P/E thấp có thể là cái bẫy đánh lừa, NĐT cần tránh mua vào những cổ phiếu “rẻ, nhưng xứng đáng rẻ”

Trong báo cáo triển vọng đầu tư năm 2023 mới cập nhật, Chứng khoán DSC cho rằng “minsky moment” – sự lao dốc của thị trường sau giai đoạn tăng giá không bền vững do việc đầu cơ – đã diễn ra trên thị trường chứng khoán Việt Nam trong năm vừa qua . Theo DSC, biểu hiện rõ nhất có thể thấy là giai đoạn sụt giảm mạnh từ đỉnh khi trạng thái margin căng cứng cực độ từ trong khoảng quý 2 và tiếp theo sau là giai đoạn call margin ở cấp độ doanh nghiệp, call margin chéo vào tháng 10,11.

Sang tới năm 2023, DSC đánh giá tình hình vĩ mô sẽ phải đối diện nhiều áp lực. Theo đó câu chuyện về nền kinh tế toàn cầu trong năm 2023 có lẽ vẫn sẽ mang nhiều màu sắc ảm đạm. Bên cạnh kịch bản suy thoái chu kỳ được đánh giá cao nhất thì vẫn có một xác suất không nhỏ đề cập đến khả năng suy thoái nặng liên quan tới suy thoái bảng cân đối kế toán xảy ra khi DN tập trung vào việc trả nợ do mất khả năng thanh toán thay vì chi tiêu hoặc đầu tư, khiến tăng trưởng kinh tế chậm lại hoặc suy giảm.

Riêng đối với nền kinh tế trong nước, thời gian qua, DSC đánh giá đã có dấu hiệu cho thấy một vài doanh nghiệp, bao gồm cả những cái tên quy mô, vị thế đầu ngành rơi vào trạng thái như trên trong bối cảnh siết chặt thị trường trái phiếu và hết room tín dụng. DSC nhận định cần rất cẩn trọng và chung tay nỗ lực để vượt qua thách thức trong năm mới. Dù vậy, báo cáo nhấn mạnh kịch bản rơi vào suy thoái sâu của Việt Nam chưa diễn ra và các sự việc xảy ra trong thời gian gần đây cũng chỉ mang tính thiểu số. GDP vẫn tăng 8,02% trong năm 2022 – con số cao nhất 1 thập kỷ; kế hoạch tăng trưởng GDP năm 2023 vẫn ở mức 6,5%. Lạm phát vẫn trong tầm kiểm soát, con số mục tiêu năm 2023 trung bình dưới 3,5%.

P/E “rẻ” chỉ là cái bẫy

Về thị trường chứng khoán, thống kế trong 15 năm trở lại, thì hơn 93% tổng số thời gian chỉ số VN-Index giao dịch ở mức định giá P/E cao hơn P/E cuối năm 2022 (10,5 lần). Với mức định giá đã ngang bằng đáy chỉ số năm 2008 và 2012, DSC kỳ vọng dòng tiền đầu tư dài hạn sẽ giải ngân quyết liệt hơn trong năm 2023, tạo động lực phục hồi cho thị trường.

Song, DSC nhấn mạnh quan điểm rằng dù mức định giá đang ở mức khá thấp, song nhà đầu tư cần chú ý mức định giá thấp này được kéo chủ yếu bởi nhóm cổ phiếu ngân Hàng (P/E hiện tại là 8). Nếu không tính ngành ngân hàng và bất động sản, P/E của VN-Index đạt 12,3 lần – mức tương đối thấp so với lịch sử nhưng không phải quá hấp dẫn. Thậm chí, nếu kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp suy yếu trong 2023 thì DSC đánh giá mức P/E sẽ có thể tăng vọt, biến định giá từ rẻ thành đắt.

Từ đó có thể thấy P/E “rẻ” có thể chỉ là cái bẫy, đánh lừa các nhà đầu tư giá trị. Vì vậy, nếu tham gia mua dài hạn, nhà đầu tư cần xem xét kĩ về mặt cơ bản để tìm những doanh nghiệp có triển vọng kinh doanh tốt, tránh mua vào những cổ phiểu “rẻ, nhưng xứng đáng rẻ”.

Năm 2023 với nhiều diễn biến vĩ mô phức tạp được dự báo sẽ tiếp tục là một năm có nhiều “sóng”, cả lên và xuống, tạo cả cơ hội lẫn thách thức. Với nền định giá rẻ và nhiều pha điều chỉnh, DSC cho rằng nhà đầu tư giá trị sẽ không thiếu các cơ hội tham gia mua nắm giữ dài hạn. Đối với các nhà đầu tư ngắn hạn, thị trường biến động sẽ là cơ hội sinh lời khi tận dụng các đợt sóng để ra, vào vị thế hợp lý.