Dự án đất công, sau 25 năm "hô biến" thành… đất “của ông”

Ngày 18/2/2020, Tổng cục Quản lý đất đai (thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường) đã ra Quyết định số 31/QĐ-TCQLĐ thanh tra việc chấp hành luật về đất đai, đối với Dự án 1 bis- 1 kép Nguyễn Đình Chiểu, phường Đa Kao, quận 1, TP.HCM.

Dự án 1bis-1kép Nguyễn Đình Chiểu, vốn nguyên thuỷ trên đất công, do nhà nước quản lý. Vậy mà sau 25 năm, qua nhiều đời chủ đầu tư, tiến độ thực hiện chưa tới đâu. Nhưng, dự án đã “lột xác” gần như thuộc về công ty tư nhân. Tại sao ?  

Dự án đất công xây nhà cho người dân bị giải toả

Từ năm 1994, UBND TP.HCM đã xác lập quyền sở hữu nhà nước đối với nhà đất của 164 căn hộ, tại địa chỉ 1 bis – 1 kép Nguyễn Đình Chiểu, quận 1. Đây là đất nhà thuộc diện công sản từ thời chế độ cũ.

Ngày 30/9/1995, Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 624/QĐ-TTg, phê duyệt Dự án đầu tư khu nhà ở 1 bis – 1 kép Nguyễn Đình Chiểu, nhằm mục đích chủ yếu, là xây dựng nhà ở cho hàng trăm hộ dân bị giải tỏa, từ các căn nhà ổ chuột dọc theo kênh Nhiêu Lộc – Thị Nghè, từng bước chỉnh trang đô thị…

Ngày 30/7/1996, Thủ tướng Chính phủ ký tiếp Quyết định số 490/QĐ-TTg, thu hồi 16.802m2 của khu I và 1.495m2 của khu II, tại 1 bis – 1 kép Nguyễn Đình Chiểu, giao cho Công ty Phát triển và Dịch vụ nhà Quận 1 (100% vốn nhà nước), đầu tư xây dựng khu nhà ở, phục vụ cho việc di chuyển dân trên kênh Nhiêu Lộc, khu nhà ở cho người tái định cư, khu nhà ở và khu căn hộ cao cấp kinh doanh, khu văn phòng cho thuê.

Dự án hiện chỉ là khu đất trống đang được chủ đầu tư rào kín bằng tôn, thuộc mặt tiền đường Nguyễn Bỉnh Khiêm - Nguyễn Đình Chiểu, quận 1. Ảnh: Đ.A

Chủ đầu tư dự kiến xây dựng 365 căn chung cư, 38 căn nhà phố liền kề và 112 căn nhà ở cao cấp. Dự kiến tổng mức đầu tư là 256 tỷ đồng, chủ đầu tư huy động vốn và sử dụng các nguồn tài trợ hợp pháp khác.

Sau đó Công ty Phát triển và Dịch vụ nhà quận 1 sáp nhập vào Tổng công ty Bến Thành (Bến Thành Group). Tháng 1/2004, Thủ tướng Chính phủ có Văn bản số 280/CP-CN cho phép điều chỉnh dự án 1 bis - 1 kép Nguyễn Đình Chiểu.

Tháng 4/2004, ông Nguyễn Văn Đua, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM, ký Quyết định số 1576/QĐ-UB, điều chỉnh dự án 1 bis – 1 kép Nguyễn Đình Chiểu. Theo đó, tổng số căn hộ là 816 căn, chiều cao tối đa 22 tầng, tổng mức đầu tư ước tính 881 tỷ đồng.

Mô hình dự án 1bis - 1 kép Nguyễn Đình Chiểu hiện là cao ốc hạng "siêu sang", giữa trung tâm "đất vàng" quận 1, TP.HCM. Mục tiêu phục vụ người dân bị giải toả đã bị "hô biến" khỏi dự án. Ảnh: Đ.A

Tới thời điểm trên, theo điều chỉnh của Thủ tướng và quyết định của UBND TP.HCM, dự án vẫn đảm bảo mục tiêu ban đầu (trong đó có việc tái định cư cho người dân).

Thậm chí, trong quyết định số 1576/QĐ-UB, còn chi tiết hơn, thể hiện mục tiêu dự án đất công của doanh nghiệp 100% vốn nhà nước :“Quy mô công trình gồm 1 khối văn phòng và 4 khu chung cư cao tầng để kinh doanh, tái bố trí dân cư trong khu vực quy hoạch xây dựng và tái định cư 200 hộ thuộc dự án Đông-Tây”.

Chuyển hoá  thành dự án đất “của ông”

Suốt 25 năm qua, dự án 1bis – 1 kép Nguyễn Đình Chiểu luôn được Thủ tướng Chính phủ và UBND TP.HCM khẳng định là dự án xây dựng nhà, tái định cư cho người dân. Và, khu đất gần 1,8 ha dành cho dự án này là đất công 100%.

Thế nhưng mới đây, qua văn bản của Sở Tài nguyên và Môi trường (TNMT) TP.HCM lại cho thấy: Dự án gần như hoàn toàn thuộc về một doanh nghiệp tư nhân. Đồng thời, mục đích ban đầu của dự án là xây nhà tái định cư cho người dân bị giải toả trên kênh Nhiêu Lộc – Thị Nghè đã bị… “hô biến”. Thay vào đó, là dự án căn hộ, cao ốc văn phòng, trung tâm thương mại cao cấp (?).

Cụ thể, tại Báo cáo số 898/STNMT-QLĐ, ngày 12/2/2020 của Sở TNMT thể hiện: Sau khi UBND TP.HCM có quyết định điều chỉnh dự án, ngày 25/9/2006, Hội đồng quản trị Bến Thành Group đã ban hành Nghị quyết số 39/NQ-HĐQT, cho phép Công ty Phát triển và Dịch vụ nhà quận 1 (đã sáp nhập) hợp tác với Công ty TNHH Đầu tư Sao Thủy (Công ty Sao Thủy) thực hiện dự án 1 bis-1 kép Nguyễn Đình Chiểu.

Tại hiện trường dự án 1bis - 1 kép Nguyễn Đình Chiểu lúc về đêm. Ảnh: Đ.A

Tháng 7/2013, UBND TP.HCM chấp thuận chủ trương cho Công ty TNHH MTV Phát triển nhà Bến Thành (đổi tên từ Công ty Phát triển và Dịch vụ nhà quận 1), liên doanh với Công ty Sao Thủy thành lập Công ty TNHH Bến Thành - Sao Thủy (gọi tắt là Bến Thành - Sao Thủy) để thực hiện dự án 1 bis – 1 kép Nguyễn Đình Chiểu.

Tháng 10/2014, UBND TP.HCM ban hành quyết định chấp thuận chủ đầu tư dự án là Bến Thành- Sao Thủy. Ngày 22/5/2015, từ tham mưu của Sở TNMT, ông Nguyễn Hữu Tín - Phó Chủ tịch UBND TP.HCM lúc đó (hiện đã bị khởi tố trong vụ án nhà đất 15 Thi Sách, liên quan đến Phan Văn Anh Vũ (Vũ nhôm) -  ký Quyết định số 2403/QĐ-UBND, thu hồi khu đất 1 bis-1 kép Nguyễn Đình Chiểu, do Công ty TNHH MTV Phát triển nhà Bến Thành quản lý, để giao cho Bến Thành - Sao Thủy làm dự án nhà ở cao tầng, khách sạn thương mại dịch vụ. Hình thức sử dụng đất là “giao đất có thu tiền sử dụng đất”.

Tháng 2/2018, từ đề xuất của Sở Quy hoạch-Kiến trúc, UBND TP.HCM đã có Quyết định 472/QĐ-UBND điều chỉnh cơ cấu sử dụng đất lần thứ 2, bố trí 2.570m2 dự án để xây dựng khách sạn; 15.224m2 diện tích để xây dựng khu nhà ở cap tầng và thương mại dịch vụ.

Báo cáo tài chính năm 2019 của Bến Thành Group thể hiện, Bến Thành Group sở hữu 28% vốn đầu tư tại Bến Thành-Sao Thủy (tức vốn nhà nước chỉ chiếm 28%).

Bảng thông báo ghi rõ chủ đầu tư dự án là Công ty TNHH Bến Thành - Sao Thuỷ (vốn tư nhân chiếm tới 72%). Ảnh: Đ.A 

Như vậy, với các quyết định trên, UBND TP.HCM đã thay đổi chủ đầu tư, từ doanh nghiệp 100% vốn nhà nước, sang liên doanh Bến Thành -Sao Thủy (chủ yếu là vốn của tư nhân). Do chiếm vốn lớn hơn, quyền quyết định cơ bản số phận dự án 1 bis -1 kép Nguyễn Đình Chiểu đã được "chuyển vai" từ doanh nghiệp 100% vốn nhà nước, sang cho tư nhân.

Từ mục tiêu ban đầu của dự án do Thủ tướng Chính phủ cấp phép, là xây nhà cho người dân bị giải toả trên kênh Nhiêu Lộc – Thị Nghè. Nay, dự án 1bis-1kép Nguyễn Đình Chiểu “lột xác” hoàn toàn thành khu cao ốc căn hộ “siêu sang”, mà người dân bị giải toà ven kênh Nhiêu Lộc – Thị Nghè, không có cửa để vào ở.