Reuters: Hiệu ứng domino Trung Quốc - Hàn Quốc - Việt Nam của coronavirus

Đối với một công ty đa quốc gia Hàn Quốc - sản xuất các linh kiện điện thoại thông minh như màn hình điện thoại và mô-đun máy ảnh cho Apple Inc và LG Electronics Inc, coronavirus là một thảm họa. Công ty này từ chối nêu tên để bảo vệ quan hệ kinh doanh.

Đầu tiên, đợt bùng phát ban đầu đã buộc nhà máy Trung Quốc của công ty phải đóng cửa gần ba tuần, khiến nguồn cung từ Trung Quốc cho nhà máy tại Việt Nam bắt đầu cạn kiệt. Sau đó, khi virus lây lan sang Hàn Quốc, việc hạn chế đi lại đã ngăn cản công nhân của họ quay lại nhà máy ở Hải Phòng.

Bây giờ, công ty này tiếp tục phải chịu đựng sự gián đoạn trong nhà máy của họ ở trung tâm công nghiệp Gumi - cách Daegu chưa đầy một giờ lái xe.

Ngoài những khó khăn trong việc tìm nguồn cung ứng từ Trung Quốc, công ty này thậm chí còn phải lo lắng hơn về những vấn đề có thể xảy ra với khách hàng cuối cùng, bao gồm cả Apple.

"Virus này đã gây ra hiệu ứng domino đối với các nhà cung cấp", một giám đốc điều hành cấp cao của công ty nói với Reuters. "Tôi chỉ biết nhìn lên trời và thở dài".

Cuộc khủng hoảng coronavirus đã làm rung chuyển chuỗi cung ứng điện tử châu Á - vì đánh vào vai trò không thể thiếu của hệ thống các nhà máy Trung Quốc. Điều đó cũng cho thấy chiến lược đầu tư mạnh vào Việt Nam của công ty Hàn Quốc này cũng chưa hẳn đã thành công hoàn toàn trong việc chống lại rủi ro ở Trung Quốc.

Được dẫn dắt bởi LG và Samsung, các công ty Hàn Quốc khác đã hiện diện tại Việt Nam trong nhiều năm, do chi phí sản xuất tại Trung Quốc tăng lên, cùng với rủi ro chính trị và những lo ngại về hành vi vi phạm sở hữu trí tuệ.

Trung Quốc vẫn là nguồn tốt nhất cho nhiều bộ phận và vật liệu, đồng thời là cơ sở cho các công ty công nghệ lớn của Trung Quốc và các khách hàng lớn như Apple. Nhưng nhờ mối liên hệ chặt chẽ với Trung Quốc, Việt Nam đã trở thành một lựa chọn rõ ràng cho các công ty muốn tránh rủi ro.

Các công ty Hàn Quốc là nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất tại Việt Nam, với hơn 4.000 công ty hoạt động trong nước. Sự phụ thuộc lẫn nhau thể hiện một cách rõ rệt: Chỉ riêng Samsung đã chiếm 1/4 xuất khẩu của Việt Nam và Việt Nam là thị trường xuất khẩu thứ 3 của Hàn Quốc cũng như là nguồn nhập khẩu lớn thứ 3 của Hàn Quốc.

Kinh doanh được tạo điều kiện bởi du lịch. Có khoảng 3,5 triệu lượt khách Hàn Quốc đến Việt Nam vào năm 2018, tăng 44% so với cùng kỳ. Các hãng hàng không Hàn Quốc và Việt Nam đã thực hiện 538 chuyến bay giữa hai nước mỗi tuần trong năm ngoái.

Vì vậy, khi Việt Nam bắt đầu hạn chế du lịch, hoạt động kinh doanh cũng đã bị xáo trộn. Hầu hết các chuyến bay giữa hai quốc gia hiện đang bị đình chỉ và hiện tại, người Hàn Quốc vào Việt Nam sẽ phải trải qua 14 ngày cách ly.

Công ty sản xuất thiết bị tự động hóa cho Honda Motor Co, BMW và Hyundai Motor Co - cũng có trụ sở tại Gumi - đang lo lắng rằng họ sẽ phải trì hoãn việc lắp đặt thiết bị vì không thể gửi kỹ sư đến Việt Nam.

Cuộc khủng hoảng dự kiến sẽ kéo dài hai và ba tháng, điều đó sẽ gây ra những vấn đề nghiêm trọng. Sự có mặt của các kỹ sư để hướng dẫn cải tiến công nghệ và quản lý kiểm soát chất lượng là rất quan trọng.

"Các nhà quản lý cấp cao có thể họp trực tuyến, nhưng các kỹ sư sản xuất phải đến đó để giải quyết vấn đề", ông Park Ho-hwan, giáo sư trường Kinh doanh tại Đại học Ajou, người đã nghiên cứu các hoạt động của Samsung tại Hàn Quốc và Việt Nam cho biết.

Hai tuần trước, mối quan tâm lớn nhất liên quan đến coronavirus đối với các công ty công nghệ Hàn Quốc là giữ cho các nhà máy ở Việt Nam hoạt động. Trong khi Việt Nam đã báo cáo rất ít trường hợp COVID-19, thì vẫn có vấn đề với Trung Quốc - nguồn cung linh kiện chính.

Samsung, trước hết, đã nhanh chóng tranh giành để giải quyết các vấn đề hậu cần, bao gồm vận chuyển hàng không thay vì đường bộ cho các hàng hóa cấp thiết, một số nguồn tin nói với Reuters.

Vấn đề đó vừa mới được giải quyết thì sự bùng phát dịch ở Hàn Quốc lại tiếp tục gây ra mối đe dọa, thậm chí còn lớn hơn nếu hàng loạt công nhân bị cách ly và các nhà máy bị đình chỉ.

Trong những tuần gần đây, Samsung Electronics Co Ltd tạm thời ngừng sản xuất tại nhà máy điện thoại thông minh của mình ở Gumi, trong khi LG Display và LG Innotek cũng tạm dừng hoạt động trong vài ngày. Samsung đã khuyên các công nhân nên tránh đi chơi cuối tuần với gia đình và bạn bè, yêu cầu họ đeo khẩu trang và duy trì khoảng cách lớn hơn 2 mét khi nói chuyện với nhau.

"Tôi nghĩ rằng tâm điểm chú ý trong vài ngày qua đã chuyển từ Trung Quốc sang Hàn Quốc và Ý. Vì vậy tôi cho rằng, điều quan trọng là phải xem xem điều gì sẽ xảy ra tiếp theo ở đó, và liệu có diễn biến gì mới không", Tim Cook, CEO Apple nói cuộc phỏng vấn với Fox News tuần trước. "Chuỗi cung ứng của của chúng tôi ở Trung Quốc quan trọng hơn, một cách tương đối. Nhưng chúng tôi có nhiều hoạt động kinh doanh lớn, cũng như các nhà cung cấp ở Hàn Quốc và Ý. Chúng ta cần phải xem mọi thứ sẽ đi đến đâu".