FPT Retail (FRT): Những nỗ lực chưa thành trong năm 2019

Liên tục sụt giảm về mức 26.600 đồng/cp (chốt phiên 20/12/2019), so với mức giá 83.000 đồng/cp ngày mới chào sàn (cuối năm 2018), thị giá cổ phiếu FRT của FPT Retail giảm 68%, vốn hóa tương ứng ‘bốc hơi’ hơn 4.400 tỷ đồng.

Theo giới quan sát, giữa bối cảnh ICT đang giảm nhiệt, những nỗ lực của FRT vẫn chưa mang lại hiệu quả như kỳ vọng. Đặc biệt, giá cổ phiếu vài tuần trở lại đây lao dốc mạnh, song hành với sự sụt giảm đáng kể của lợi nhuận tháng 10/2019 do thiếu vắng doanh thu từ các chương trình F.Friend và trợ giá điện thoại di động, cũng như dự phòng nợ xấu liên quan đến 2 chương trình này.

Trong khi chuỗi dược vẫn ở giai đoạn đầu tư mở rộng, dự kiến chỉ có thể đóng góp lợi nhuận trong 2-3 năm tiếp theo, FRT tiếp tục đối mặt với bài toán tăng trưởng tương lai gần. Chưa kể, Công ty còn vấp phải sự cạnh tranh gay gắt từ đối thủ mạnh – Thế giới Di động (MWG) - đặc biệt trong xu hướng tiêu dùng ngành ICT chuyển từ hàng cao cấp sang hàng giá rẻ.

Cổ phiếu FRT đang ở mức thấp nhất từ khi niêm yết

Xu hướng tiêu dùng mới ngành ICT đang gây áp lực tăng trưởng doanh thu

Theo GFK, giá trị thị trường hàng công nghệ điện tử Việt Nam trong quý 3 tăng trưởng nhẹ trở lại (~ 2%) sau 2 quý liên tiếp tăng trưởng âm. Trong đó, thị trường đã và đang có sự chuyển dịch dần từ các thương hiệu điện thoại di động cao cấp (Apple và Samsung) sang trung cấp (Oppo, Realme, Vivo, Xiaomi), giải thích sự sụt giảm trong giá trị thị trường hàng điện thoại di động.

MWG đã nhanh chóng nắm bắt và triển khai chuỗi cửa hàng điện thoại giá rẻ, cùng với việc bán kết hợp các sản phẩm gia dụng, mắt kính… cũng như chuyển đổi cửa hàng, cơ cấu sản phẩm để giữ đà tăng trưởng.

Ngược lại, điều này khiến cho tăng trưởng doanh thu của FRT chậm lại đáng kể. Lũy kế 10 tháng, doanh thu thuần FRT đạt 13.755 tỷ đồng, tăng 12% trong khi lợi nhuận ròng giảm 11% về 236 tỷ đồng – chủ yếu do tác động của lãi ròng tháng 10 giảm sốc 83% về 6 tỷ đồng.

Công ty đã cố gắng thực hiện một số sáng kiến ​​để tăng doanh số cho các cửa hàng của FPT, đơn cử có (i) chương trình nâng cấp, (ii) thêm các ki-ốt kính mát và (iii) thêm trung tâm máy tính xách tay bên trong các cửa hàng của FPT; tuy nhiên công tác mở rộng ngành hàng mới trên vẫn đang trong giai đoạn đầu thử nghiệm, chương trình nâng cấp chưa mang lại kết quả như kỳ vọng.

Bên cạnh đó, nhận thấy rằng người tiêu dùng dần dần thay đổi từ mua sắm kênh offline sang kênh online để thuận tiện và giá rẻ hơn, FRT đã cố gắng đẩy mạnh số lượng khách truy cập online trang web fptshop.com.vn thông qua kinh doanh (1) sản phẩm điện tử tiêu dùng của Nguyễn Kim và (2) sản phẩm được sản xuất tại Hoa Kỳ, Nhật Bản và Đức thông qua Fado, một trang web thương mại điện tử xuyên biên giới.

Kết quả thu về, FRT mới đây đã không đạt được thỏa thuận chung với Nguyễn Kim, trang web Fado cũng không hấp dẫn khách hàng, SSI Research nhận định, nguyên nhân bởi hầu hết các mô tả sản phẩm bằng tiếng Anh khiến khách hàng khó có thể đọc hiểu và thời gian giao hàng quốc tế dài.

Mặc dù cho rằng doanh thu từ các cửa hàng hiện tại của FPT có thể sẽ diễn biến sát với tăng trưởng ngành điện thoại di động, giới phân tích vẫn e ngại tăng trưởng có thể giảm do người tiêu dùng hiện ưa chuộng điện thoại di động giá rẻ hơn các sản phẩm cao cấp.

Kế hoạch mở rộng cửa hàng FPT để thúc đẩy tăng trưởng chưa đạt kỳ vọng

Sang năm 2020, việc mở rộng cửa hàng (đối với cả hai chuỗi nhà thuốc và cửa hàng ICT) được kỳ vọng sẽ giúp duy trì tăng trưởng lợi nhuận ở mức một chữ số, mặc dù quy mô ngành điện thoại di động có thể thu hẹp và ước tính lỗ từ chuỗi nhà thuốc.

Được biết với mảng ICT trong năm 2019, FRT đã lên kế hoạch mở mới 100 cửa hàng FPT, nhưng chỉ mở được 52 cửa hàng kể từ đầu năm, do đó có khả năng không đạt kế hoạch về số lượng cửa hàng. SSI Research cho rằng tốc độ mở rộng chậm như vậy có thể do hạn chế về mặt bằng cho thuê thương mại.

Và như vậy, lợi nhuận thời gian tới của FRT (chủ yếu từ bán di động) có thể tiếp tục chịu ảnh hường tiêu cực từ tăng trưởng ngành ICT âm; chưa kể việc mở mới cửa hàng để giành thị phần trong một ngành đang suy giảm sẽ gây khó khăn cho Công ty, điều này lý giải cho ước tính tăng trưởng lợi nhuận thấp và do đó định giá thấp, giới phân tích cho hay.

Chuỗi Long Châu: Ngắn hạn đối mặt rủi ro khi chuyển đổi mô hình cũng như kế hoạch mở mới khó thành

Điểm sáng mới đây từ chuỗi dược Long Châu, 11 tháng FRT đã hoàn tất kế hoạch mở 70 cửa hàng. Sang năm 2020, FRT sẽ tập trung nhiều hơn vào việc mở rộng nhà thuốc sau khi các vấn đề hợp nhất được giải quyết (chuyển đổi pháp nhân của các cửa hàng Long Châu từ hộ gia đình kinh doanh sang doanh nghiệp). Công ty cũng ước tính chuỗi dược sẽ tạo lợi nhuận dương kể từ 2021. Đến năm 2022, mảng này sẽ đóng góp doanh thu ước 6.500 tỷ đồng, chiếm 30% thị phần.

Với kế hoạch đầy tham vọng sẽ dần mở tổng cộng 550 nhà thuốc đến năm 2022 (150 cửa hàng vào năm 2020, 200 cửa hàng vào năm 2021 và 200 cửa hàng vào năm 2022), Công ty có thể gặp khó khăn trong việc hoàn thành kế hoạch về số lượng cửa hàng cho chuỗi nhà thuốc, dựa trên năng lực mở rộng cửa hàng hiện có, theo SSI Research.

Song song, chuỗi Long Châu trong ngắn hạn sẽ chịu rủi ro về việc chuyển đổi chuỗi nhà thuốc Long Châu - từ việc bán các sản phẩm tiểu ngạch sang các sản phẩm chính ngạch, điều này sẽ cộng thêm 10% thuế GTGT vào giá vốn hàng bán.

Được biết, chuỗi Long Châu khác biệt so với các chuỗi nhà thuốc và cửa hàng thuốc truyền thống khác nhờ sự đa dạng sản phẩm. Trung bình, các nhà thuốc Long Châu bán hơn 6.000-7.000 SKU, so với chỉ 1.000 SKU của các đối thủ cạnh tranh.

Ngoài ra, Long Châu còn bán thuốc nhập khẩu và thực phẩm chức năng mà các đối thủ cạnh tranh ít bán. Những sản phẩm nhập khẩu này được mang về Việt Nam theo đường xách tay và các phương thức tiểu ngạch, bán tại các hộ kinh doanh nhỏ lẻ do đó có giá rẻ hơn. Nếu FRT chuyển đổi tất cả các nhà thuốc Long Châu từ các hộ kinh doanh nhỏ lẻ sang một doanh nghiệp (để hợp nhất báo cáo tài chính FRT), điều này không chỉ thêm 10% thuế VAT vào chi phí bán hàng, mà còn khiến Công ty không thể bán nhiều thuốc và thực phẩm chức năng nhập khẩu qua đường xách tay như trước đây, do đó làm giảm danh mục sản phẩm trong ngắn hạn.