Shopee, TikTok Shop tăng phí sàn từ 1/4: Dự báo "sốc" về tỷ lệ người bán hàng "bỏ cuộc chơi"

Shopee, TikTok Shop "phình to" về thị phần tỷ lệ thuận với tốc độ tăng phí sàn

Theo thống kê trong 9 tháng đầu năm 2024, tổng doanh thu của 5 sàn TMĐT hàng đầu tại Việt Nam đạt khoảng 227.700 tỷ đồng (tương đương 9,5 tỷ USD), tăng 37,6% so với cùng kỳ năm 2023.

Shopee tiếp tục dẫn đầu thị trường với hơn 70% thị phần vào cuối năm 2023. Trong nửa đầu năm 2024, Shopee đạt doanh thu khoảng 53.740 tỷ đồng, chiếm 67,9% thị phần.

TikTok Shop ra mắt tại Việt Nam vào cuối tháng 4/2022, nhanh chóng vươn lên vị trí thứ hai. Trong nửa đầu năm 2024, doanh thu của TikTok Shop đạt 18.360 tỷ đồng, chiếm 23,2% thị phần.

Đáng chú ý, cùng với sự "phình to" về thị phần, tốc độ tăng phí sàn của Shopee và TikTok Shop cũng "nhanh không kém".

Tháng 4/2022, TikTok Shop ra mắt đã miễn phí sàn cho các nhà bán lẻ và chỉ thu 1% sau đó. Đến tháng 10/2022, sàn TMĐT này đã điều chỉnh tăng mức phí sàn từ 1 lên 2,5%, tròn 1 năm xuất hiện ngày 14/4/2023 đã tăng lên 3% và 4% vào tháng 9/2023.

Chưa hết, kể từ ngày 17/7/2024, TikTok Shop Việt Nam sẽ áp dụng mức phí giao dịch mới là 5% tổng số tiền thanh toán bởi khách hàng (bao gồm tất cả phí cộng thêm và sau giảm trừ khuyến mãi) cho tất cả các đơn hàng thành công.

Ngoài phí giao dịch, các nhà bán hàng trên TikTok Shop cũng phải chịu các khoản phí khác từ sàn thương mại điện tử này như: phí hoa hồng là 2%, phí Extra Freeship (nếu tham gia) là 6% và thuế đóng thu nhập cho Nhà nước là 1,5%.

Mới đây, TikTok Shop thông báo sẽ áp dụng biểu phí hoa hồng mới từ ngày 1/4/2025. Theo đó, phí hoa hồng với nhà bán hàng thường tăng từ 3% lên 4%. Đáng chú ý, phí hoa hồng cho các shop thuộc phân khúc Shop Mall sẽ tăng từ 4,54% - 5,78% lên 6,05% - 7,7% (tăng trung bình khoảng 2%). Ngoài ra, nhà bán còn phải chịu thêm phí giao dịch 5% và phí vận chuyển.

Trong khi đó, với một số ngành hàng, Shopee sẽ tăng phí cố định lên tới 10%. Với phụ kiện điện tử, đồng hồ, vali, sàn thương mại điện tử này sẽ lấy hoa hồng 9% trên doanh thu, tăng gấp 3 lần so với trước. Các ngành hàng khác cũng sẽ tăng từ 4% lên 10%.

Shopee cũng sẽ tăng phí cố định từ 0,5% - 6% tùy ngành hàng. Sàn còn ngừng cung cấp gói Freeship Xtra và triển khai chương trình ưu đãi phí vận chuyển toàn sàn với mã freeship giá trị tối đa lên đến 500.000 đồng cho người bán. Với các nhà bán hàng đã tham gia gói Freeship Xtra, mức phí không thay đổi. Tuy nhiên, những nhà bán không tham gia sẽ chịu ảnh hưởng đáng kể.

Chính sách mới của Shopee cũng điều chỉnh phí trả hàng/hoàn tiền. Trước ngày 1/4, Shopee hỗ trợ chi phí này nếu không phải lỗi của sản phẩm hay người bán. Sau ngày 1/4, người bán sẽ phải tự chịu toàn bộ chi phí trừ khi đăng ký sử dụng dịch vụ PiShip – gói tiết kiệm chi phí vận chuyển với mức phí 2.300 đồng/đơn (đã bao gồm thuế GTGT). PiShip giúp miễn phí vận chuyển trả hàng lên đến 500.000 đồng. Shopee cho biết người bán sẽ được sử dụng miễn phí PiShip trong 3 tuần đầu kể từ lần đăng ký đầu tiên, trong khoảng thời gian từ 1/4 đến 30/4.

Người bán hàng trên Shopee, TikTok Shop sẽ ồ ạt "rời cuộc chơi"?

Tài khoản Thu Hiền bình luận trên Hội nhà bán hàng trên sàn Thương mại điện tử với hơn 20.000 người theo dõi rằng, trong 1-2 năm tới, tôi nghĩ tỷ lệ người bán hàng rời sàn Shopee, TikTok Shop sẽ nhiều kỷ lục. Tỷ lệ này có thể lên tới 35% vì những nhà bán lẻ, thương hiệu nhỏ sẽ không còn lợi nhuận đủ để vận hành.

Chị Hiền bày tỏ thêm, từ 1/4, mỗi sản phẩm như một cái áo hay cái quần bán ra trên sàn này sẽ gánh tối thiểu 16,5% thuế phí, bao gồm phí sàn 10%, phí thanh toán (5%), thuế (1,5%), chưa tính chi phí dành cho quảng cáo. Bài toán lợi nhuận thực sự đau đầu với nhà bán lẻ.

Chia sẻ với PV Dân Việt, chị Hải My, chuyên buôn bán giày dẹp quần áo cho biết: "Tôi bán trên TikTok Shop cũng được 1 năm. Thời gian đầu bán tốt, nhưng giờ cạnh tranh nhiều quá. Không những vậy, phí sàn bây giờ tăng liên tục như vậy nên sản phẩm bán ra không còn có doanh thu ổn định như trước".

Theo chị My, nếu tăng giá sản phẩm để bù đắp phần nào chi phí cho nhà bán hàng sẽ ảnh hưởng tới người tiêu dùng, đặc biệt là trong bối cảnh nền kinh tế còn nhiều khó khăn như hiện nay. Từ đó, sẽ làm giảm nhu cầu mua hàng. 

Ngược lại, nếu không tăng giá, lợi nhuận thu về của các cửa hàng càng ngày càng thấp. Điều này không một nhà cung cấp hàng hóa nào mong muốn. Chúng tôi mong muốn một chính sách phí phù hợp và duy trì ổn định trong thời gian đủ dài để chính sách bán hàng trên sàn tới người tiêu dùng không bị xáo trộn.

Khi được hỏi về vấn đề này, ông Trần Sơn - Tổng Giám đốc Công ty Viking, nói với PV Dân Việt: "Việc Shopee hay TikTok Shop liên tục tăng phí sàn trong thời gian qua khiến các doanh nghiệp lẫn nhà bán hàng nhỏ lẻ thật sự đau đầu. 

Nhìn qua con số thì thấy không đáng kể. Nhưng để doanh nghiệp hoạt động được, tức phải chi thêm cho chi phí cố định, phí quảng cáo thì tổng chi phí đội lên đến 22 - 23% doanh thu, như vậy là rất cao. Điều đáng nói là họ chỉ tăng phí dịch vụ mà không tăng chất lượng phục vụ".

Cuộc chiến bán hàng trên các sàn thương mại điện tử đã và đang hết sức khốc liệt. Và theo ông Trần Sơn, nếu làm bài toán nhanh, tổng hợp tất cả các loại chi phí mà sàn đưa ra còn cao hơn gấp nhiều lần chi phí thuê cửa hàng mặt phố hoặc mặt bằng trong trung tâm thương mại. Nhiều hàng hoá vì thế không hề rẻ, những người bán nhỏ lẻ không thể trụ được trên sàn thương mại điện tử.