích tạp chất” - ông Bằng thông tin thêm.

Theo Cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản, Bộ NNPTNT đang rà soát và đề xuất, bổ sung các biện pháp xử phạt vi phạm hành chính đối với các hành vi vi phạm về tạp chất. Chính phủ cũng đã giao các bộ liên quan rà soát để có thể áp dụng xử lý hình sự với hành vi này.