Ưu tiên định hình không gian phát triển mới

Do đó, đồng chí Nguyễn Thanh Nghị đề nghị cần “kết hợp giữa trung tâm logistics cùng với định hướng phát triển trục đô thị - cảng xanh, thông minh…” để từ đó nâng cao năng suất, chất lượng và sức cạnh tranh của phường.

Còn tại Đại hội đại biểu Đảng bộ phường Tân Hải (TPHCM) lần thứ I (nhiệm kỳ 2025-2030 - phường sáp nhập từ phường Tân Hòa và phường Tân Hải của thành phố Phú Mỹ, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu trước đây), Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND TPHCM Võ Văn Minh chỉ ra thế mạnh của phường Tân Hải hiện nay là tiếp giáp cụm cảng Cái Mép - Thị Vải, trung tâm logistics Cái Mép Hạ và các khu công nghiệp hiện đại. Vì vậy cần thúc đẩy các tuyến giao thông kết nối liên vùng, nhất là với các tuyến thuộc khu vực TPHCM (trước đây). Đặc biệt, đồng chí Võ Văn Minh yêu cầu nghiên cứu làm metro, giảm phụ thuộc vào tuyến quốc lộ 51.

Trong khi đó, dự kiến khoảng tuần cuối tháng 8 này, sẽ diễn ra Đại hội đại biểu Đảng bộ phường Bình Dương - là một trong những phường đặc biệt của TPHCM, được sáp nhập từ 4 phường của tỉnh Bình Dương cũ (gồm phường Hòa Phú, Phú Tân, Phú Mỹ và Phú Chánh) với 7 khu công nghiệp (như VSIP 2, Đồng An 2, Sóng Thần 3...) và địa giới hành chính của phường còn bao trọn khu vực “thành phố mới Bình Dương” trước đây.

Cũng trên địa bàn, là sự hiện diện các dự án bất động sản lớn của các nhà đầu tư nước ngoài như Tokyu (Nhật Bản), Capitaland (Singapore)… Chắc chắn, với thế mở rộng, liên vùng mới, hướng đi của các quyết sách tại kỳ đại hội quan trọng này sẽ tiếp tục được khai phóng, khơi thông những nguồn lực mới cho địa phương và thành phố - khu vực nói chung.

Thử điểm 3 đại hội tại 3 địa bàn cơ sở trọng yếu của TPHCM để thấy tầm quan trọng của việc cần ưu tiên định hình lại không gian phát triển mới dựa trên sự kế thừa bản sắc và “tiếp biến” những ưu thế mới hậu hợp nhất. Không gian mới ấy bao gồm không gian địa giới hành chính, không gian kinh tế, không gian văn hóa, không gian cộng đồng - tập quán mới. Trên cơ sở tái định hình không gian với việc tích hợp 4 chiều không gian ấy vào trong tầm nhìn - quy hoạch phát triển mới để xác định mục tiêu, quan điểm, nhiệm vụ , giải pháp cho chặng đường mới.

Xét về một mặt nào đó, như thể có một dạng “TOD” mở rộng trong định dạng phát triển không gian của 168 phường, xã của TPHCM - trừ đặc khu Côn Đảo. Tất nhiên, nó không chỉ là sự kết nối giữa trục giao thông - dân cư - dịch vụ mà bao hàm trong đó các trục của TOD nguyên bản và cả những tập hợp tương đương hình thành trên không gian địa lý - hành chính mới lẫn phi địa giới thông qua không gian số hóa.

Người dân, doanh nghiệp đang cần có thời gian để quen dần với không gian địa giới hành chính mới, có khi là tên gọi mới với biên độ lịch sử cũng mở mang nhiều lên. Trong khi đó, với đòi hỏi thực tiễn, không gian kinh tế vừa được tiếp cận lại vừa phải có ngay phương án điều chỉnh, phát triển đáp ứng điều kiện mới.

Một quan điểm vừa được Sở Xây dựng TPHCM đưa ra: nếu điều chỉnh chỉ nằm trong diện tích xã phường thì địa phương toàn quyền, nếu hơn/xa hơn hai xã phường thì thuộc cấp sở. Thực tế, các chính sách kinh tế địa bàn, liên địa bàn, kể cả liên tỉnh, kết nối vùng còn mờ nhạt qua bao năm kêu gọi. Nhưng đến thời điểm hậu sáp nhập này, với không gian địa giới hành chính mới, các địa bàn cơ sở có thể vừa vận dụng nền tảng chiến lược “1 không gian - 3 khu vực - 1 đặc khu” vừa tận dụng ưu thế riêng của mình để quy hoạch, định dạng con đường phát triển.

Riêng với không gian văn hóa và cả không gian cộng đồng - tập quán mới, chắc chắn vừa là tiếp biến của không gian văn hóa có sẵn và những tập tính truyền thống vừa là sự kết nối, tương tác, phát triển trên cơ sở của không gian địa giới hành chính - kinh tế để dần định hình những văn hóa - tập tính mới. Nhất là trong điều kiện phát triển văn hóa như một ngành công nghiệp gắn với du lịch và con người bản địa, thì càng cố gắng tích lũy những bản sắc riêng, hội nhập những “tập hợp” (cả nội dung lẫn hình thức) mang tính đổi mới, sáng tạo.

Tất nhiên, để cụ thể hóa nó thành các sản phẩm đặc trưng, có tính cạnh tranh cao là không dễ, ngoại trừ một số địa phương đã đặc thù như Cần Giờ, Côn Đảo, Hồ Tràm…