Fed hạ lãi suất, nền kinh tế ASEAN 550 tỷ USD 'không vui' mà lo ngại bất ổn xảy ra

Từ đầu năm 2024 đến nay, lãi suất tại Singapore đã giảm khoảng 50%, trong bối cảnh lãi suất toàn cầu, đặc biệt là Mỹ, bắt đầu hạ nhiệt. Lãi suất bình quân qua đêm hợp đồng 3 tháng theo chỉ số SORA (Singapore Overnight Rate Average), thước đo quan trọng cho các khoản vay thế chấp và vay trung hạn tại nước này, hiện chỉ còn khoảng 1,44%, mức thấp nhất trong nhiều năm.

Với đặc thù điều hành chính sách tiền tệ theo tỷ giá, Singapore không độc lập kiểm soát lãi suất nội địa mà chủ yếu “đi theo” xu hướng toàn cầu, đặc biệt là chính sách của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed). Do đó, khi Fed chính thức cắt giảm lãi suất vào ngày 17/9 vừa qua, giới tài chính Singapore lập tức chú ý.

Vì sao lãi suất Singapore giảm mạnh hơn Mỹ?

Dù Fed chỉ mới hạ lãi suất về mức 4%-4,25%, mức tương đương với SORA khoảng 3%, thực tế SORA hiện nay chỉ ở khoảng 1 nửa. Nguyên nhân chính nằm ở dòng vốn ngoại chảy mạnh vào Singapore. Theo Hiệp hội Quản lý Đầu tư Singapore, dòng vốn ròng vào quốc đảo này trong nửa đầu năm 2025 đã tăng 125% so với cùng kỳ, đạt 6,3 tỷ SGD (tương đương 4,9 tỷ USD). Đồng SGD vì thế cũng tăng gần 5% so với USD tính đến tháng 9.

Trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị và rủi ro thương mại toàn cầu, Singapore trở thành “nơi trú ẩn an toàn” cho nhà đầu tư quốc tế. Chỉ số chứng khoán Singapore từ đầu năm đã tăng 24%, cao gấp đôi mức tăng của chỉ số MSCI World (12%). Chương trình phát triển thị trường vốn cổ phần (EQDP) của Cơ quan Tiền tệ Singapore (MAS) cũng thu hút thêm dòng vốn, góp phần thúc đẩy thanh khoản và đẩy lãi suất nội địa xuống thấp.

Tuy nhiên, với dự báo lộ trình cắt giảm lãi suất của Mỹ trong những năm tới là khá hạn chế, không dễ để lãi suất Singapore tiếp tục giảm sâu hơn nữa.

Dù chưa quay lại thời kỳ “tiền rẻ” như trước năm 2022, môi trường lãi suất thấp hiện tại vẫn là tín hiệu tích cực. Đối với hộ gia đình, gánh nặng trả nợ, đặc biệt là khoản vay mua nhà, đã giảm rõ rệt. Gói vay thế chấp cố định từng đạt đỉnh 4,5% vào cuối năm 2022, hiện nay đã lùi về dưới 2,5%.

Khi chi phí vay giảm và lạm phát đang hạ nhiệt, người dân có thêm dư địa chi tiêu cho hàng hóa và dịch vụ. Giá tài sản, từ bất động sản đến cổ phiếu, cũng được hỗ trợ, góp phần làm tăng tài sản ròng của hộ gia đình, từ đó thúc đẩy tiêu dùng.

Tuy nhiên, với lãi suất tiết kiệm giảm, các ngân hàng lớn như UOB và OCBC đã cắt giảm lãi suất cho các tài khoản tiết kiệm chủ lực, khiến động lực tiết kiệm suy yếu. Đặc biệt với nhóm người nghỉ hưu sống bằng thu nhập từ lãi suất , họ có thể phải hạn chế chi tiêu hơn.

Với doanh nghiệp, chi phí vay thấp hơn giúp tăng khả năng tiếp cận vốn. Vay mới đã tăng rõ rệt trong các lĩnh vực như sản xuất, thương mại bán buôn và bán lẻ, vận tải và kho vận, đặc biệt khi các nhà nhập khẩu nước ngoài đẩy mạnh mua hàng trước loạt thuế mới từ Mỹ.

Ngành xây dựng cũng được hưởng lợi, khi phần lớn hoạt động tài trợ đến từ các khoản vay thương mại. Tỷ lệ vỡ nợ trong ngành đã giảm, dù vẫn còn cao so với mặt bằng chung. Song, chi phí nhân công và vật liệu tăng cao tiếp tục ảnh hưởng đến lợi nhuận và dòng tiền.

Riêng nhóm doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME), việc hưởng lợi từ lãi suất thấp không diễn ra ngay tức thì. Các khoản vay SME thường ít nhạy cảm với biến động lãi suất thị trường, đặc biệt nếu doanh nghiệp không có tài sản đảm bảo hoặc lịch sử tín dụng rõ ràng.

2026 với nhiều tín hiệu tích cực xen lẫn rủi ro

Mặc dù các tín hiệu kinh tế gần đây khá tích cực, triển vọng tổng thể của Singapore vẫn còn nhiều bất ổn. Việc doanh nghiệp có thể đầu tư và mở rộng phụ thuộc nhiều vào sự ổn định chính sách, trong khi Tổng thống Mỹ Donald Trump vẫn chưa dừng việc áp thuế, đặc biệt là các loại thuế ngành nghề được công bố và rút lại bất ngờ.

Nền kinh tế định hướng xuất khẩu như Singapore dễ bị tác động mạnh từ các biến động bên ngoài, nhất là khi Trung Quốc vẫn trong tình trạng giảm phát và lạm phát tại Mỹ lại có xu hướng tăng trở lại.

Chính phủ Singapore đã chủ động tăng cường hỗ trợ nền kinh tế. Tháng 2, gói vay thương mại EFS-TL đã được nâng hạn mức tối đa từ 5 triệu SGD lên 10 triệu SGD. Tháng 7, Tổ công tác Phục hồi Kinh tế Singapore cũng công bố hàng loạt biện pháp bổ sung.

Về phía chính sách tiền tệ, MAS đã giảm tốc độ cho phép đồng SGD tăng giá bằng cách điều chỉnh biên độ chính sách S$NEER 2 lần trong năm vào tháng 1 và tháng 4, và giữ nguyên trong tháng 7. Dù vậy, MAS không có áp lực phải nới lỏng thêm vì điều kiện tài chính đã tự động nới lỏng theo xu hướng lãi suất giảm.

Tham khảo CNA