Một bang Mỹ 'tuyên chiến' pháp lý, đòi tịch thu 24 tỷ USD tài sản - Trung Quốc kiện ngược 50 tỷ USD

Tổng chưởng lý bang Missouri Catherine Hanaway mới đây đã tiết lộ với tờ Newsweek (Mỹ) về những các tài sản của Trung Quốc sẽ bị nhắm mục tiêu trong vụ kiện này.

"Trung Quốc đã gây ra thiệt hại nghiêm trọng cho người dân và nền kinh tế của chúng tôi", bà Hanaway cáo buộc. "Chúng tôi cam kết sẽ buộc họ phải chịu trách nhiệm và thu hồi từng đồng có thể. Tôi đã được hỏi liệu chúng tôi có tịch thu gấu trúc tại Vườn thú Quốc gia hay không. Câu trả lời là không, chúng tôi đang xem xét các tài sản khác thuộc sở hữu của Trung Quốc, bao gồm cả đất nông nghiệp."

Theo Newsweek, vụ tranh chấp này làm nổi bật những rạn nứt ngoại giao đang diễn ra giữa Mỹ và Trung Quốc, đồng thời đặt ra những câu hỏi phức tạp về luật pháp quốc tế, quyền miễn trừ quốc gia và khả năng các bang của Mỹ tịch thu tài sản thuộc sở hữu nước ngoài. Kết quả của vụ việc có thể tạo tiền lệ cho các vụ kiện tụng liên quan đến đại dịch trong tương lai và các hoạt động ngoại giao giữa hai nước.

Bang Missouri và Trung Quốc kiện tụng lẫn nhau

Mới đây, Trung Quốc đã đệ đơn kiện tại một tòa án ở thành phố Vũ Hán (tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc) nhắm vào bang Missouri và một số quan chức của bang này, đòi bồi thường hơn 50 tỷ USD và đưa ra lời xin lỗi công khai.

Đáp lại, bang Missouri đang đẩy mạnh các nỗ lực thực thi phán quyết của tòa án Mỹ trị giá 24 tỷ USD đối với chính phủ Trung Quốc và các thực thể có liên quan – bằng cách nhắm mục tiêu vào một số tài sản thuộc sở hữu của Trung Quốc tại Mỹ.

Tranh chấp hiện tại bắt nguồn từ một vụ kiện vào năm 2020 do bang Missouri đệ trình, cáo buộc Trung Quốc làm trầm trọng thêm đại dịch COVID-19 bằng cách tích trữ thiết bị bảo hộ cá nhân (PPE) và không đưa ra cảnh báo kịp thời về virus corona.

Đầu năm nay, Văn phòng Tổng chưởng lý bang Missouri đã thắng kiện trị giá 24 tỷ USD nhắm vào nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, Đảng Cộng sản Trung Quốc và các thực thể liên quan sau khi các quan chức Trung Quốc từ chối tham gia vào quá trình tố tụng tại tòa án Mỹ.

Để đáp trả thành công pháp lý của bang Missouri, Trung Quốc hiện đã đệ đơn kiện đòi bồi thường 50,5 tỷ USD (356,4 tỷ nhân dân tệ) tại Tòa án Nhân dân Trung cấp Vũ Hán.

Đơn kiện được chính phủ Trung Quốc, chính quyền thành phố Vũ Hán, Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc và Viện Virus học Vũ Hán cùng đệ trình, nêu tên bang Missouri, Thống đốc bang Missouri Mike Kehoe, Thượng nghị sĩ Mỹ Eric Schmitt - người khởi xướng vụ kiện ban đầu ở Missouri - và cựu Tổng chưởng lý bang Missouri Andrew Bailey là các bị cáo.

Đơn kiện của Trung Quốc cáo buộc bang Missouri và các quan chức của bang này đã "tạo ra lượng thông tin sai lệch khổng lồ và lan truyền những lời vu khống mang tính kỳ thị và phân biệt đối xử" làm tổn hại đến lợi ích kinh tế và danh tiếng của Trung Quốc.

Bên cạnh bồi thường tài chính, Trung Quốc yêu cầu các bị đơn đưa ra lời xin lỗi công khai trên các phương tiện truyền thông lớn của Mỹ và Trung Quốc, bồi hoàn chi phí pháp lý và bồi thường thêm.

Phản ứng của các bên

Tổng chưởng lý bang Missouri Hanaway nói: "Tôi thấy thật đáng chú ý khi người Trung Quốc đổ lỗi cho nhà nước vĩ đại của chúng tôi vì đã 'coi thường đánh giá xã hội' của Viện Virus học Vũ Hán... Chúng tôi vẫn kiên định với sứ mệnh thu hồi khoản tiền 24 tỷ USD mà tòa án liên bang đã phán quyết một cách hợp pháp."

Thượng nghị sĩ Mỹ Schmitt cho biết ông đã bị cấm nhập cảnh vào Trung Quốc và giờ đây đang bị Trung Quốc kiện và nhắm mục tiêu trong một chiến dịch pháp lý trị giá 50 tỷ USD. "Tôi sẽ coi đó như một huy hiệu danh dự... Vụ kiện mới lạ này hoàn toàn vô căn cứ về mặt thực tế, không có giá trị pháp lý... chúng tôi sẽ dễ dàng bác bỏ và ngăn chặn việc thi hành [phán quyết mà tòa án Trung Quốc đưa ra] đối với người dân Missouri hoặc cá nhân tôi."

Liu Pengyu - người phát ngôn Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington - mô tả vụ kiện ở Missouri là "một thủ đoạn hoàn toàn mang động cơ chính trị [và] Trung Quốc kiên quyết phản đối, sẽ không bao giờ chấp nhận điều đó và bảo lưu quyền thực hiện các biện pháp đáp trả mạnh mẽ."

Điều gì sẽ xảy ra tiếp theo?

Theo Newsweek, bang Missouri đang trong quá trình xin chứng nhận phán quyết của tòa án liên bang – một điều kiện tiên quyết về mặt pháp lý để bắt đầu tịch thu tài sản theo luật pháp Mỹ. Nếu được chứng nhận, bang này có thể tiến tới xác định và tịch thu các tài sản thuộc sở hữu của Trung Quốc, đặc biệt là đất nông nghiệp và các lợi ích tài chính liên quan đến chính phủ Trung Quốc hoặc các bên đại diện của chính phủ Trung Quốc.

Đồng thời, các hành động pháp lý tại tòa án Vũ Hán của Trung Quốc vẫn đang tiếp diễn, trong đó các nguyên đơn yêu cầu bị đơn bồi thường thiệt hại đáng kể và đưa ra lời xin lỗi công khai.