Phần Lan dừng chương trình phát tiền toàn dân

Ý tưởng về thu nhập cơ bản toàn dân từng gây chú ý trên toàn cầu và được nhiều nhân vật đình đám ủng hộ như tỉ phú Anh Richard Branson, ông chủ Facebook Mark Zuckerberg và Giám đốc điều hành Tesla Elon Musk.

Tuy nhiên, sự hào hứng của Phần Lan với dự án thí điểm này - chính phủ đầu tiên của châu Âu triển khai thử nghiệm thu nhập cơ bản toàn dân - đang cạn dần. "Họ (chính phủ) từ chối cấp thêm tiền cho dự án" - GS Olli Kangas, một trong số "kiến trúc sư" của dự án thí điểm được thực hiện từ tháng 1-2017 này, cho hay.

Các đối tượng tham gia thử nghiệm, bao gồm 2.000 người thất nghiệp tuổi từ 25-58, được hưởng mức thu nhập cơ bản 560 euro (hơn 680 USD) mỗi tháng mà không kèm điều kiện ràng buộc. Họ vẫn được nhận khoản tiền này kể cả khi đã tìm được việc làm. Theo kế hoạch ban đầu, nếu thử nghiệm thành công, chính phủ Phần Lan sẽ nhân rộng chương trình và trả lương cơ bản cho tất cả công dân thất nghiệp.

Người dân tại một văn phòng an sinh xã hội Phần Lan trong năm 2017. Ảnh: EPA

Tuy nhiên, sau khi đề xuất mở rộng chương trình ra toàn dân với mức kinh phí lên tới 85 triệu USD (của cơ quan an sinh xã hội Phần Lan) bị từ chối, cuộc thử nghiệm cũng sẽ dừng lại vào cuối tháng 1-2019.

Theo báo Telegraph, chính phủ Phần Lan sẽ xem xét các ý tưởng khác để cải tổ hệ thống an sinh xã hội. Bên cạnh đó, nước này cũng thắt chặt các quy định chi trả lương thất nghiệp, cụ thể là bắt buộc người được hưởng lương thất nghiệp tham gia các khóa đào tạo kỹ năng nghề hoặc làm việc ít nhất 18 giờ trong 3 tháng.

Những người ủng hộ thu nhập cơ bản toàn dân cho rằng chính sách này mang lại cảm giác an toàn và thúc đẩy đổi mới, sáng tạo, hạnh phúc cá nhân cũng như giúp người thất nghiệp tìm việc làm tạm thời. Theo họ, điều đó giúp giải quyết các bất an liên quan tới nền kinh tế "tạm" - liên quan tới những công việc ngắn hạn, thời vụ bởi người lao động vững tâm hơn khi vẫn có thu nhập trong thời gian thay đổi công việc và từ đó thúc đẩy sự linh động trong thị trường lao động.

Hiện chính phủ Phần Lan không nói rõ nguyên nhân dẫn đến quyết định dừng chương trình nói trên. Theo GS Kangas, 2 năm là khoảng thời gian quá ngắn để đưa ra kết luận bao quát về một chương trình thử nghiệm lớn như thu nhập cơ bản toàn dân. Ông cho rằng cần có thêm thời gian và tiền bạc nhằm đạt được những kết quả đáng tin cậy.