Lỗ 1.809 tỷ đồng, bị “khui” hàng loạt vấn đề hậu kiểm, HAG của Bầu Đức nói gì?

Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai (HAGL - mã chứng khoán: HAG) của ông Đoàn Nguyên Đức (bầu Đức) vừa công bố báo cáo tài chính năm 2019 được kiểm toán bởi Ernst & Young Việt Nam (E&Y) với kết quả kinh doanh sụt giảm mạnh.

Cụ thể, doanh thu thuần đạt đạt 2.075 tỷ đồng, giảm trên 60% so với năm 2018 trong khi, lợi nhuận gộp giảm tới 90%, đạt 228 tỷ đồng. Lỗ trước thuế sau khi kiểm toán là 1.905 tỷ đồng và lỗ sau thuế xấp xỉ 1.809 tỷ đồng.

So với báo cáo tài chính tự lập trước đó, hậu kiểm toán doanh nghiệp của bầu Đức lỗ thêm gần 200 tỷ đồng và lãi ròng cũng theo đó giảm hơn 36 tỷ đồng, đạt 217 tỷ đồng.

Đáng chú ý, doanh thu tài chính chỉ được điều chỉnh tăng hơn 63,6 tỷ đồng song chi phí tài chính của HAG năm 2019 tăng gần 600 tỷ đồng so với báo cáo tự cập.

Trong khi đó, khoản mục lỗ khác của HAG được điều chỉnh giảm từ 1.788 tỷ đồng xuống còn hơn 1.337 tỷ đồng. Thay đổi này chủ yếu là do hoàn nhập dự phòng hơn 335 tỷ đồng và điều chỉnh giảm khoản lỗ từ đánh giá tài sản không hiệu quả từ gần 692 tỷ đồng về còn hơn 17 tỷ đồng.

Không chỉ có vậy, Ernst & Young Việt Nam, đơn vị kiểm toán đã có ý kiến ngoại trừ hàng loạt vấn đề. HAGL của ông Đoàn Nguyên Đức cũng đã có giải trình về những vấn đề mà kiểm toán nêu ra.

Thứ nhất, tại ngày 31/12/2019, HAG ghi nhận phải thu ngắn và dài hạn tồn đọng với tổng giá trị 10.505 tỷ đồng. Thế nhưng, Ernst & Young Việt Nam cho biết không thể thu thập đầy đủ bằng chứng thích hợp để xác định khả năng thu hồi của số dư nợ tồn đọng này là 5.669 tỷ đồng bao gồm trong số dư trên.

Trước ý kiến này, HAG của bầu Đức cho biết: "Mặc dù giá trị các vườn cây chưa được định giá cao do cây đang trong giai đoạn đầu tư kiến thiết cơ bản nhưng tiềm năng để tạo ra dòng tiền để trả nợ cho tập đoàn rất lớn. Vì vậy, chúng tôi tin rằng tài sản của các công ty này đủ khả năng tạo ra giá trị và dòng tiền đảm bảo khả năng thu hồi của các khoản phải thu. Các số liệu định giá nêu trên chỉ mang tính thời điểm và nhằm mục đích tham khảo hơn là giá trị giao dịch".

Thứ hai, HAG của bầu Đức đã giảm chi phí khác từ hoàn nhập số dư dự phòng thuế thu nhập doanh nghiệp tại thời điểm cuối năm 2018 là 335 tỷ đồng, còn năm 2019 lại không ghi nhận khoản dự phòng thuế thu nhập doanh nghiệp tương tự theo Nghị định 20 với số tiền ước tính 147 tỷ đồng do việc HAG áp dụng các nội dung mới của dự thảo sửa đổi Nghị định 20 mặc dù dự thảo này chưa được phê duyệt chính thức.

Nếu HAG ghi nhận chi phí thuế này theo quy định trong năm 2019 và không hoàn nhập chi phí thuế đã ghi nhận trong các năm trước đó thì chỉ tiêu Chi phí khác sẽ tăng 335 tỷ đồng, Chi phí thuế TNDN hiện hành tăng 147 tỷ đồng, Lỗ trước thuế và sau thuế lần lượt tăng với số tiền 335 tỷ đồng và 482 tỷ đồng. Đồng thời, lỗ luỹ kế cùng chỉ tiêu Thuế và các khoản phải nộp năm 2019 tăng 483 tỷ đồng.

Doanh nghiệp của bầu Đức cho biết lý do kiểm toán viên đưa ra ý kiến ngoại trừ này là do đến ngày lập báo cáo tài chính hợp nhất năm 2019 được kiểm toán, văn bản sửa đổi Nghị định 20 vẫn chưa được ban hành chính thức.

HAG giãi bày: "Chúng tôi hiểu rằng mục đích của Nghị định 20 là chống chuyển gia và đối tượng của thuế TNDN là thu thuế trên lợi nhuận chịu thuế 'hợp lý'. Tuy nhiên, công ty không phải là đối tượng của chống chuyển giá và cũng đang bị lỗ nặng nên việc Công ty phải nộp thuế TNDN do bị loại chi phí lãi vay phát sinh (Nghị định 20 loại cả lãi vay của ngân hàng độc lập và cũng không cho bù trừ với thu nhập lãi cho vay lại vượt 20% của tổng lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh cộng với chi phí lãi vay và chi phí khấu hao trong năm là không hợp lý. Chúng tôi sẽ tiếp tục kiến nghị với Chính phủ và tin tưởng rằng Chính phủ sẽ xem xét thấu đáo vấn đề).

Ernst & Young Việt Nam nhấn mạnh HAG có nợ ngắn hạn đã vượt quá tài sản ngắn hạn với số tiền là 1.016 tỷ đồng. Các điều kiện này cùng với những vấn đề khác cho thấy sự tồn tại của yếu tố không chắc chắn trọng yếu có thể dẫn đến nghi ngờ đáng kể về khả năng hoạt động liên tục của HAG.

Về ý kiến này, HAG của bầu Đức cho biết trong năm 2020, doanh thu từ bán trái cây tiếp tục chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu doanh thu. Trong đó, doanh thu từ bán chuối đem lại nguồn tiền chính trong ngắn hạn do thời gian kiến thiết cơ bản ngắn, sản lượng thu hoạch cao, giá bán ổn đinh.

Ban lãnh đạo Tập đoàn đã và đang chủ trương tiếp tục mở rộng thêm diện tích trồng chuối, các loại cây có giá trị kinh tế cao như mít, xoài, bơ, sầu riêng,… cũng đến tuổi thu hoạch sẽ mang lại nguồn thu lớn.

Ngoài ra, HAG cũng đang tiếp tục thực hiện tái cơ cấu tài chính và làm việc với các bên cho vay để thực hiện các biện pháp giãn nợ, giảm lãi suất. Vì vậy, Tập đoàn xét đoán rằng sẽ tiếp tục có khả năng hoạt động bình thường và việc lập báo cáo tài chính trên cơ sở hoạt động liên tục là hợp lý.