Định danh tài khoản mạng xã hội: Cần thiết nhưng còn "vướng" điều gì?

Vấn đề "Định danh tài khoản mạng xã hội" đã được đề cập suốt thời gian qua khi tình trạng kẻ gian lợi dụng các công cụ và không gian mạng internet để lừa đảo có xu hướng tăng và ngày càng tinh vi, diễn ra trên quy mô cả nước.

Sáng nay 16/7, trong phiên chất vấn tại cuộc họp lần thứ 17 HĐND TP.HCM, các đại biểu cũng đã đề cập về tin giả, tin xấu độc xuất hiện tràn lan trên mạng. Theo đó, phía Sở Thông tin và Truyền thông TP.HCM đã đề xuất theo hướng tài khoản trên mạng xã hội phải có định danh, sau khi định danh mới được bình luận. Các tài khoản xuyên biên giới cũng phải chấp hành pháp luật Việt Nam.

Trước đó, năm 2023, Bộ Thông tin và Truyền thông cũng đề xuất tài khoản cần xác thực với tên thật, số điện thoại mới được viết bài, bình luận và livestream trên mạng xã hội. Theo đó, mạng xã hội, gồm cả trong nước và xuyên biên giới, phải định danh người dùng và cung cấp thông tin định danh cho cơ quan chức năng khi có yêu cầu.

Những năm gần đây, bên cạnh những lợi ích tích cực mà mạng xã hội mang lại, cũng kéo theo không ít hệ lụy. Do người dùng có thể thoải mái lập tài khoản mà không cần định danh, nên các tính năng của mạng xã hội đã bị nhiều người lạm dụng để thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật.

Ngoài việc dùng tài khoản ảo, ăn cắp tài khoản của người khác để lừa đảo, không ít cá nhân sử dụng tài khoản ảo hoặc thật để livestream các nội dung xuyên tạc, chửi bới, xúc phạm người khác và để lại hậu quả nặng nề. Nhiều vụ việc cũng từ mạng xã hội mà phổ biến, lan truyền theo hướng tiêu cực, tác động rất xấu đến xã hội.

"Từ trước đến nay mạng xã hội vẫn được coi là ẩn danh, nhiều người nghĩ rằng không ai phát hiện và xử lý được mình, dẫn đến những hành động như chửi bới, xúc phạm người khác, chống phá chế độ. Nếu nội dung đăng tải gắn với một cá nhân cụ thể, họ sẽ lưu ý về trách nhiệm, ý thức khi cung cấp thông tin", ông Lê Quang Tự Do - cục trưởng Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử (Bộ TTTT) cho biết.

Trả lời PV Dân Việt về định danh tài khoản mạng xã hội, chuyên gia công nghệ Dương Ngô Anh nói: "Theo tôi, đây là việc cần phải triển khai ngay. Xác thực một cá nhân và đảm bảo tính duy nhất của cá nhân đó sẽ giúp bảo vệ tất cả mọi người khi tham gia hoạt động trên môi trường Internet".

"Việc định danh cá nhân trên mạng xã hội là một trong những vấn đề phải làm nhanh và làm sớm nhất có thể. Việc trì hoãn triển khai có thể dẫn tới nhiều thiệt hại về kinh tế, an ninh, an toàn cho cả cá nhân và quốc gia".

Tuy nhiên ông Ngô Anh cũng chỉ ra những khó khăn trong việc định danh tài khoản mạng xã hội. Theo vị chuyên gia này, nhiều nền tảng sử dụng định danh thông qua tài khoản của một dịch vụ khác, ví dụ như tài khoản Facebook được lập thông qua email của Google, tài khoản game lại liên kết Facebook… Việc chồng chéo này sẽ rất khó khăn khi chỉ cần một dịch vụ trong chuỗi các nền tảng liên quan không tuân thủ tính định danh sẽ bị phá vỡ.

"Có một rào cản lớn là trải nghiệm người dùng. Người dùng cuối có thể phải mất nhiều thời gian và thao tác hơn so với trước đây, nếu áp dụng định danh điện tử. Vì vậy, phát triển định danh điện tử cần có sự tham gia phối hợp của các cơ quan chính quyền, các doanh nghiệp và tổ chức, cùng với quá trình tuyên truyền nhận thức cho người dân", ông Ngô Anh phân tích.

Một trong những vấn đề được người dân quan tâm đó là việc bảo mật thông tin cá nhân trên môi trường Internet, đặc biệt khi xác thực bằng số điện thoại. 

"Tôi tin rằng các cơ quan chính quyền và các tổ chức trong xã hội sẽ cung cấp các giải pháp giúp công dân kiểm soát dữ liệu của mình trên môi trường Internet tốt hơn nhiều so với hiện nay. Vai trò của các cơ quan nhà nước trong việc quản lý định danh của người dân trên mạng là rất quan trọng để đảm bảo an ninh, an toàn và quản lý thông tin cá nhân", ông Ngô Anh nhấn mạnh.