Ông Trump ra lệnh thử vũ khí hạt nhân ngay lập tức: Kho dự trữ Mỹ - Nga - Trung, ai 'khủng' hơn?

"Do các chương trình thử nghiệm của các quốc gia khác, tôi đã chỉ thị cho Bộ Chiến tranh bắt đầu thử nghiệm vũ khí hạt nhân của chúng ta [Mỹ] trên cơ sở bình đẳng", Tổng thống Trump nói trong một bài đăng trên nền tảng Truth Social vào ngày 29/10. "Quá trình đó sẽ bắt đầu ngay lập tức."

Newsweek nhận định rằng không rõ liệu Tổng thống Mỹ có ý định thử đầu đạn hay các bộ phận khác của vũ khí hạt nhân, chẳng hạn như hệ thống phóng, hay ông tin rằng có quốc gia nào đó đang thử nghiệm vũ khí của riêng họ.

Mỹ, Nga và Trung Quốc - ba quốc gia sở hữu kho vũ khí hạt nhân lớn nhất - đã không tiến hành các cuộc thử nghiệm hạt nhân đầy đủ kể từ những năm 1990. Triều Tiên là ngoại lệ duy nhất được biết đến.

Cuộc thử nghiệm đầy đủ cuối cùng của Mỹ diễn ra vào năm 1992, mặc dù nhiều loại thử nghiệm khác vẫn tiếp tục trong những thập kỷ sau đó.

Theo Newsweek, thông báo của Tổng thống Trump được đưa ra ngay trước cuộc gặp rất được mong đợi với nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình, nhưng dường như nó không nằm trong chương trình nghị sự của cuộc thảo luận trực tiếp đầu tiên giữa họ trong nhiệm kỳ mới của ông Trump.

Đảng Cộng hòa từ lâu đã thể hiện thái độ khinh thường đối với vũ khí hạt nhân và ủng hộ việc không phổ biến vũ khí hạt nhân. Đầu năm nay, Tổng thống Trump tuyên bố Nga đã đồng ý với các giới hạn hạt nhân chưa được xác định, và Trung Quốc sẵn sàng làm theo. Hiệp ước hạn chế vũ khí chiến lược mới (New START) giữa Mỹ và Nga sẽ hết hạn vào tháng 2.

Tuy nhiên, Nga đã đẩy mạnh thử nghiệm các hệ thống vũ khí có khả năng mang đầu đạn hạt nhân. Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết vào ngày 29/10 rằng nước này đã thử nghiệm ngư lôi Poseidon có khả năng mang đầu đạn hạt nhân, chỉ vài ngày sau khi Nga tuyên bố tên lửa hành trình sử dụng năng lượng hạt nhân Burevestnik của họ đã bay được khoảng 14.000 km trong chuyến bay thử nghiệm kéo dài 15 tiếng.

Tổng thống Putin tuyên bố Nga sẽ tiến hành thử hạt nhân nếu một quốc gia khác làm trước, và một quan chức cấp cao của Nga cũng nói rằng Mỹ đã chuẩn bị cho các vụ thử hạt nhân.

Vào ngày 30/10, Điện Kremlin cho biết các vụ thử Burevestnik và Poseidon không được tính là thử hạt nhân. "Chúng tôi hy vọng rằng, liên quan đến các vụ thử Burevestnik và Poseidon, thông tin đã được truyền đạt đúng cách đến Tổng thống Trump", người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov phát biểu sau tuyên bố thử nghiệm vũ khí hạt nhân của ông Trump.

"Mỹ đã thử nghiệm vũ khí hạt nhân theo cách tương tự", Hans Kristensen - thành viên nhóm chuyên gia hạt nhân tại Liên đoàn các nhà khoa học Mỹ (FAS) - nói vào ngày 30/10.

Hiệp ước Cấm Thử Hạt nhân Toàn diện năm 1996 cấm mọi vụ nổ thử hạt nhân. Mỹ đã ký hiệp ước nhưng chưa phê chuẩn, trong khi Nga đã thu hồi phê chuẩn vào năm 2023. Tuy nhiên, cả hai bên sẽ phải rút lại chữ ký nếu không còn ý định tuân thủ hiệp ước.

Leonid Slutsky - Chủ tịch Ủy ban Quan hệ Quốc tế của Quốc hội Nga - cho biết "sự hỗn loạn" sẽ xảy ra sau bất kỳ lần thử đầu đạn hạt nhân nào của Mỹ.

Các quan chức trong chính quyền nhiệm kỳ đầu của Tổng thống Trump được cho là từng thảo luận về việc khởi động lại các cuộc thử hạt nhân sau khi cáo buộc Nga và Trung Quốc tiến hành các cuộc thử hạt nhân "năng suất thấp" - điều mà cả hai nước đều phủ nhận.

Cơ quan An toàn Hạt nhân Quốc gia Mỹ đã tiến hành một "vụ nổ hóa chất" dưới lòng đất ở Nevada trong tháng này "nhằm cải thiện khả năng phát hiện các vụ nổ hạt nhân năng suất thấp trên toàn thế giới của Mỹ", chính phủ Mỹ cho biết.

Bộ Năng lượng - cơ quan giám sát kho dự trữ hạt nhân của Mỹ - có trách nhiệm đảm bảo rằng nước này luôn có thể tiến hành thử nghiệm hạt nhân dưới lòng đất trong vòng 24 đến 36 tháng kể từ khi có lệnh của Tổng thống Mỹ.

William Alberque - cựu Giám đốc Trung tâm không phổ biến vũ khí hạt nhân của NATO, hiện đang làm việc tại tổ chức phi lợi nhuận Diễn đàn Thái Bình Dương - cho biết Mỹ có thể sẵn sàng thực hiện một số hình thức thử nghiệm trong vòng 6 đến 10 tháng, nhưng có thể sẽ cần 3 năm để chuẩn bị cho một loạt các cuộc thử nghiệm.

Ông Alberque nói với Newsweek rằng những cuộc thử nghiệm có thể sẽ tiêu tốn hàng trăm triệu USD. "Rất ít giá trị khoa học trong các cuộc thử nghiệm mới ở bất kỳ quy mô nào", ông nói, đồng thời cho biết thêm rằng điều này có thể mang lại lợi ích cho Bắc Kinh hơn bất kỳ quốc gia nào khác.

Trung Quốc là quốc gia cuối cùng trong số các cường quốc hạt nhân ngừng các vụ thử hạt nhân toàn diện. Tuy nhiên, vụ thử cuối cùng của Bắc Kinh tại bãi thử Lop Nur vào năm 1996 đã đặt ra một thử thách hoàn toàn khác so với kho vũ khí mà họ đang xây dựng hiện nay, Alberque cho biết.

Ông Alberque cho biết Mỹ và Liên Xô khi đó đã "thử nghiệm gần như mọi loại vũ khí có thể tưởng tượng được". Moscow chưa tiến hành một cuộc thử nghiệm đầu đạn hạt nhân hoàn chỉnh nào kể từ khi Liên Xô tan rã.

Chuyên gia Kristensen đến từ FAS cho biết thêm rằng việc thử nghiệm để phát triển đầu đạn hạt nhân mới sẽ mất khoảng 5 năm.

Mỹ có bao nhiêu vũ khí hạt nhân?

Newsweek đưa tin, có 9 quốc gia trên thế giới sở hữu vũ khí hạt nhân. Trong NATO có Mỹ, Anh và Pháp. Ngoài ra còn có Nga, Trung Quốc, Ấn Độ, Pakistan, Israel và Triều Tiên.

Nhìn chung, các chuyên gia cho biết có khoảng 12.241 đầu đạn hạt nhân trên toàn thế giới, trong đó có hơn 9.600 đầu đạn được cho là đang hoạt động.

Mỹ có tổng cộng 5.177 đầu đạn hạt nhân, bao gồm cả những đầu đạn đang chờ tháo dỡ và chưa được chính thức công nhận là một phần của kho dự trữ. Chính phủ Mỹ cho biết tính đến năm 2023, họ có 3.748 đầu đạn trong kho dự trữ.

Ngày 29/10, Tổng thống Trump tuyên bố Mỹ sở hữu nhiều vũ khí hạt nhân hơn bất kỳ quốc gia nào khác.

Tuy nhiên, Nga được cho là có nhiều hơn, với 5.459 đầu đạn.

Tổng cộng, Moscow và Washington kiểm soát khoảng 90% tổng số vũ khí hạt nhân toàn cầu, bao gồm cả vũ khí hạt nhân chiến lược và phi chiến lược, hay còn gọi là vũ khí hạt nhân chiến thuật.

Theo Newsweek, vũ khí hạt nhân chiến lược được triển khai trên tên lửa đạn đạo xuyên lục địa, tên lửa đạn đạo phóng từ tàu ngầm và tên lửa bắn từ máy bay ném bom. Còn vũ khí hạt nhân chiến thuật được thiết kế để sử dụng trên chiến trường; chúng có sức công phá nhỏ hơn và được thiết kế để chống lại các mục tiêu khác ngoài vũ khí hạt nhân chiến lược.

Trong khi vũ khí hạt nhân chiến lược bị giới hạn bởi Hiệp ước New START, vũ khí hạt nhân chiến thuật không bị giới hạn bởi bất kỳ thỏa thuận quốc tế nào. Mỹ ước tính có khoảng 200 đầu đạn hạt nhân chiến thuật, với khoảng một nửa được triển khai tại các căn cứ ở châu Âu.

Mỹ là quốc gia đầu tiên phát triển vũ khí hạt nhân, vốn là xương sống cho hệ thống phòng thủ của Washington trong 80 năm qua. Các đồng minh của Mỹ trên toàn thế giới - từ Hàn Quốc đến nhiều thành viên NATO tại châu Âu - đều dựa vào mối đe dọa từ vũ khí hạt nhân của Mỹ để đảm bảo an ninh cho họ.

Cũng giống như hầu hết các quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân, Mỹ đang trong quá trình hiện đại hóa kho vũ khí hạt nhân của mình.

Nga và Trung Quốc có gì?

Newsweek đưa tin, tổng kho vũ khí hạt nhân của Nga được cho là nhiều hơn Mỹ gần 300 đầu đạn. Mỹ và các chuyên gia đánh giá Nga có từ 1.000 đến 2.000 đầu đạn hạt nhân phi chiến lược.

Tổng thống Trump cho biết vào ngày 29/10 rằng Trung Quốc hiện đang đứng "thứ ba" về quy mô kho dự trữ, "nhưng sẽ cân bằng trong vòng 5 năm tới".

Các chuyên gia hạt nhân tại Mỹ cho biết hồi tháng 3 rằng Bắc Kinh đã "mở rộng đáng kể chương trình hiện đại hóa hạt nhân đang được triển khai" trong 5 năm qua, và ước tính nước này có khoảng 600 đầu đạn hạt nhân có thể phóng từ mặt đất, trên không hoặc trên biển.

Trong khi đó, chuyên gia Kristensen đến từ FAS cho biết vào ngày 30/10 rằng Trung Quốc có khoảng 700 đầu đạn hạt nhân.

Theo ước tính vào năm ngoái của Lầu Năm Góc, Trung Quốc đang trên đà sở hữu hơn 1.000 đầu đạn hạt nhân có thể hoạt động vào năm 2030, mặc dù các nhà phân tích phương Tây cho rằng kho dự trữ của Bắc Kinh sẽ phụ thuộc vào lượng plutonium, uranium làm giàu cao và tritium mà nước này có thể tiếp cận.

"Con số này sẽ ít hơn 1/3 so với những gì Mỹ và Nga có", Kristensen nói.