Khó tiếp cận vốn ưu đãi phát triển nhà ở xã hội

Bộ Xây dựng vừa có văn bản gửi Ngân hàng Nhà nước Việt Nam về tổng hợp các dự án nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân, cải tạo chung cư cũ (đợt 3) được hỗ trợ lãi suất từ ngân sách nhà nước theo Nghị định số 31/2022/NĐ-CP của Chính phủ.

Có 9 dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo chung cư cũ được vay ưu đãi đợt 3

Số lượng "nhỏ giọt"

Theo đó, có 9 dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo chung cư nhu cầu vay vốn theo đề xuất khoảng hơn 1.400 tỷ đồng. Cụ thể, tỉnh Thanh Hóa với 6 dự án được đề xuất đều tại khu vực TP Thanh Hóa: Dự án nhà ở xã hội tại khu dân cư Đông Nam - khu đô thị Đông Phát (Tân Thành ECO2) xây dựng 405 căn hộ, có nhu cầu vay 100 tỷ đồng trên tổng mức đầu tư 370 tỷ đồng.

Dự án nhà ở xã hội thôn Bào Ngoại, phường Đông Hương với 569 căn hộ, có tổng mức đầu tư gần 390 tỷ đồng, trong đó nhu cầu vay vốn đề xuất là 30 tỷ đồng; Dự án nhà ở xã hội tại phường Quảng Thắng, có quy mô 552 căn hộ, nhu cầu vốn vay 200 tỷ đồng trên tổng mức đầu tư dự kiến là 500 tỷ đồng; Dự án nhà ở xã hội AMCI tại phường Quảng Thành với 900 căn hộ, có nhu cầu vay vốn 350 tỷ đồng trên tổng mức đầu tư gần 530 tỷ đồng.

Thanh Hóa đề xuất 2 dự án nhà ở dành cho công nhân gồm: Nhà ở công nhân Khu công nghiệp và đô thị Hoàng Long do Công ty cổ phần Đầu tư phát triển bất động sản nhà Việt Nam thực hiện với quy mô 500 căn hộ có mức đầu tư 450 tỷ đồng và đề xuất được vay 200 tỷ đồng; Dự án nhà ở xã hội dành cho công nhân tại khu vực phía Đông Khu công nghiệp Lễ Môn do Công ty TNHH giầy Sunjade Việt Nam làm chủ đầu tư với 1.398 căn hộ có tổng mức đầu tư 1.428,4 tỷ đồng và nhu cầu vay 400 tỷ đồng.

Các địa phương còn lại đều có 1 dự án được đề xuất. Cụ thể, tại Lạng Sơn là dự án Nhà ở xã hội số 2 xây dựng tại thành phố do Công ty cổ phần Đầu tư NNP và Công ty cổ phần CDC Hà Nội thực hiện với 796 căn, có tổng mức đầu tư 708,3 tỷ đồng và nhu cầu vay vốn 100 tỷ đồng.

Tiếp đến là tỉnh Phú Thọ với dự án Khu nhà ở và dịch vụ Khu công nghiệp Thụy Vân do Công ty cổ phần Đầu tư sản xuất và Thương mại Hà Thành thực hiện 671 căn hộ có tổng mức đầu tư 300 tỷ đồng và dự kiến vay 30 tỷ đồng.

Đắk Lắk đề xuất vay 10 tỷ đồng để thực hiện dự án nhà ở xã hội tại khối 6, phường Khánh Xuân, với 67 căn hộ, có tổng mức đầu tư 29 tỷ đồng.

Trước đó, qua xét duyệt đợt 1, đợt 2 của Bộ Xây dựng đã có 15 dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo chung cư cũ được UBND cấp tỉnh đề xuất gần 6.100 tỷ đồng, gồm Lào Cai, Hòa Bình, Tây Ninh, Tiền Giang, TP HCM, Bình Định.

Doanh nghiệp khó tiếp cận

Theo Bộ Xây dựng, trong các chính sách nổi bật quý II có Thông tư số 03/2022/TT-NHNN ngày 20/5/2022 của Ngân hàng Nhà nước về hướng dẫn các NHTM thực hiện hỗ trợ lãi suất theo Nghị định số 31/2022/NĐ-CP ngày 20/5/2022 của Chính phủ về hỗ trợ lãi suất từ ngân sách nhà nước đối với khoản vay của doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh. Trong đó có hướng dẫn hỗ trợ lãi suất 2% cho cả những đối tượng thực hiện xây dựng nhà ở công nhân, nhà ở xã hội.

Từ ngày 20/5/2022, Chính phủ ban hành Nghị định số 31 và Bộ Xây dựng có trách nhiệm tổng hợp danh mục dự án xây dựng nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân, cải tạo chung cư cũ của Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; công bố bằng văn bản và trên cổng thông tin điện tử Bộ Xây dựng.

Ông Hà Quang Hưng – Phó cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản cho hay, qua rà soát có nhiều dự án đủ điều kiện nhưng thẩm quyền ban hành văn bản gửi về Bộ Xây dựng chưa đúng.

Bộ Xây dựng đặt mục tiêu đầu tư xây dựng ít nhất 01 triệu căn hộ nhà ở xã hội giai đoạn 2021-2030

Cũng theo ông Hưng, hiện các ngân hàng còn băn khoăn về những khách hàng được vay vốn hỗ trợ lãi suất theo Nghị định 31. Cụ thể, đối với các dự án nhà ở xã hội, dự án cải tạo chung cư cũ, các ngân hàng đề nghị làm rõ là cho vay ưu đãi với chủ đầu tư hay nhà thầu thực hiện dự án hoặc cả hai.

Bộ Xây dựng cũng đã có văn bản trực tiếp làm rõ trường hợp khách hàng được thụ hưởng gói hỗ trợ 2% lãi suất là các "chủ đầu tư" dự án, bao gồm cả các chủ đầu tư thực hiện dự án tháo dỡ toàn bộ và xây dựng lại chung cư cũ.

Trong khi đó, dù Nghị định 31/2022/NĐ/CP được ví như chiếc "phao vàng" giúp doanh nghiệp tăng thêm vốn lưu động, giúp duy trì, mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh sau giai đoạn ảnh hưởng bởi dịch bệnh Covid-19. Thế nhưng quy định quá khắt khe khiến nhiều doanh nghiệp khó lòng tiếp cận.

Theo quy định, để được tiếp cận gói hỗ trợ lãi suất này, DN phải đáp ứng nhiều điều kiện, bao gồm: Thứ nhất, đáp ứng đầy đủ điều kiện vay vốn thông thường của các NHTM; Thứ hai, đáp ứng được điều kiện đã ký kết thỏa thuận cho vay và giải ngân trong khoảng thời gian từ ngày 1-1-2022 đến 31-12-2023; Thứ ba, sử dụng vốn đúng mục đích; Thứ tư, chưa được hỗ trợ lãi suất từ NSNN theo các chính sách khác.

Nhận xét về các điều kiện cho vay, ông Phạm Huy Hùng, Phó Chủ tịch Hiệp hội DNNVV Việt Nam, cho rằng với các tiêu chí siết chặt như trên doanh nghiệp rất khó tiếp cận được gói hỗ trợ lãi suất này. Bởi tác động của đại dịch Covid-19, với tiêu chí không có nợ xấu, phải có doanh thu, có tài sản bảo đảm, đa số doanh nghiệp khó đáp ứng được.