Lập 124 tài khoản để chiếm đoạt 1.095 đơn đồ ăn, trị giá khoảng 632 triệu đồng - Pha lợi dụng hoàn tiền gây chấn động ngành giao hàng Nhật Bản

Cảnh sát tỉnh Aichi (Nhật Bản) vừa bắt giữ một người đàn ông 38 tuổi sau khi điều tra phát hiện anh ta đã chiếm đoạt đồ ăn từ một nền tảng giao hàng lớn hơn 1.095 lần trong hơn 2 năm, gây thiệt hại tổng cộng 3,7 triệu yên (tương đương 24.000 USD - khoảng 632 triệu đồng) mà không phải thanh toán đồng nào. Vụ việc được đánh giá là một trong những trường hợp lợi dụng lỗ hổng hậu kiểm của dịch vụ giao đồ ăn nghiêm trọng nhất từng bị phát hiện tại Nhật.

Người bị bắt, Takuya Higashimoto, là một người thất nghiệp sống ở thành phố Nagoya. Theo kết quả điều tra, kể từ tháng 4/2023, Higashimoto đã vận hành tới 124 tài khoản khác nhau trên nền tảng giao đồ ăn Demae-can. Anh ta sử dụng tên giả, địa chỉ giả cùng nhiều thẻ SIM trả trước để đăng ký tài khoản, đặt đồ ăn rồi liên tục khai báo gian dối rằng “chưa nhận được hàng” nhằm yêu cầu hoàn tiền.

Một trong những vụ gian lận gần nhất diễn ra vào ngày 30/7 năm nay, khi Higashimoto tạo một tài khoản mới, đặt kem, cơm hộp và bít tết gà. Dù đơn hàng được giao đầy đủ, anh ta vẫn dùng công cụ chat của ứng dụng để khẳng định rằng đồ ăn “không đến nơi”, qua đó chiếm đoạt 16.000 yên (khoảng 105 USD) chỉ trong một ngày.

Để tránh bị theo dõi, Higashimoto thường đăng ký tài khoản mới rồi nhanh chóng hủy, đồng thời thay đổi thông tin liên tục để vượt qua hệ thống đối soát. “Ban đầu tôi chỉ muốn thử xem có được không. Nhưng sau khi hưởng lợi, tôi không dừng lại được nữa,” anh ta khai với cảnh sát.

Lỗ hổng hệ thống – lời cảnh tỉnh cho ngành giao đồ ăn

Trước quy mô gian lận lớn chưa từng có, nền tảng Demae-can tuyên bố sẽ tăng cường quy trình xác minh danh tính, bổ sung hệ thống cảnh báo giao dịch bất thường và vá lại các lỗ hổng bị kẻ gian lợi dụng. Vụ việc làm dấy lên tranh luận dữ dội tại Nhật và Trung Quốc về sự lỏng lẻo của chính sách “hoàn tiền không cần chứng minh”.

Một bình luận trên mạng xã hội Nhật viết: “Phải công nhận hắn ta rất siêng năng và thông minh. 124 tài khoản không phải trò đùa.” Người khác thì chỉ trích nền tảng: “Chính sách hoàn tiền kiểu này tự biến mình thành mảnh đất màu mỡ cho kẻ gian.”

Các vụ tương tự cũng không phải lần đầu xuất hiện tại châu Á. Năm ngoái tại Giang Tô (Trung Quốc), ba người đàn ông chỉ có 19 tệ (3 USD) trong tài khoản ngân hàng đã xoay sở sống trọn một tháng bằng cách đặt hàng trên ứng dụng, rồi khai man “không nhận được đồ ăn” để được hoàn tiền. Sau khi bị phát hiện, cả ba đã bị cảnh sát triệu tập xử lý hành chính.

Công nghệ phát triển – gian lận cũng “nâng cấp”

Giới quan sát cho rằng sự lan rộng của các dịch vụ giao hàng và chính sách “ưu tiên người dùng” đang vô tình tạo ra kẽ hở cho tội phạm công nghệ. Mô hình thương mại nhanh, linh hoạt khiến việc chứng minh giao nhận thực tế khó kiểm soát nếu không có lớp bảo mật bổ sung.

Vụ việc của Higashimoto đang khiến các nền tảng giao đồ ăn tại Nhật và các nước châu Á phải xem xét lại chính sách hoàn tiền, bên cạnh việc đầu tư công nghệ xác thực người dùng, hạn chế tối đa việc tạo tài khoản ảo và tái phạm theo chu kỳ.

Khi người tiêu dùng chân chính vẫn cần được bảo vệ, nhưng gian lận tinh vi ngày càng gia tăng, các nền tảng thương mại đứng trước bài toán khó: chặt quá thì mất khách, lỏng quá thì mất tiền và cái giá không còn là vài đơn lẻ loi, mà có thể là cả hệ thống bị bào mòn từ bên trong.

Theo SCMP