Hoàng Anh Gia Lai nói gì khi bỗng dưng bị kiểm toán cho lỗ thêm 491 tỷ

Công ty Cổ phần Hoàng Anh Gia Lai (mã HAG) vừa có văn bản gửi Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước và Sở giao dịch chứng khoán Tp. HCM (HOSE) giải trình báo cáo tài chính tổng hợp bán niên năm 2019 sau soát xét.

Vì sao lỗ thêm 490,6 tỷ đồng.

Cụ thể, theo Hoàng Anh Gia Lai, lỗ sau thuế của công ty đạt 278 tỷ đồng, bao gồm lỗ kinh doanh 402 tỷ và lãi khác là 124 tỷ đồng. Nguyên nhân chủ yếu do trích dự phòng nợ phải thu cho Công ty TNHH MTV Khoáng sản Hoàng Anh Gia Lai và Công ty cổ phần Thể thao Hoàng Anh Gia Lai. 

Nguyên nhân được Hoàng Anh Gia Lai giải trình rằng doanh thu tài chính giảm 206 tỷ đồng, do giảm cổ tức nhận về từ công ty con. Chi phí tài chính của doanh nghiệp giảm 95 tỷ, chủ yếu do giảm chi phí lãi vay và giảm dự phòng đầu tư vào công ty con. Chi phí quản lý doanh nghiệp tăng 326 tỷ, chủ yếu do trong lỳ công ty trích lập dự phòng phải thu các công ty con. 

Thu nhập khác tăng 145 tỷ chủ yếu do trong kỳ công ty hoàn nhập chi phí dự phòng thuế thu nhập doanh nghiệp liên quan đến Nghị định 20/2017 được trích lập trước và ghi nhân trong báo cáo tài chính tổng hợp đã được kiểm toán năm 2017, 2018. 

Chi phí khác tăng 19 tỷ đồng do trong kỳ công ty phát sinh chi phí phạt do vi phạm hành chính. 

Theo báo cáo soát xét bán niên, nửa đầu năm 2019, doanh thu của HAG đạt hơn 922 tỷ đồng, giảm hơn 68% so với cùng kỳ. Tổng kết nửa đầu năm 2019, Hoàng Anh Gia Lai lỗ hơn 706 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ vẫn lãi 100 tỷ đồng.

 Kiểm toán cũng đưa ra nhiều ý kiến trong báo cáo này. Cụ thể vào ngày 30/6/2019, HAG đã ghi nhận các khoản phải thu ngắn hạn và dài hạn tồn đọng với tổng giá trị là 8.527 tỷ đồng (cuối năm 2018 là 7.594 tỷ đồng).

Dựa trên các thông tin hiện có, kiểm toán không thể thu thập đầy đủ bằng chứng thích hợp để xác định khả năng thu hồi của số dư nợ tồn đọng vào ngày 30/6/2019 là 2.548 tỷ đồng (cuối 2018 là 2.593 tỷ) bao gồm các số dư trên. Do đó không thể xác định liệu có cần thiết phải điều chỉnh các khoản mục nói trên hay không và các ảnh hưởng nếu có đến báo cáo tài chính hợp nhất giữa niên độ của HAG cho kỳ kế toàn 6 tháng kết thúc ngày 30/6/2019.

Ngoài ra, trong kỳ HAG đã ghi nhận một khoản thu nhập khác từ việc hoàn nhập số dư dự phòng thuế thu nhập doanh nghiệp tại ngày 31/12/2018 với tổng tiền là 335,3 tỷ đồng. Việc trích lập này được thực hiện trong ác năm trước căn cứ vào quy định về quản lý thuế đối với các doanh nghiệp có giao dịch liên kết.

Tập đoàn cũng không ghi nhận khoản dự phòng thuế thu nhập doanh nghiệp tương tự cho kỳ 6 tháng kết thúc ngày 30/6/2019 với số tiền 155,3 tỷ đồng.

Nếu tập đoàn thực hiện việc ước tính và ghi nhận chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp theo hướng dẫn của Nghị định 20 cho kỳ kế toán bán niên vừa qua, chỉ tiêu "thu nhập khác" sẽ giảm 335,3 tỷ đồng, chỉ tiêu Chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành sẽ tăng 155,5 tỷ đồng, chỉ tiêu Lỗ trước thuế và sau thuế sẽ tăng với số tiền lần lượt là 335,3 tỷ đồng và 490,6 tỷ đồng. Đồng thời, chỉ tiêu lỗ lũy kế và thuế các khoản phải nộp nhà nước tại ngày 30/6 sẽ tăng cùng số tiền là 490,6 tỷ đồng.

Khoản phải thu 2.162 tỷ

Về ý kiến kiểm toán ngoại trừ, trong báo cáo soát xét bán niên năm 2019, kiểm toán viên đưa ra ngoại trừ với việc đánh giá khả năng thu hồi của tổng các khoản phải thu ngắn hạn và dài hạn tồn đọng lớn đối với số tiền 2.162 tỷ đồng. 

"Nguyên nhân chủ yếu do các bên liên quan này đang vận hành nhiều dự án kinh doanh khá đa dạng nhưu bất động sản, trồng trọt, chăn nuôi với khối tài sản đa dạng, trong đó nhiều dự án đang trong giai đoạn đầu tư xây dựng cơ bản nên chưa tạo ra lợi nhuận và dòng tiền thặng dư, rất khó khăn cho việc xác định giá trị tài sản và dòng tiền trả nợ cho tập đoàn.

Chúng tôi tin rằng khi các dự án kinh doanh của các bên liên quan này đi vào vận hành thương mại và có lợi nhuận thì việc đánh giá khả năng thu hồi các khoản nợ tài chính phải thu sẽ trở nên dễ dàng hơn và kiểm toán viên sẽ có đủ thông tin đưa ra ý kiến chấp thuận toàn bộ", Hoàng Anh Gia Lai cho hay.

Ngoài ra, kiểm toán viên cũng đưa ra ý kiến ngoại trừ liên quan đến việc ghi nhận một số khoản thu nhập khác từ việc hoàn nhập chi phí dự phòng thuế thu nhập doanh nghiệp đã được trích  lập vào báo cáo tài chính tổng hợp những năm trước luỹ kế đến 31/12/2018 với số tiền 142 tỷ đồng liên quan đến Nghị định 20 của Chính phủ quản lý thuế đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết.

Do đó, Ban giám đốc công ty cũng quyết định không ghi nhận thêm chi phí dự phòng liên quan đến chi phí thuế ước tính với số tiền là 95 tỷ đồng và áp dụng theo Nghị định 20. 

Theo Ban giám đốc tập đoàn, Nghị định 20 còn nhiều điểm bất hợp lý và hiện đang làm việc với Kiểm toán Nhà nước, Tổng cục Thuế, Bộ Tài chính…về việc xem xét điều chỉnh Nghị định 20.

Trước đó, cuối năm 2018, Kiểm toán nhà nước khu vực XII tại Cục thuế Gia Lai đã đề nghị tăng thu số tiền thuế thu nhập doanh nghiệp và tiền phạt với công ty là 106 tỷ đồng. Sau nhiều văn bản kiến nghị, làm việc với hai bên, Nghị định 20 vẫn chưa được sửa đổi. Tuy vậy, tập đoàn tin rằng Nghị định 20 sẽ được sửa đổi sớm.