Fed sẽ hạ lãi suất trong bối cảnh chưa từng có

Chủ tịch Jerome Powell được dự báo sẽ dẫn dắt Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) tiến hành một đợt cắt giảm lãi suất 0,25 điểm phần trăm, đưa mức lãi suất tham chiếu xuống biên độ 3,5% - 3,75%.

Nhưng đằng sau động thái tưởng như quen thuộc này là một khối bất đồng sâu sắc có thể định hình tương lai chính sách tiền tệ Mỹ trong năm tới, đặc biệt khi Powell sắp kết thúc nhiệm kỳ vào tháng 5/2026.

Nếu đợt hạ lãi suất tuần này diễn ra như dự đoán, nhiều khả năng Fed sẽ đồng thời phát tín hiệu rằng cánh cửa cho các lần cắt tiếp theo đang khép lại. Đây được xem là chiến lược “cắt và chặn” mà Powell từng áp dụng năm 2019 khi kết thúc chuỗi 3 đợt cắt lãi liên tiếp trong bối cảnh chia rẽ nội bộ sâu sắc và dữ liệu kinh tế gây tranh cãi.

Chủ tịch Powell cho biết hai lần cắt giảm trước đó vào tháng 9 và 10 thực hiện trong bối cảnh thị trường lao động đang yếu đi, trong khi làn sóng lạm phát do thuế quan gây ra không xuất hiện như lo ngại. Nhưng lần điều chỉnh này đối mặt với sự phản đối mạnh mẽ hơn khi có đến 5 trong số 12 thành viên có quyền biểu quyết tại FOMC và 10 trong tổng số 19 thành viên toàn ủy ban đã công khai nghi ngờ về tính cấp thiết của việc nới lỏng.

Trong nhóm phản đối, phe “diều hâu” lo rằng cắt giảm thêm sẽ khiến Fed mất kiểm soát lạm phát. Ngược lại, phe “bồ câu” lo sợ rằng chờ đợi tín hiệu rõ ràng từ dữ liệu lao động sẽ là quá muộn nếu thị trường việc làm thực sự xấu đi một cách phi tuyến.

“Tôi không chắc chúng ta có thể kiểm soát tình hình kịp lúc nếu thị trường lao động suy yếu thêm,” Chủ tịch Fed San Francisco Mary Daly cảnh báo.

Fed sẽ phải đưa ra quyết định trong bối cảnh thiếu hụt dữ liệu do chính phủ Mỹ đóng cửa 43 ngày. Các báo cáo quan trọng về thị trường lao động và lạm phát tháng 10 và 11 sẽ chỉ được công bố sau cuộc họp, khiến FOMC phải dựa vào các ước tính từ công ty tư nhân và các khảo sát nội bộ. Báo cáo việc làm tháng 9 cho thấy số lượng việc làm tăng mạnh hơn dự đoán, nhưng tỷ lệ thất nghiệp lại nhích lên 4,4%, mức cao nhất kể từ cuối năm 2021.

Một câu hỏi then chốt được đặt ra là liệu tốc độ tăng việc làm chậm lại phản ánh nhu cầu lao động suy yếu hay nguồn cung lao động bị thu hẹp do giảm nhập cư. Câu trả lời không rõ ràng, khiến quyết định lần này trở nên “50-50”, theo Nathan Sheets, kinh tế trưởng toàn cầu của Citi.

Tuy nhiên, ông Powell được kỳ vọng sẽ duy trì khả năng xây dựng đồng thuận, một kỹ năng đã giúp ông hạn chế số lượng phiếu bất đồng trong các lần họp trước, dù ý kiến trái chiều vẫn hiện hữu.

Trong bối cảnh nhiệm kỳ của Powell sắp kết thúc, giới quan sát lo ngại rằng người kế nhiệm ông - nhiều khả năng là Kevin Hassett, cố vấn lâu năm của ông Trump - có thể theo đuổi chính sách tiền tệ “bị ảnh hưởng bởi chính trị”.

Ông Trump đã công khai mong muốn đưa lãi suất về thấp hơn nữa và từng đề xuất sa thải Thống đốc Lisa Cook. Mặc dù nỗ lực này chưa thành công và đang bị tòa án Tối cao xem xét, song diễn biến này cho thấy xu hướng can thiệp ngày càng rõ của Nhà Trắng vào cơ cấu Fed.

Nếu người kế nhiệm Powell thiên về xu hướng “nới lỏng chủ động” để phục vụ mục tiêu tăng trưởng trước thềm bầu cử giữa nhiệm kỳ, rủi ro là Fed có thể bị thị trường đánh giá là đang “đi quá xa”.

Sheets cảnh báo: “Nếu Fed cắt lãi quá mạnh mà không có cơ sở dữ liệu ủng hộ, thị trường sẽ coi đó là dấu hiệu lạm phát và đẩy lợi suất dài hạn tăng lên. Điều này sẽ phản tác dụng, khiến chi phí vay, đặc biệt là vay mua nhà, leo thang, trái ngược với mục tiêu thúc đẩy khả năng chi trả của người dân.”

Cùng với quyết định lãi suất , Fed tuần này cũng sẽ công bố các dự báo kinh tế mới cho năm 2026, trong đó có thể bao gồm số lần nới lỏng tiếp theo. Tuy nhiên, việc đọc hiểu các tín hiệu này không hề đơn giản trong bối cảnh thay đổi lãnh đạo đang đến gần và áp lực chính trị ngày càng lớn.

Vincent Reinhart, cựu cố vấn cấp cao của Fed, nhận định: “Đây có thể là thời điểm bản lề. Fed sẽ bị chi phối bởi chính trị hơn, khi đó Fed hạ lãi suất nhiều nhất có thể.”

Tham khảo WSJ