Lĩnh vực này có gì đặc biệt khiến tỷ phú Phạm Nhật Vượng rót gần 425 tỷ đồng mở công ty?

Tập đoàn Vingroup (mã chứng khoán VIC) mới đây đã thông báo thành lập 2 công ty con là Công ty cổ phần (CTCP) Giải pháp năng lượng VinES và CTCP Nghiên cứu và ứng dụng trí tuệ nhân tạo VinAI, đều đặt trụ sở tại tòa nhà văn phòng Symphony, khu đô thị sinh thái Vinhomes Riverside, Hà Nội.

Đáng chú ý, tại VinAI, mảng cốt lõi là nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ trong lĩnh vực khoa học kỹ thuật và công nghệ. Bà Nguyễn Mai Hoa - tổng giám đốc CTCP Vinpearl, trở thành chủ tịch VinAI.

Vậy lĩnh vực này có gì đặc biệt khiến Tập đoàn tư nhân lớn nhất Việt Nam này rót gần 425 tỷ đồng mở công ty?

Trong 2 thập kỷ trở lại đây, khoa học công nghệ đã phát triển bùng nổ và được dự báo sẽ định hình các lĩnh vực khác trong tương lai. Lĩnh vực này đang tác động nhiều lĩnh vực rộng lớn trong xã hội, bao gồm y tế, giáo dục, vận tải, thực phẩm và sản xuất công nghiệp.

Trong đó phải kể đến AI (trí tuệ nhân tạo) và machine learning (học máy). AI được sử dụng trong một loạt ngành công nghiệp, ảnh hưởng lớn đến khả năng cạnh tranh và an ninh của một quốc gia.

Giáo sư James Larus, hiệu trưởng của Trường Khoa học Máy tính và Truyền thông (IC) thuộc Viện Kỹ thuật liên bang Lausanne (EPFL), cho rằng học máy và AI sẽ tác động sâu sắc đến toàn cầu. "Học máy là một công cụ vô cùng quyền lực, nhưng hiện vẫn đang ở giai đoạn sơ khởi và vẫn còn là một 'nghệ thuật bí ẩn'".

Trên toàn cầu, cạnh tranh giành vị thế tối cao trong nghiên cứu AI giữa Mỹ và Trung Quốc ngày càng nóng. Trong một báo cáo hồi tháng 3/2021, Ủy ban An ninh Quốc gia Mỹ về Trí tuệ nhân tạo, do cựu Giám đốc điều hành Google Eric Schmidt đứng đầu, đã cảnh báo Mỹ có thể mất thế chủ động về AI vào tay Trung Quốc. Nếu Mỹ và Trung Quốc tiếp tục phát triển AI của riêng mình, thì một cuộc xung đột toàn cầu về các tiêu chuẩn cạnh tranh là điều có thể khó tránh khỏi.

Theo Nikkei Asia dẫn số liệu từ Đại học Stanford (Mỹ), năm ngoái là lần đầu tiên Trung Quốc vượt qua Mỹ về số trích dẫn nghiên cứu học thuật liên quan đến AI, chiếm 20,7% tổng số nghiên cứu, cao hơn so với 19,8% của Mỹ.

Theo nghiên cứu của Clarivate (Anh), kể từ năm 2012, Trung Quốc đã phát hành 240.000 bài báo học thuật về AI, vượt xa Mỹ với số lượng xuất bản 150.000 bài. Nhìn chung, lý do chính khiến Trung Quốc phát triển mạnh về AI là vì nguồn dữ liệu dồi dào mà nước này tạo ra.

Ước tính đến năm 2030, khoảng 8 tỷ thiết bị tại Trung Quốc sẽ được kết nối Internet vạn vật (IoT), một mạng lưới rộng lớn các đối tượng vật lý được kết nối thông qua internet. Những thiết bị được gắn trên ô tô, cơ sở hạ tầng, robot và các phương tiện khác sẽ tạo ra một lượng dữ liệu khổng lồ.

Theo Weilin Zhao, nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện nghiên cứu Itochu, Trung Quốc cũng coi việc phát triển AI là cách để bù đắp tình trạng thiếu lao động, khi dân số nước này được dự đoán sẽ ngày càng giảm.

Thực tế, việc phát triển AI với khả năng ngôn ngữ và các năng lực tiên tiến khác đòi hỏi nguồn nhân lực và tài chính khổng lồ. Mamoru Komachi, phó giáo sư chuyên về ngôn ngữ học máy tính Đại học Tokyo Metropolitan (Nhật Bản), nhận định rằng "chỉ một số ít người chơi" có thể làm được như vậy.