Dân công sở ngủ mọi lúc, mọi nơi, người Nhật làm việc điên cuồng đến thế nào?

Người đàn ông trong bộ đồ công sở nằm ngủ bên vệ đường

"Sự tương phản giữa những người đàn ông ăn mặc chải chuôt và khung cảnh đường phố khiến tôi chú ý", Jaszczuk cho biết.

Năm 2008, Jaszczuk bắt đầu chụp ảnh những nhân viên công sở đang ngủ mà ông bắt gặp trên đường phố Tokyo

Có những người ngủ trên băng ghế trong thành phố, dựa vào hàng rào và trên sân ga tàu điện ngầm

... thậm chí có những người còn đứng và ngủ gật

Những cảnh tượng như thế này không hề hiếm

Jaszczuk cho biết hầu hết những nhân viên công sở này ngủ gật ở nơi rất dễ nhìn thấy – nếu bạn biết nơi để tìm họ

Gần trạm xe lửa và quán karaoke là những nơi dễ tìm thấy nhất

"Sau khi nghiên cứu và thống kê, tôi có thể đưa ra một danh sách rút gọn," Jaszczuk nói.

Các quận Shinjuku và Shimbashi của Tokyo, nơi tập trung các trung tâm kinh doanh, thương mại và giải trí, là chỗ mà nhiều dân công sở ngủ gật.

Nhưng đôi khi địa điểm đó cũng có sự thay đổi

"Đó là lí do vì sao tôi đến nhiều nơi để tìm kiếm họ", Jaszczuk nói

Trong hơn hai năm, Jaszczuk gần như làm việc hầu hết các đêm để có những bức ảnh về những nhân viên đang ngủ trên đường.

Jaszczuk thường di chuyển vào trung tâm thành phố bằng xe đạp

"Đạp xe đạp đã trở thành một công việc thường xuyên của tôi" Ông nói

Và vì phải chụp ảnh vào ban đêm nên nhiếp ảnh gia này đã phải dùng flash – và kể cả khi đó, hoặc đến khi trời sáng, chưa lúc nào ông thấy những người mẫu ảnh của mình thức giấc

Không một ai – kể cả người qua đường và chính quyền địa phương "làm phiền" giấc ngủ của những người này

Chỉ sau vài bức ảnh đầu tiên được chụp, Jaszczuk cho biết ông đã nhận ra ra được một thông điệp: đây là hiện tượng thuộc về văn hóa - các nhân viên công sở ngủ trên đường phố trong những ngày làm việc.

Trên thực tế, Jaszczuk cho biết, những gì ông nhận thấy đều thể hiện một khía cạnh của văn hóa làm việc quá sức đến kiệt sức của người lao động ở Nhật Bản.

Văn hóa làm việc quá sức trở nên phổ biến ở Nhật Bản đến nỗi các nhân viên công sở được gọi là "người làm công ăn lương" ở Nhật Bản, đã chết vì làm việc quá sức.

Thậm chí còn có một tên cho hiện tượng: karoshi, nghĩa là "chết do làm việc quá sức".

Theo một báo cáo năm 2016, ở Nhật Bản, hơn 20% số người được khảo sát trong10.000 nhân viên công sở cho biết họ làm việc ít nhất 80 giờ làm thêm mỗi tháng.

Thuật ngữ "inemuri", có nghĩa là "ngủ khi làm việc" mô tả một hiện tượng văn hóa ở Nhật Bản nói về việc ngủ trưa ở nơi công cộng, hàm ý về việc làm việc đến kiệt sức của người lao động.

Nhiều người rất ít vận động và có thể ngủ gật trong các cuộc họp và những hoàn cảnh tương tự.

Và có những nhân viên công sở đôi khi còn cảm thấy có nghĩa vụ phải uống rượu với đồng nghiệp và ông chủ của họ sau giờ làm việc.

Sau khi uống quá nhiều và đã lỡ chuyến tàu cuối cùng về nhà, một số người bị mắc kẹt lại ở trung tâm thành phố.

Ông cho biết "Đến cả khi trời sáng, tôi cũng chưa bao giờ thấy họ thức dậy"

Theo Jaszczuk: "Những con người này là nạn nhân của cuộc sống hiện đại ở Nhật Bản",

Ông cho biết họ bị "kiệt sức do hậu quả của việc làm việc nhiều giờ".

"Đừng phán xét họ quá [vội vàng,]" Jaszczuk nói.

Những người mà nhiếp ảnh gia này chụp được đều đi vào giấc ngủ rất nhanh

Ngay cả khi họ có vẻ hơi tỉnh táo, Jaszczuk nói rằng mình có thể thấy những con người này đã mệt mỏi như thế nào.

"Trên những khuôn mặt của những người này tình cờ đều thể hiện một điểm chung – đó là sự mệt mỏi và căng thẳng", Jaszczuk nói.

Trong văn hóa Nhật Bản, hiện tượng dành rất nhiều thời gian để làm việc không có gì mới.

Hiện tượng karoshi, cụm từ được sử dụng để mô tả những cái chết liên quan đến làm việc quá sức, bắt nguồn từ thời hậu Thế chiến II vào đầu những năm 1950.

Quyết tâm xây dựng lại nền kinh tế Nhật Bản, thủ tướng Shigeru Yoshida khi đó đã định hướng việc các tập đoàn lớn khuyến khích người lao động dành nhiều thời gian hơn cho công việc của họ.

Kế hoạch rõ ràng có hiệu quả, vì nền kinh tế Nhật Bản hiện lớn thứ ba trên thế giới.

Tuy nhiên, một trong những hệ quả của việc này là tạo ra một căn bệnh bắt nguồn từ sự căng thẳng, và mệt mỏi tột độ.

Đột quỵ và suy tim trở nên phổ biến hơn đối với người lao động ở Nhật Bản

Nhiều thập kỷ sau, những cái chết liên quan đến karoshi vẫn đang xảy ra.

Gần đây nhất, một nhà báo 31 tuổi tên Miwa Sado đã chết vì suy tim vào tháng 7 năm 2013 sau khi có một báo cáo cho thấy Sado đã làm 159 giờ làm thêm trong khoảng thời gian một tháng.

Cái chết của Sado được xác định là "karoshi" vào tháng 10 năm 2017.

Nếu nhân viên một công ty được xác định chết theo loại "karoshi", các công ty có nhân viên này sẽ buộc phải trả một khoản tiền phạt.

Người chủ của Sado chỉ phải trả số tiền phạt tới 5.000 USD sau khi cô ấy chết.

Chính phủ Nhật Bản đã thực hiện một số biện pháp để nâng cao việc cân bằng giữa cuộc sống và công việc bên cạnh việc áp dụng các khoản phạt đối với các tập đoàn có nhân viên chết vì các nguyên nhân liên quan đến karoshi.

Một trong số đó là gói Premium Friday (Ngày thứ Sáu đặc quyền) được áp dụng từ năm 2017 – Người lao động sẽ được quyền tùy chọn việc rời khỏi văn phòng vào lúc 3 giờ chiều vào thứ Sáu cuối cùng mỗi tháng.

Nhưng chính sách này cũng không đem lại nhiều thành công

Làm thêm giờ vẫn là một điều phổ biến trong văn hóa doanh nghiệp tại Nhật Bản.

Và…Jaszczuk mong rằng những bức ảnh của mình có thể truyền tải được điều gì đó, nói lên được điều gì đó! Có thể là sự phản ánh một cuộc sống công việc quá căng thẳng của người lao động tại Nhật Bản.