Hợp đồng tương lai vượt xa VN30, tín hiệu lạc quan đang trở lại với thị trường chứng khoán?

Basis được định nghĩa là mức chênh lệch giữa giá giao ngay của hàng hóa giao nhận và giá của hợp đồng tương lai giao sau có kỳ hạn đáo hạn gần nhất. Với việc kết thúc phiên giao dịch ngày 21/8 ở mức 958,5 điểm, hợp đồng tương lai tháng 9 (VN30F1809) hiện đang lớn hơn chỉ số tham chiếu VN30-Index 3,23 điểm. Basis trong trường hợp này sẽ là -3,23 điểm. 

Không chỉ có hợp đồng kỳ hạn 1 tháng đóng cửa cao hơn so với VN30-Index, hợp đồng tương lai các kỳ hạn 2 tháng, 3 tháng và 6 tháng đều đang có mức giá đóng cửa cao hơn VN30-Index. Điều này có thể phản ánh về kỳ vọng của nhà đầu tư rằng thị trường đã bước vào chu kỳ tích lũy và sẽ còn tăng trưởng trong tương lai.

Các HĐTL phiên 21/8 đều đóng cửa cao hơn VN30-Index

Theo thống kê của chúng tôi, tính từ quý 2 năm nay, mỗi khi basis quay về mức âm, đồng nghĩa với việc VN30F1M đóng cửa ở mức cao điểm hơn VN30-Index thì thị trường sẽ lại tiếp tục đi lên. Ngày 13/07 là ngày đầu tiên của quý chứng kiến basis lùi về mức âm. Kể từ thời điểm đó VN30-Index đã tăng mạnh lên mức 900 điểm lên 940 điểm chỉ trong vòng 1 tuần. Vn-Index cũng tăng mạnh lên mức 944 điểm trong ngày 19/7.

Thị trường sau đó bước vào giai đoạn tích lũy, đến phiên đầu tháng 8 VN30F1M và VN30-Index mới lại cắt nhau 1 lần nữa. Kể từ đó tới nay, Vn-Index đã tăng từ vùng 950 điểm lên gần 980 điểm. Và basis lại một lần nữa lùi về mức âm sau phiên giao dịch ngày 21/8.

Không chỉ có chỉ báo "basis" báo hiệu về một đợt tăng trưởng mới của thị trường, yếu tố thanh khoản trên TTCKPS cũng đưa ra một khả năng cao về một đợt tăng giá mới. Theo thông lệ tại các thị trường tài chính phát triển, mỗi khi thị trường cơ sở giảm điểm thì thanh khoản tại TTCKPS sẽ tăng lên, và ngược lại, khi thị trường cơ sở đi lên, thanh khoản trên TTCKPS sẽ sụt giảm. 

Biểu đồ giá trị giao dịch hàng ngày trên TTCKPS trong Q2 đã đi theo thông lệ này. Thời điểm 2 tuần đầu của tháng 7 là lúc Vn-Index rơi về đáy của năm 2018 quanh vùng giá 890 điểm thì TTCKPS liên tục chứng kiến những phiên phá kỷ lục về khối lượng và giá trị được giao dịch trong ngày. Tuy nhiên, nửa sau của tháng 7 và tháng 8 khi mà Vn-Index vận động tích lũy đi lên thì thanh khoản trên TTCKPS sụt giảm mạnh. Thậm chí phiên giao dịch ngày 08/08 chỉ có chưa đầy 65.000 hợp đồng được giao dịch, với tổng giá trị giao dịch đạt 6.074 tỷ đồng, thấp nhất 3 tháng gần nhất. 

Giá trị giao dịch hợp đồng phái sinh chỉ tăng lên ở trong tuần trước, khi hợp đồng tháng 8 đến kỳ đáo hạn. Tuy nhiên, thanh khoản trên thị trường phái sinh có dấu hiệu suy giảm trong 2 phiên giao dịch đầu tuần. Kết hợp các chỉ báo ở TTCKPS, cộng thêm với việc thị trường cơ sở vẫn duy trì được mức thanh khoản tốt trong thời gian qua, nhà đầu tư có thể kỳ vọng vào một đợt tăng giá mới của thị trường.