Từng bị chế giễu vì không có công nghệ lõi, chỉ lắp ráp như chơi Lego, hãng smartphone lớn thứ 3 thế giới ‘lột xác’ toàn diện, sắp cho Tesla, Apple 'hít khói'

Một nhà máy sản xuất xe điện của Xiaomi – hãng sản xuất smartphone lớn nhất Trung Quốc – đang trở thành điểm thu hút khách tại Bắc Kinh, với vé tham quan phải đặt trước cả tháng và đôi khi bốc thăm mới được vào.

Mỗi ngày, hàng nghìn “mi fen” (cụm từ chỉ người hâm mộ trung thành của Xiaomi) đổ về đây để chứng kiến dây chuyền cho ra đời một chiếc xe chỉ trong 76 giây. Hướng dẫn viên không ngần ngại so sánh quy trình của Xiaomi với Tesla khi hãng đang nỗ lực tự sản xuất các linh kiện lõi và xây dựng hình ảnh như một nhà sản xuất công nghệ cao thực thụ.

Dù mới ra mắt 2 mẫu xe, Xiaomi được dự báo sẽ vượt Tesla về doanh số tại thị trường Trung Quốc vào năm tới, theo ước tính của Citic Securities. Mẫu SUV mới công bố hồi tháng 6 đã nhận hàng trăm nghìn đơn đặt trước chỉ trong vài phút. Trong khi đó, mẫu sedan SU7 đứng thứ 2 trong phân khúc xe cao cấp nửa đầu năm nay xét về doanh số, chỉ sau Model Y của Tesla. Sức nóng này đã kéo cổ phiếu Xiaomi tăng gần 200% trong vòng một năm.

Từ “xưởng lắp ráp” đến nhà sản xuất công nghệ cao

Từng là công ty chuyên lắp ráp, đạt được thành công dựa trên linh kiện của nhà cung cấp, Xiaomi đang hướng tới mục tiêu tái tạo thành một “siêu cường” sản xuất.

Được thành lập năm 2010, Xiaomi có khởi đầu khiêm tốn nhưng nhanh chóng trở thành nhà cung cấp smartphone lớn thứ ba thế giới sau 3 năm. Hệ sinh thái sản phẩm trải dài từ nồi cơm điện đến robot hút bụ. Tuy nhiên, hãng thường bị chỉ trích vì phụ thuộc vào nhà cung cấp và thiếu công nghệ lõi.

“Lý do tại sao công ty có nhiều sản phẩm trong hệ sinh thái như vậy là vì chúng không phải là sản phẩm của Xiaomi theo đúng nghĩa đen. Công ty có một mạng lưới đối tác rộng lớn”, Richard Windsor, nhà sáng lập dịch vụ nghiên cứu Radio Free Mobile, nhận định.

Nhà sáng lập Lei Jun thừa nhận điều này và quyết tâm xóa bỏ hình ảnh “xưởng lắp ráp” bằng cách đầu tư mạnh vào sản xuất, nghiên cứu – phát triển (R&D). Năm 2020, Xiaomi mở nhà máy trị giá 600 triệu NDT ở Bắc Kinh để sản xuất điện thoại gập. Đến đầu 2024, hãng tự sản xuất các mẫu smartphone cao cấp, giúp doanh số tăng 81%, vượt xa tốc độ tăng trưởng chung 3%, theo Canalys.

Ivan Lam, nhà phân tích điện thoại thông minh tại Counterpoint Research, cho biết: “Chúng tôi từng nói rằng Xiaomi mua mọi thứ từ bên ngoài và lắp ráp chúng thành một thiết bị, giống như chơi Lego vậy. Trên thực tế, Xiaomi đã đầu tư mạnh vào R&D trong vài năm qua”.

Bước ngoặt với xe điện và chip tự phát triển

Công ty cũng đang áp dụng chiến lược tương tự cho mảng ô tô. Năm 2021, Xiaomi công bố kế hoạch lấn sân xe điện và chỉ 3 năm sau đã cho ra đời mẫu sedan SU7, trong khi Apple cùng thời điểm lại từ bỏ dự án ô tô Apple Car kéo dài 10 năm. Hãng còn đầu tư phát triển hợp kim nhôm, thép siêu bền và khuôn đúc thân xe.

Thành công vang dội của SU7 được nối tiếp bằng mẫu SUV YU7, đối thủ trực tiếp của Model Y, với 200.000 đơn đặt hàng chỉ sau 3 phút mở bán. Xiaomi đang xây dựng giai đoạn hai của nhà máy EV, nâng công suất lên 350.000 xe/năm, đồng thời mở rộng sang sản xuất điều hòa tại Vũ Hán.

Song song với xe điện, Xiaomi cũng bước vào lĩnh vực bán dẫn. Hồi đầu năm, hãng ra mắt chip Xring O1 sản xuất trên tiến trình 3 nanomet, sử dụng trong dòng smartphone và máy tính bảng mới nhất. Đây là bước tiến giúp Xiaomi gia nhập số ít các hãng có năng lực tích hợp dọc, bên cạnh Apple, Samsung và Huawei.

Hãng dự kiến chi ít nhất 50 tỷ NDT (7 tỷ USD) trong 10 năm tới cho chip, và thêm 200 tỷ NDT cho các công nghệ “hardcore” như hệ điều hành và AI trong 5 năm.

Chủ tịch Xiaomi, Lu Weibing, khẳng định: “Trong tương lai, sẽ chỉ có 2 loại doanh nghiệp: những công ty tự phát triển chip và những công ty không. Khoảng cách về năng lực cạnh tranh công nghệ lõi sẽ xuất hiện từ đây”.

Tham khảo: FT, WSJ