Từ chiếc máy dệt đến kỳ tích ô tô Nhật Bản: Suzuki đi ngược cả thế giới khi làm xe điện, khiến toàn ngành công nghiệp phải ngả mũ

Suzuki Motor, hãng xe Nhật Bản vốn nổi tiếng với những chiếc xe nhỏ gọn, giá phải chăng và dòng hybrid tiết kiệm nhiên liệu, đang bước vào giai đoạn khởi sắc mới: tung ra mẫu SUV điện đầu tiên mang tên e-Vitara.

Chiếc xe dự kiến ra mắt thị trường nội địa vào tháng 1 năm 2026 với mức giá khởi điểm khoảng 3,99 triệu yên, đánh dấu lần đầu tiên Suzuki chính thức bán xe thuần điện tại Nhật Bản thay vì chỉ tập trung xuất khẩu sang các thị trường khác. Sản phẩm này được sản xuất tại nhà máy ở Gujarat, Ấn Độ, sau đó xuất khẩu về Nhật và châu Âu, cho thấy chiến lược tận dụng lợi thế sản xuất quốc tế để giảm chi phí và mở rộng quy mô cạnh tranh.

Tại một đất nước mà ô tô điện vẫn còn là lựa chọn thiểu số, quyết định của Suzuki mang nhiều tham vọng. Chủ tịch Toshihiro Suzuki tin rằng e-Vitara có thể “mở ra một thị trường mới” khi đánh trúng nhu cầu của nhóm khách hàng vốn quen thuộc với SUV đô thị nhưng nay bắt đầu cân nhắc chuyển sang xe điện.

“Chúng tôi sẽ tung ra các dòng xe phù hợp với nhiều mức giá khác nhau, cho nhiều nhóm khách hàng khác nhau, ở nhiều khu vực khác nhau”, Chủ tịch Toshihiro Suzuki nói. “Tôi tin rằng e-Vitara sẽ là mẫu xe mở ra một thị trường mới”.

'NGƯỜI CHƠI NHỎ' - SỨC MẠNH LỚN

Nhật Bản vốn đi chậm trong cuộc đua EV so với châu Âu và Trung Quốc, người tiêu dùng vẫn còn nhiều lo ngại về giá thành, hạ tầng sạc hay độ bền pin. Nhưng áp lực từ các chính sách giảm phát thải, ưu đãi thuế và cuộc cạnh tranh ngày càng khốc liệt từ những tên tuổi như Toyota, Nissan hay thậm chí các hãng xe Trung Quốc buộc Suzuki phải có lời đáp trả.

Điểm đặc biệt của Suzuki là hãng không lao vào cuộc chạy đua xe điện bằng mọi giá, mà chọn lối đi đa dạng hóa sản phẩm. Trong chiến lược đến năm 2030, Suzuki dự kiến tung ra 6 mẫu EV, song song với việc duy trì thế mạnh ở hybrid, xe cỡ nhỏ và những dòng xe phù hợp với từng khu vực cụ thể.

Bà Yoshie Ito, nhà phân tích ngành ô tô tại Nikkei, nhận định: “Điểm mạnh của Suzuki là hiểu rõ nhu cầu đại chúng. Trong khi các hãng như Toyota hay Nissan đang hướng nhiều vào công nghệ tiên tiến, Suzuki muốn tạo ra chiếc EV phổ thông, dễ tiếp cận. Đây có thể chính là yếu tố giúp họ thành công ở thị trường trong nước vốn còn dè dặt với EV”.

Ở tầm nhìn rộng hơn, chính sách của chủ tịch Toshihiro Suzuki thể hiện sự linh hoạt trước sức ép toàn cầu. Khi nhiều nước đặt mục tiêu trung hòa carbon, ông xác định Suzuki không thể đứng ngoài, nhưng cách đi phải khác biệt: thay vì chạy theo xu hướng bằng mọi giá, phải vừa đáp ứng yêu cầu chính sách, vừa duy trì bản sắc là hãng xe phục vụ người dùng phổ thông. Đó là lý do ông gọi việc ra mắt e-Vitara là nỗ lực để “mở ra một thị trường mới”.

Ông Seiji Sugiura, chuyên gia phân tích tại Tokai Tokyo Research Institute, cho rằng: “Suzuki đang đi theo con đường khác biệt so với các đối thủ. Họ không bị cuốn vào cuộc đua EV toàn cầu một cách vội vã, mà chọn tập trung vào phân khúc xe nhỏ – nơi họ có lợi thế truyền thống. Điều này giúp hãng tránh rủi ro đầu tư quá lớn nhưng vẫn giữ được vị thế cạnh tranh”.

Ở Ấn Độ, Suzuki hiện vẫn tập trung làm xe nhỏ giá rẻ; tại châu Âu là xe điện và hybrid; còn tại Nhật, e-Vitara được xem là phép thử quan trọng để xem liệu thị trường nội địa có sẵn sàng cho bước ngoặt này hay chưa. Lợi thế của hãng nằm ở khả năng sản xuất linh hoạt, mạng lưới toàn cầu và kinh nghiệm chinh phục thị trường mới nổi, nhưng cũng chính vì thế Suzuki cần cân bằng giữa chi phí, công nghệ pin và kỳ vọng ngày càng cao của khách hàng.

Câu chuyện của Suzuki phản ánh bức tranh chung của ngành ô tô Nhật Bản trong kỷ nguyên điện hóa. Từng dẫn đầu thế giới với công nghệ hybrid, các hãng xe Nhật nay đối mặt với áp lực lớn khi thế giới chuyển dịch nhanh sang xe thuần điện. Toyota đã công bố kế hoạch đầu tư mạnh vào pin thể rắn, Honda hợp tác với Sony để phát triển xe điện thông minh, Nissan thì dồn lực vào dòng Ariya và Leaf thế hệ mới. Trong bối cảnh đó, Suzuki , dù là “người chơi nhỏ” hơn, không thể đứng ngoài cuộc.

Việc ra mắt e-Vitara không chỉ là sản phẩm mới, mà còn là tuyên bố rằng Suzuki sẵn sàng tham gia cuộc chơi điện hóa toàn cầu theo cách riêng: thận trọng nhưng kiên định, nhắm đến nhóm khách hàng phổ thông thay vì phân khúc cao cấp. Tương lai của e-Vitara và những mẫu EV tiếp theo sẽ là phép thử cho tham vọng này.

Dù con đường phía trước vẫn còn nhiều thách thức, sự xuất hiện của e-Vitara cho thấy Suzuki đã chính thức khởi động hành trình xe điện của mình, một hành trình có thể thay đổi cách nhìn nhận về thương hiệu vốn gắn liền với những chiếc xe bình dân trong nhiều thập kỷ qua. Nếu thành công, thương hiệu này hoàn toàn có thể tạo ra một thị trường mới ngay tại quê hương - nơi người tiêu dùng đã quá quen với các dòng xe nhỏ và hybrid nhưng giờ đây đứng trước bước ngoặt của thời đại không khí thải.

Chuyên gia môi trường Kenji Watanabe từ Đại học Tokyo nhấn mạnh: “Chiến lược đa công nghệ của Suzuki phản ánh tính thực tế trong bối cảnh Nhật Bản chưa có hạ tầng sạc rộng khắp. Dù vậy, nếu tiến quá chậm, hãng có nguy cơ bị bỏ lại trong cuộc đua toàn cầu, đặc biệt khi các hãng xe Trung Quốc đang tràn vào với mức giá cạnh tranh”.

TỪ 'CÁI NÔI' MÁY DỆT

Câu chuyện ra đời của Suzuki bắt đầu từ hơn một thế kỷ trước, ở một vùng nông thôn ven biển của Nhật Bản. Năm 1909, ông Michio Suzuki , một người thợ mộc lành nghề, thành lập Công ty Suzuki Loom Works tại thị trấn nhỏ Hamamatsu. Ban đầu, đây không phải là hãng xe hơi mà là một cơ sở sản xuất máy dệt – sản phẩm gắn liền với ngành công nghiệp tơ lụa đang phát triển mạnh mẽ ở Nhật lúc bấy giờ. Máy dệt của Suzuki nhanh chóng nổi tiếng nhờ độ bền, tính sáng tạo và đã xuất khẩu sang nhiều nước, trở thành nguồn sống của cả một cộng đồng nông thôn.

Sau Thế chiến II, nền kinh tế Nhật Bản thay đổi, nhu cầu xe cơ giới hóa tăng cao. Michio Suzuki và các cộng sự nhận ra rằng chiếc xe máy nhỏ gọn, tiết kiệm nhiên liệu sẽ là phương tiện phù hợp với đại đa số người dân. Năm 1952, chiếc Power Free – xe đạp gắn động cơ 36cc – ra đời, mở đầu cho hành trình Suzuki bước chân vào ngành xe cơ giới. Chỉ hai năm sau, hãng chính thức đổi tên thành Suzuki Motor, đánh dấu bước chuyển quan trọng từ nhà sản xuất máy dệt thành nhà sản xuất xe.

Đến năm 1955, Suzuki trình làng mẫu xe hơi đầu tiên mang tên Suzulight, một chiếc kei-car (xe siêu nhỏ) được đánh giá là đi trước thời đại. Suzulight tích hợp nhiều tính năng tiên tiến lúc bấy giờ như hệ dẫn động cầu trước, hệ thống treo độc lập và tay lái thanh răng. Chiếc xe nhỏ bé này đã tạo nên cuộc cách mạng giao thông ở Nhật Bản, bởi nó mang lại cơ hội sở hữu ô tô cho những người dân bình thường, không chỉ dành cho tầng lớp giàu có. Chính từ Suzulight, triết lý của Suzuki được định hình: tạo ra những phương tiện nhỏ gọn, giá phải chăng, phục vụ số đông.

Trong những thập niên sau đó, Suzuki liên tục mở rộng sang nhiều lĩnh vực: xe máy, xe hơi, thuyền máy, và nhanh chóng vươn ra thị trường quốc tế. Các mẫu xe như Alto, Swift hay Vitara trở thành biểu tượng toàn cầu, đặc biệt phổ biến ở những thị trường đang phát triển, nơi người tiêu dùng cần những chiếc xe bền bỉ, dễ sửa chữa và tiết kiệm nhiên liệu.

Theo: Nikkei Asia, Reuters