Chốt nới "trần" giờ làm thêm lên 60 giờ mỗi tháng từ 1/4

Vào chiều 23/3, tiếp tục chương trình phiên họp thứ 9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, thông qua dự thảo Nghị quyết về thời giờ làm thêm trong 1 tháng và trong 1 năm của người lao động. 

Báo cáo trước khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội thảo luận, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thuý Anh cho biết, Ủy ban Xã hội cho biết, có 2 luồng ý kiến về thời gian làm thêm trong 1 tháng.

Cụ thể, luồng ý kiến thứ nhất cho rằng, việc nâng trần thời gian làm thêm giờ lên mức không quá 72 giờ là quá cao, trong khi cơ quan soạn thảo chưa đưa ra căn cứ thuyết phục. Vì thế, Ủy ban Xã hội đề nghị chỉ nên nâng trần thời gian làm thêm giờ trong 1 tháng từ không quá 40 giờ lên không quá không quá 60 giờ, tương ứng với việc được áp dụng thời gian làm thêm tối đa trong 1 năm từ 200 giờ lên không quá 300 giờ (150%). 

Đây cũng là ý kiến được Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam lựa chọn để thực hiện mục tiêu bảo đảm sức khỏe, tái tạo sức lao động, an toàn lao động của người lao động.

Đồng tình với ý kiến chỉ nâng lên 60 giờ, Phó chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho rằng, phải đánh giá tác động toàn diện chứ không thể chỉ nhìn vào tác động kinh tế. Ông Phương cũng nhắc lại quan điểm đã nhiều lần được lãnh đạo Đảng và Nhà nước khẳng định là không đánh đổi tính mạng và sức khoẻ của dân để lấy tăng trưởng

Luồng ý kiến thứ hai đồng tình nâng trần thời gian làm thêm giờ trong 1 tháng từ không quá 40 giờ lên không quá 72 giờ như Tờ trình của Chính phủ và cho rằng, đây là mức hợp lý trong bối cảnh hiện nay. Đây cũng là ý kiến của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam.

Do còn hai loại ý kiến khác nhau, Thường trực Ủy ban Xã hội đã xin ý kiến thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội về hai phương án này. Kết quả, 13/18 vị tán thành phương án 1 và 5/18 vị tán thành phương án 2.

"Chốt" nâng lên không quá 60 giờ/tháng

Tại phiên thảo luận, Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung vẫn tha thiết đề nghị được tăng lên 72 giờ.

"Một lần nữa, tôi xin nói đây là giải pháp tạm thời, dù không muốn, nhưng đây là vấn đề rất cần thiết, các khảo sát cho thấy phần đa người lao động và doanh nghiệp đều đồng tình theo đề xuất của Chính phủ", ông Dung nhấn mạnh.

Bộ trưởng cho biết, việc đề xuất nâng giờ làm thêm căn cứ nhu cầu của người lao động và doanh nghiệp. Hơn nữa, thực tế do sức ép đơn hàng nên doanh nghiệp vẫn “ngấm ngầm” thoả thuận trực tiếp với người lao động để tiến hành làm thêm, dẫn đến quyền lợi của người lao động không được bảo đảm.

Nêu ý kiến, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, trong suốt quá trình chuẩn bị, thảo luận về nội dung này, cá nhân ông không nhận được bất cứ văn bản nào của doanh nghiệp hay hiệp hội doanh nghiệp nào đề xuất nâng lên 72 giờ. Không có lý luận nào thuyết phục để nâng lên 72 giờ, cũng không có số liệu bao nhiêu đơn hàng doanh nghiệp làm không kịp để mà phải nâng lên 72 giờ.

Chủ tịch Quốc hội yêu cầu, phải hết sức cân nhắc, trao đổi hết nhẽ và lắng nghe nhau để ra được phương án tối ưu, hết sức khách quan kỹ lưỡng, chứ không bỏ phiếu ào ào, để tìm điểm cân bằng.

"Các đồng chí nói đã khảo sát, vậy thì bao nhiêu doanh nghiệp có đơn hàng làm không kịp, tổng số lượng đơn hàng thu hút được ra sao? Sức khoẻ hậu Covid-19 là vấn đề lớn đặt ra. Nhiều trường hợp không đơn giản để duy trì trạng thái tâm lý, sức khoẻ bình thường sau khi mắc bệnh. Giữa lợi trước mắt và lợi lâu dài thì người lao động chọn cái nào?", Chủ tịch Quốc hội đề cập.

Chủ tịch Quốc hội yêu cầu, phải hết sức cân nhắc, trao đổi hết nhẽ và lắng nghe nhau để ra được phương án tối ưu, hết sức khách quan kỹ lưỡng, chứ không bỏ phiếu ào ào, để tìm điểm cân bằng.

Sau khi thảo luận,100% thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội có mặt đã nhất trí thông qua nghị quyết. Theo đó, trường hợp người sử dụng lao động có nhu cầu và được sự đồng ý của người lao động thì được sử dụng người lao động làm thêm trên 200 giờ, nhưng không quá 300 giờ trong 1 năm. 

Nghị quyết cũng quy định trường hợp người sử dụng lao động có nhu cầu và được sự đồng ý của người lao động thì được sử dụng người lao động làm thêm trên 200 giờ nhưng không quá 300 giờ trong 1 năm, trừ các trường hợp sau đây:

- Người lao động từ đủ 15 tuổi đến dưới 18 tuổi;

- Người lao động là người khuyết tật nhẹ suy giảm khả năng lao động từ 51% trở lên, khuyết tật nặng hoặc khuyết tật đặc biệt nặng;

- Người lao động làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm  hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm;

- Lao động nữ mang thai từ tháng thứ 7 hoặc từ tháng thứ 6 nếu làm việc ở vùng cao, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo;

- Lao động nữ đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi.

Về số giờ làm thêm trong 1 tháng, Nghị quyết nêu rõ, nếu khi người sử dụng lao động có nhu cầu và được sự đồng ý của người lao động thì làm thêm trên 40 giờ nhưng không quá 60 giờ trong 1 tháng.

Nghị quyết này có hiệu lực thi hành từ ngày 1/4/2022. Riêng quy định về số giờ làm thêm trong một năm có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2022.