"Ông hoàng" đăng ký mua rồi không mua của chứng khoán Việt gọi tên cổ đông ngoại của hai doanh nghiệp lớn

Cổ đông Công ty cổ phần Sữa Việt Nam (Vinamilk, mã: VNM) đã quen thuộc với những màn chào mua nhưng không mua của Platinum Victory Pte.Ltd  trong năm 2021 dù cổ phiếu này giảm 40% trong năm qua. Đầu năm 2022, Platium Victory đăng ký mua vào 20,9 triệu cổ phiếu VNM. Phương thức giao dịch thoả thuận hoặc khớp lệnh từ ngày 6/1 đến 28/1. Với giá hiện tại sau khi lao dốc, Platium Victory dự chi gần 1.600 tỷ cho thương vụ gom vào này. Tuy nhiên, tổ chức này đã không mua cổ phiếu nào với lý do muôn thưở: "Do điều kiện thị trường không thuận lợi". 

Hiện Platium Victory đang nắm giữ 221,8 triệu cổ phần, tương ứng 10,62% vốn của Vinamilk và là cổ đông lớn thứ 3 chỉ sau SCIC và F&N Dairy Investments (đang giữ 369,7 triệu cổ phiếu VNM). 

Một tổ chức ngoại khác là F&N Dairy Investments cũng liên tục đăng ký mua vào số lượng cổ phiếu giống với Platium Victory là 20,9 triệu cổ phiếu VNM nhưng đều không mua với lý do thị trường không thuận lợi. 

Nếu tính năm 2021, hai tổ chức này có hàng chục lần đăng ký mua rồi không mua. Cổ đông VNM đã rất quen thuộc với "bài" này của hai tổ chức ngoại trên.

Hai tổ chức có hàng chục lần đăng ký mua rồi không mua vào VNM

Không chỉ VNM, Platinum Victory Pte.Ltd cũng mới đăng ký mua hơn 12,2 triệu cổ phiếu REE của Công ty cổ phần Cơ điện lạnh. Thời gian giao dịch dự kiến từ ngày 17/2 đến 18/2, theo phương thức thoả thuận, khớp lệnh hoặc giao dịch thông qua Trung tâm Lưu ký Chứng khoán (VSD).

Trong cơ cấu cổ đông của REE, hiện Platium Victory đang là cổ đông lớn nhất với việc sở hữu gần 96 triệu cổ phiếu REE, tương đương 31,04% vốn điều lệ . Nếu giao dịch thành công, Platium Victory sẽ nâng tỷ lệ sở hữu lên 34,99%, tương ứng sở hữu hơn 108 triệu cổ phiếu REE. Với giá hiện tại của REE đạt gần 73.000 đồng/cổ phiếu, Platium Victory sẽ cần chi ra gần 900 tỷ để hoàn tất thương vụ này. 

Điều đáng nói, đây không phải lần đầu Platium Victory đăng ký mua vào REE. Cụ thể, vào khoảng tháng 12/2021 và tháng 1/2022, tổ chức ngoại này đã hai lần tiến hành đăng ký mua cổ phiếu REE với cùng lượng là hơn 12 triệu đơn vị. Lý do muôn thuở của Platium Victory là: "điều kiện thị trường không thuận lợi".

Cổ đông REE chắc cũng đã quen thuộc với tin tức mua vào của quỹ ngoại này. Năm 2021, Platium Victory đã 10 lần đăng ký mua cổ phiếu REE với hàng chục triệu đơn vị mỗi giao dịch, song kết quả chỉ mua vào được tổng cộng hơn 7 triệu cổ phiếu.

Platium Victory liên tục đăng ký gom REE

Việc đăng ký mua rồi không không mua diễn ra nhiều lần của hai quỹ ngoại trên được giới chuyên gia đánh giá đây là hành động đăng ký mua để chờ. Tức khi có biến động thị trường xấu, cổ phiếu giảm mạnh họ có thể mua chủ động mà không có vi phạm các quy định của luật chứng khoán. Đây đều là các cổ đông lớn của các doanh nghiệp trên, do đó việc mua gia tăng sở hữu, không phải mua bằng mọi giá nữa. 

"Đây là hành động đăng ký mua gom chờ giá tốt của các cổ đông lớn đã sở hữu lượng lớn cổ phần doanh nghiệp nhằm đầu tư dài hạn cùng doanh nghiệp. Giá tốt mới mua, họ không cần mua vào bằng mọi giá nữa mà từ từ nâng sở hữu. Bằng chứng là hai tổ chức này gom miệt mài VNM, REE trong nhiều năm qua để nâng sở hữu mà không hề bán ra cổ phiếu", một chuyên gia tài chính đánh giá. 

Platinum Victory PTE Ltd là công ty thuộc Jardine Cycle & Carriage (JC&C), công ty hàng đầu của Singapore trong lĩnh vực phân phối  ô tô tại khu vự Đông Nam Á với các công ty thành viên tại Singapore, Malaysia, Indonesia và Việt Nam. Tại Việt Nam, JC&C cũng đang là cổ đông lớn của THACO.

JC&C còn sở hữu 50,1% của Astra, một tập đoàn lớn tại Indonesia hoạt động trong 6 lĩnh vực gồm: Phân phối ô tô, Dịch vụ tài chính, Hạ tầng và logistic, Kinh doanh nông nghiệp, Công nghệ thông tin, Khai khoáng. JC&C là thành viên của Jardine Matheson, tập đoàn có lịch sử gần 200 năm hoạt động bắt nguồn từ Trung Quốc.

F&N Dairy Investments, thành viên thuộc tập đoàn đồ uống F&N của tỷ phú giàu nhất Thái Lan Charoen Sirivadhanabhakdi trở thành cổ đông lớn của Vinamilk từ khi doanh nghiệp này cổ phần hóa năm 2005. Đây là tổ chức miệt mài gom VNM  nhất khi liên tục đăng ký mua gom và nâng sở hữu nhiều năm qua. Năm 2020, khi VNM giảm bất ngờ do dịch bệnh covid-19 bùng nổ tổ chức ngoại này cũng gom vào được 6 triệu cổ phần. Ở Việt Nam, tỷ phú Charoen Sirivadhanabhakdi cũng nổi tiếng với thương vụ thâu tóm Bia Sài Gòn 5 tỷ USD cho 53,6% cổ phần Sabeco thông qua công ty con tại Việt Nam là Công ty TNHH Vietnam Beverage. 

Cuối năm 2018, Vietnam Beverage và BeerCo (công ty do Thaibev sở hữu 100%) ký thỏa thuận chuyển đổi khoản vay để mua cổ phần, qua đó cho Thaibev nắm quyền chi phối Sabeco và giúp nợ nước ngoài quốc gia của Việt Nam giảm gần 5 tỷ USD.