'Cơn khát' lên đỉnh điểm, cả thế giới đang đổ xô tìm đến mỏ kim loại khổng lồ từng bị lãng quên này

Khi nhu cầu đảm bảo các nguồn cung kim loại cho quá trình chuyển đổi năng lượng tăng cao trong khi xung đột Nga - Ukraine gây ra gián đoạn không nhỏ cho thị trường, các ông lớn khai thác đang nhắm đến châu Phi để tìm ra các giải pháp cần thiết trong bối cảnh có quá ít các lựa chọn thay thế. 

Các công ty và nhà đầu tư trên thế giới đang xem xét lại những dự án mà có thể họ đã bỏ qua trước đây, trong khi Chính phủ các nước cũng đang hướng đến châu Phi để đảm bảo quốc gia của họ có thể mua đủ kim loại.

Các nhà chức trách cho biết hội nghị Đầu tư vào khai thác mỏ châu Phi năm nay (diễn ra từ ngày 9 đến 12 tháng 5 tại Cape Town) sẽ có sự tham gia của những quan chức cấp cao nhất của chính phủ Hoa Kỳ trong nhiều năm. Ngoài ra, sự kiện cũng có sự góp mặt của đại diện từ Tập đoàn Dầu khí và Kim loại Nhật Bản (JOGMEC ), một dấu hiệu cho thấy mối quan tâm ngày càng tăng của các nước lớn về việc đảm bảo nguồn cung.

Steven Fox, Chủ tịch điều hành của Công ty tư vấn rủi ro chính trị Veracity Worldwide có trụ sở tại New York, cho biết: "Thực tế là các nguồn cung kim loại thường nằm ở những nơi khó khăn, chính quyền Hoa Kỳ muốn khẳng định mình là người ủng hộ mạnh mẽ các dự án khai thác kim loại ở châu Phi cận Sahara. Mặc dù châu Phi có những thách thức của riêng mình, nhưng những điều đó chưa thể so với những thách thức tương tự tại Canada".

Hoa Kỳ đã lên tiếng ủng hộ các mỏ khai thác mới ở trong nước, nhưng những dự án này lại bị đình trệ. Ví dụ, dự án đồng Nghị quyết (RIO.AX) của Rio Tinto đã bị tạm dừng vì các tuyên bố chủ quyền về đất đai và các vấn đề về bảo tồn.

Chắc chắn, rủi ro khai thác ở châu Phi vùng cận sa mạc Sahara vẫn còn cao. Tháng trước, thách thức an ninh nghiêm trọng mà các mỏ khai thác ở khu vực giàu vàng Sahel phải đối mặt đã được nêu rõ khi công ty Nordgold của Nga từ bỏ mỏ vàng Taparko ở Burkina Faso.

Và ngay cả ở nền kinh tế có trình độ công nghiệp hoá cao nhất lục địa, Nam Phi, cơ sở hạ tầng đường sắt xuống cấp đang buộc một số nhà sản xuất than phải dùng đến vận chuyển sản phẩm của họ đến các cảng.

Tuy nhiên, với 7% nguồn cung niken toàn cầu, 10% bạch kim của thế giới và 25-30% palladium trên thế giới của Nga, các mỏ kim loại phong phú của châu Phi bắt đầu có vẻ hấp dẫn hơn rất nhiều.

George Cheveley, Giám đốc danh mục đầu tư tại Ninety One, cho biết: "Với cương vị là một công ty khai thác, nếu như bạn không có nhiều cơ hội và muốn phát triển hơn nữa thì buộc phải xem xét đến các quốc gia rủi ro hơn. Sau xung đột Nga-Ukraine, mọi người nhạy cảm hơn với rủi ro địa chính trị và bạn không thể dự đoán dự án nào sẽ thành công và dự án nào không".

Kabanga Nickel, một dự án ở Tanzania, đã được bảo đảm tài trợ từ công ty khai thác toàn cầu BHP (BHP.AX) vào tháng Giêng và Giám đốc điều hành Chris Showalter cho biết họ đang nhận thấy nhu cầu gia tăng từ các nhà khai thác tiềm năng.

Các biện pháp trừng phạt của phương Tây đối với Nga vì cuộc xung đột với Ukraine đang buộc các chuỗi cung ứng kim loại phải cơ cấu lại theo các tuyến địa chính trị, Showalter nói.

"Không phải ai cũng có thể nhận được kim loại sản xuất pin sạch từ một cơ quan tài phán thân thiện, vì vậy tôi nghĩ rằng một số quyết định khó khăn sẽ phải được đưa ra và nó sẽ buộc mọi người phải đưa ra một số quyết định mới về nơi họ muốn lấy nguồn".