Nguy cơ "ế xăng", Lọc dầu Dung Quất lại cầu cứu Chính phủ

Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Trần Ngọc Căng vừa ký văn bản gửi Chính phủ kiến nghị tháo gỡ khó khăn liên quan đến hoạt động đầu tư kinh doanh của Nhà máy lọc dầu Dung Quất (thuộc Công ty Cổ phần Lọc hoá dầu Bình Sơn).

Nguy cơ ế hàng triệu m3 xăng 

Theo văn bản này, Nhà máy lọc dầu Nghi Sơn bắt đầu cung cấp sản phẩm ra thị trường nội địa vào từ tháng 5/2018 đến nay đúng vào thời điểm nhu cầu thị trường khá thấp, trong khi đó nguồn cung từ nhập khẩu và nguồn hàng của BSR khá dồi dào, điều này khiến cho thị trường bị dư thừa nguồn cung dẫn đến việc tiêu thụ cũng như giá bán các sản phẩm xăng dầu của BSR bị ảnh hưởng lớn theo hướng bất lợi.

UBND tỉnh Quảng Ngãi cho biết, trong tháng 8/2018, Nhà máy lọc dầu Nghi Sơn đã chốt bán khoảng 419.000m3 và tiếp tục chào bán 554.000 m2 xăng dầu trong tháng 9/2018. Do đó, thị trường sẽ tiếp tục dư thừa một lượng xăng rất lớn vì khối lượng xăng của Nghi Sơn đã sản xuất từ tháng 6/2018 vẫn chưa tiêu thụ hết và còn đang nằm ở các kho tại khu vực phía Nam và phía Bắc.

"Ghi nhận từ một số đầu mối kinh doanh xăng dầu, đặc biệt là Petrolimex, việc giá bán rất thấp trong thời gian qua, khiến cho thị trường xăng dầu nội địa rất bất ổn. Giá bán quá thấp khiến cho mức chiết khấu trên thị trường liên tục thay đổi, ảnh hưởng lớn đến đầu ra và tồn kho của nhiều đầu mới. Với cung nội địa khá lớn, đặc biệt khả năng lượng cung xăng sẽ vượt cầu từ 800.000 - 1 triệu m3 xăng các loại. Điều này gây áp lực đến tiêu thụ sản phẩm xăng dầu cuối năm 2018 cũng như các năm tới", văn bản kiến nghị lên Thủ tướng của Quảng Ngãi nêu.

Cụ thể, 6 tháng cuối năm 2018, dự báo xăng RON95 sẽ dư thừa 31.779 m3, xăng E5RON92 dư 635.358 m3. Năm 2019, xăng RON95 thừa 352.740 m3, còn E5RON92 thừa 575.464 m3…

Trước tình hình đó, tỉnh Quảng Ngãi cho rằng các chính sách đang ảnh hưởng rất lớn đến chiến lược dầu thô và hiệu quả sản xuất kinh doanh của BSR. Cụ thể, theo Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu thì thuế suất với dầu thô là 5% nếu xuất phát từ các nước, khu vực không thực hiện đối xử tối huệ quốc trong quan hệ thương mại với Việt Nam như Anzerbaijan, Lybia… Trong khi đó dầu thô Azeri từ Azerbaizan là dầu thô chiến lược của BSR.

Theo Nghị định 146 và Nghị định 100 của Chính phủ các sản phẩm được chế biến từ dầu thô khi xuất khẩu sẽ thuộc đối tượng không chịu thuế giá trị gia tăng  do đó, Quảng Ngãi cho rằng sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu quả sản xuất kinh doanh của BSR nếu muốn xuất khẩu sản phẩm trong trường hợp nguồn cung nội địa vượt nhu cầu.

So với Nghi Sơn, Quảng Ngãi cho biết, BSR không được áp dụng ưu đãi cấp bù 7% cho xăng dầu, 5% cho LPG, 3% cho PP; chỉ được ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp 30 năm trong khi Nghi Sơn là vĩnh viễn; thuế nhập dầu thô của BSR hiện là 5% trong khi của Nghi Sơn là 0%, thuế xuất khẩu bán sản phẩm của Nghi Sơn là 3% trong khi BSR khôn được khấu trừ thuế giá trị gia tăng khi mua vào tương ứng…

Về dự án nâng cấp, mở rộng Nhà máy lọc dầu Dung Quất, UBND tỉnh Quảng Ngãi cũng cho biết dự án không được Chính phủ bão lãnh vay vốn dẫn đến rất khó khăn trong công tác thu xếp vốn và hiệu quả dự án.

Đối với Báo cáo đánh giá tác động môi trường, tháng 7/2018, BSR đã trình Bộ Tài nguyên và Môi trường lần thứ 4 để xem xé duyệt tuy nhiên Bộ có ý kiến yêu cầu làm rõ, bổ sung một số nội dung cần làm rõ liên quan đến việc xử lý 1,6 triệu m3 vật liệu nạo vét đáy biển bằng phương pháp nhận chìm. BSR đã có báo cáo lại nhưng đến nay vẫn chưa được phê duyệt, ảnh hưởng đến tiến độ triển khai dự án.

Đề xuất loạt cơ chế, ưu đãi cho Lọc dầu Dung Quất 

UBND tỉnh Quảng Ngãi kiến nghị Chính phủ loạt các ưu đãi cho Nhà máy lọc dầu Dung Quất.

Thứ nhất, có các chính sách hỗ trợ BSR thay thế cho việc cấp bảo lãnh Chính phủ để BSR có đủ năng lực tài chính huy động vốn vay trên thị trường vốn để thúc đẩy triển khai dự án.

Thứ hai, xem xét chấp thuận điều chỉnh mức thuế suất nhập khẩu dầu thô Azeri nói riêng và các loại dầu thô nhập khẩu khác cho Nhà máy lọc dầu Dung Quất về 0%.

Thứ ba, xem xét loại bỏ các sản phẩm được chế biến từ tài nguyên dầu thô ra khỏi danh sách các sản phẩm không chịu thuế giá trị gia tăng khi xuất khẩu, tương tự như Nhà máy lọc dầu Nghi Sơn.

Thứ tư, hỗ trợ, chỉ đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường sớm phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường của dự án nâng cấp, mở rộng Nhà máy lọc dầu Dung Quất.

Thứ năm, giữ nguyên cơ chế đang có hiệu lực hiện hành tại Quyết định 1725 của Thủ tướng Chính phủ nhằm đảm bảo tính cạnh tranh theo cơ chế thị trường do có thông tin Chính phủ đang nêu lại việc áp thuế thu điều tiết trên giá bán các sản phẩm của Nhà máy lọc dầu Dung Quất.

Văn bản của Quảng Ngãi, 8 tháng 2018 BSR đạt doanh thu 73.910 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế đạt 3.740 tỷ.

Nhà máy lọc dầu Dung Quất trong những năm qua liên tục có những kiến nghị, xin gỡ khó cho thị trường xăng dầu. Nhiều thời điểm, lãnh đạo công ty này nói rằng nếu không được gỡ khó nhà máy lọc dầu đầu tiên của Việt Nam có nguy cơ bị đóng cửa. 

Trên thị trường, cổ phiếu BSR có chiều hướng giảm điểm mạnh. Chốt phiên ngày 7/11, BSR đạt 16.100 đồng/cổ phiếu, giảm gần một nửa so với đầu tháng 3/2018 khi BSR lên sàn (31.300 đồng/cổ phiếu).