Khởi nghiệp trong tầng hầm, đây là cách hai anh em gây dựng một startup 8 tỉ USD

Những gương mặt tỉ phú mới nhất của ngành công nghệ là hai anh em trai. Họ khởi nghiệp với một công ty công nghệ trong tầng hầm của gia đình tại Utah. Hiện nay, Ryan và Jared Smith đang chuẩn bị bán Qualtrics International cho SAP SE, một công ty công nghệ lớn tại châu Âu, với mức giá 8 tỉ USD, và họ vẫn giữ quyền điều hành công ty.

Ryan, 40 tuổi, là giám đốc điều hành và đồng thời là gương mặt đại diện của công ty. Anh từng phản đối việc đầu tư mạo hiểm trong suốt một thập kỷ trước khi đồng ý giao dịch cùng Accel và Sequoia Capital. Trước mức giá hiện nay, Qualtrics từng được định giá 2,5 tỉ USD. Sau khi công ty sản xuất phần mềm điều tra khách hàng và được nhiều đối tác đón nhận như Microsoft hay General Electric, doanh thu của hãng đã tăng hơn tám lần trong bảy năm qua.

Smith là một tượng đài trong giới startup tại Utah. Sự tâm huyết của anh dành cho Utah thể hiện qua sự ủng hộ của Qualtrics cho những sự kiện như hội nghị công nghệ Silicon Slopes Utah, nơi tụ họp của các công ty địa phương và trong khu vực. Ryan từng từ chối một mối làm ăn trị giá 500 triệu USD, và sắp tới, các thành viên trong gia đình ông và những cổ đông khác chuẩn bị thu về 3 tỉ USD với lượng cổ phần họ nắm giữ. Rõ ràng, đây không phải là một quyết định tồi của một CEO nhận lương 100.000 USD vào năm ngoái.

Trong một bài blog, Bryan Schereir, đối tác của Sequoia Capital, cho biết: "Bạn sẽ không bao giờ quên được cuộc họp đầu tiên với Ryan Smith. Ryan tán dương tư tưởng kỹ sư tự chủ của anh trai mình. Tuy nhiên, rõ ràng cả hai anh em, cha của họ - Scott, và nhà đồng sáng lập Stuart đều có cùng hệ giá trị."

Qualtrics đã nộp hồ sơ đăng ký IPO tại Mỹ và dự tính thu về 500 triệu USD. CEO Bill MacDermott của SAP đã ưu ái IPO này với khoản đầu tư toàn bộ bằng tiền mặt có trị giá cao hơn 75% so với định giá dự tính của công ty. McDermott cho biết SAP trả giá cao bởi Qualtrics đang hoạt động tốt. Tuy nhiên, giá cổ phần của công ty đã giảm 5% vào thứ hai vừa rồi sau khi các nhà phân tích đặt nghi vấn về mức định giá trên.

Trong một gia đình "siêu học thuật" (bố mẹ Ryan đều có bằng tiến sĩ, bố của anh từng thuyết giảng về nghiên cứu thị trường tại Đại học Oregon), Ryan được biết đến là người đầy đam mê và năng động hơn cả. Gia đình Smiths chuyển tới Utah bởi cha của Ryan chọn làm việc tại Đại học Brigham Young. Và vào năm 2002, hai anh em Smiths sáng lập Qualtrics. Ban đầu, công ty nhắm tới đối tượng trong giới học thuật cần tiến hành nghiên cứu thực nghiệm. Trong một cuộc phỏng vấn với Bloomberg vào năm 2013, Ryan chia sẻ: "Chúng tôi nhận thấy rằng nếu bạn có thể phục vụ họ [giới học thuật], bạn có thể phục vụ bất kỳ ai."

Khi công ty phát triển, Ryan đã thuyết phục được anh trai mình từ bỏ vị trí giám đốc sản phẩm tại Google để cùng anh điều hành Qualtrics. Jared, 43 tuổi, là chủ tịch của công ty. Cha của hai anh em nảy ra ý tưởng phục vụ những đồng nghiệp của mình, trong khi đó, Jared phụ trách viết mã và Ryan bán chúng cho khách hàng.

Trong một cuộc phỏng vấn, Ryan cho biết: "Chúng tôi chỉ nói rằng, này, không có quy định gì hết. Không có bất kỳ chiến thuật nào."

Theo Schreier từ Sequoia, Qualtrics hoạt động theo phương hướng "quản lý trải nghiệm" (XM). Theo đó, công ty sẽ phân tích mọi khía cạnh trải nghiệm của khách hàng nhằm gây dựng lòng trung thành và khuyến khích khách hàng giới thiệu sản phẩm cho những người khác. Điều này đóng vai trò tối quan trọng trong thời kỳ truyền thông xã hội đem đến sức mạnh giúp các cá nhân lên tiếng.

Và phương hướng này có hiệu quả. Qualtrics dự tính doanh thu năm 2018 sẽ chạm mốc 400 triệu USD và dự đoán tốc độ tăng trưởng sắp tới là trên 40%. Ryan và gia đình nắm giữ cổ phần của Qualtrics thông qua một công ty cổ phần do hai anh em và cha họ sở hữu. Số cổ phần này trị giá gần 3 tỉ USD dựa trên giá mua của SAP.

Ryan sẽ tiếp tục điều hành công ty như một tổ chức dưới trướng của SAP. Trụ sở công ty vẫn đặt tại Provo và Seattle, Utah. Điều này cho phép nhà Smith duy trì công thức thành công của Qualtrics. Sequoia chỉ rõ Qualtrics là công ty duy nhất hoạt động dựa trên vốn tự có ngay từ ban đầu, giúp giảm thiểu nguy cơ "cháy vốn" thường thấy ở nhiều công ty công nghệ tại Thung lũng Silicon.

Một yếu tố khác lạ khác ở Qualtrics là đặt trụ sở tại nhà, cách xa Vùng Vịnh – cái nôi của ngành công nghệ Mỹ. Lĩnh vực kinh doanh do gia đình tự quản đã ăn sâu vào trong cuộc sống tại Utah, từ nhạc Jazz cho đến các sáng kiến từ thiện. Ryan thường chia sẻ với công chúng về tiềm năng của bang Utah.

Nói về vấn đề thiếu hụt đa dạng và lối sống độc đáo, Ryan cho biết: "Chúng tôi cần giúp mọi người cảm thấy thoải mái hơn khi ở đây, bởi chúng tôi có đủ điều kiện để biến nơi đây thành một trung tâm công nghệ lớn."