Chủ tịch Quốc hội: Không có chuyện nhà thầu thua lỗ do biến động giá nguyên vật liệu

Sáng 9/6, tại kỳ họp thứ 3 (Quốc hội khóa XV), trong phiên chất vấn nhóm vấn đề thứ 4 thuộc lĩnh vực giao thông vận tải, đại biểu Dương Minh Ánh (đoàn TP. Hà Nội) cho biết đã ghi nhận nhiều phản ánh về những tồn tại, hạn chế trong việc biến động giá nhiên liệu, vật liệu xây dựng trong thời gian qua, gây khó khăn cho chủ đầu tư và nhà thầu, làm ảnh hưởng đến tiến độ thi công và kế hoạch giải ngân vốn đầu tư công dự án đường cao tốc Bắc - Nam phía Đông.

Điều hành phiên chất vấn về lĩnh vực giao thông, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết cũng ghi nhận thông tin tiến độ một số dự án giao thông, nhất là công trình trọng điểm quốc gia chậm là do tăng giá vật liệu, nhà thầu cho biết, nếu làm thì sẽ không đủ phương án tài chính.

"Thực tế như Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể nói và như Quốc hội nắm được, đối với các dự án này, các hợp đồng xây lắp đều có cơ chế điều chỉnh giá, chậm ở đây có phải là do thủ tục, quy trình? Hay là các nhà thầu đang thật sự thiệt thòi. Cho nên cần phải nói cho rõ vấn đề này", Chủ tịch Quốc hội băn khoăn.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh, dư luận và nhân dân nghĩ rằng, bây giờ ký hợp đồng và chọn thầu xong mà giá cao như thế thì nhà thầu phải xoay sở như thể nào? Tuy nhiên, tất cả đều là hợp đồng điều chỉnh giá.

"Bây giờ trách nhiệm việc điều chỉnh giá có phải do giá tăng, giá giảm hay không? Các bộ, ngành, địa phương vào cuộc như thế nào, giải pháp khắc phục tới đây như thế nào", Chủ tịch Quốc hội đề nghị vấn đề này cần phải tường minh, tránh gây hiểu nhầm nhà thầu như vậy là thiệt thòi. Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, không thể để dư luận và doanh nghiệp ghi nhận công trình làm cho Nhà nước nhưng giá vật liệu tăng nên bị thua lỗ, thực tế hoàn toàn không có chuyện đó.

Liên quan đến vấn đề này, Bộ trưởng GTVT Nguyễn Văn Thể thừa nhận, đúng như đại biểu đã chỉ ra, thời gian qua, giá nhiên liệu, vật liệu xây dựng có biến động lớn, đã gây khó khăn cho chủ đầu tư trong việc quản lý giá thành, quản lý chi phí đầu tư xây dựng; gây khó khăn cho nhà thầu trong việc triển khai thi công, đặc biệt đối với các gói thầu, dự án lớn như các dự án cao tốc dẫn đến nhà thầu có tâm lý thi công cầm chừng, chờ giá xuống, làm ảnh hưởng đến tiến độ thi công và kế hoạch giải ngân vốn đầu tư công.

Để khắc phục tình trạng này, Bộ trưởng GTVT cho biết, Bộ sẽ phối hợp chặt chẽ với các địa phương, nếu các địa phương thông báo kịp thời về giá vật liệu thì sẽ có can thiệp điều chỉnh sớm.

Bộ cũng phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành, địa phương để giải quyết triệt để khó khăn về vật liệu và công tác giải phóng mặt bằng; tiếp tục phối hợp với Bộ Xây dựng để giải quyết các khó khăn về biến động giá nguyên, nhiên, vật liệu xây dựng.

"Chủ động mời các cơ quan thanh tra, kiểm toán, công an tham gia ngay từ giai đoạn đầu triển khai dự án để kịp thời phát hiện, khắc phục các tồn tại hạn chế và phòng ngừa thất thoát, lãng phí, tiêu cực. Việc tham gia của các bộ, ngành sẽ làm tốt được vấn đề công khai, minh bạch, không ảnh hưởng đến lợi ích của các nhà thầu", Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể nói.

Giải trình thêm về băn khoăn của Chủ tịch Quốc hội, Bộ trưởng Bộ GTVT khẳng định, tất cả những dự án lớn đều phải điều chỉnh giá nhưng vấn đề đặt ra là điều chỉnh có kịp thời hay không? Sự phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương khi xảy ra biến động giá cả như thế nào, bởi các nhà thầu có tâm lý sợ trong thời điểm mua xăng dầu, mua vật liệu, giá vận chuyển giá cao, nhưng khi nghiệm thu thanh toán giá thấp. Trong khi đó, việc ký hợp đồng căn cứ vào thông báo giá của địa phương, nên sự phối hợp của các bộ, ngành và thông báo giá của địa phương rất quan trọng. Nếu thông báo giá sát và kịp thời thì việc thanh quyết toán cho nhà thầu sẽ tốt.

Để giải quyết vấn đề này, Bộ GTVT đã phối hợp với các bộ, ngành tìm giải pháp, xem xét cơ chế đảm bảo công bằng với nhà thầu để điều chỉnh giá kịp thời.