Vì sao xe máy điện Honda, Yamaha chưa bán chính thức ở Việt Nam?

Các cách tiếp cận khác nhau

Sau khi cơn bão số 9 đổ bộ vào các tỉnh phía nam, clip về một loại xe máy điện Việt Nam lội nước ngập đã tạo ra không ít sóng gió trên mạng xã hội. Tại TP. Hồ Chí Minh, xe máy điện Vinfast đã vượt qua nhưng đoạn đường ngập nước gần 1m và không có dấu hiệu trục trặc. Trong khi đó, chủ nhân nhiều loại xe máy sử dụng động cơ đốt trong đắt tiền hơn phải dắt bộ do xe hư máy giữa đường.

Thực tế, Honda, Yamaha, Piaggio cũng có xe máy điện với công nghệ tiên tiến. Tuy nhiên, xe điện của họ chưa được phân phối rộng rãi như xe xăng. Tại thị trường Việt Nam và Đông Nam Á, những hãng xe nổi danh này chỉ giới thiệu các mẫu xe hybrid, sử dụng nhiên liệu xăng và điện, thay vì phân phối dòng xe điện hoàn toàn (E – scooter).

Tháng 8/2018, Honda giới thiệu mẫu xe PCX Hybrid có giá gần 90 triệu đồng tại thị trường Việt Nam. Trước đó một tháng, Yamaha cho ra mắt xe Grand Filano Hybrid tại Thái Lan. Điểm chung của những loại xe này là động cơ điện chỉ đóng vai trò hỗ trợ khi tăng tốc, giúp tiết giảm khoảng 2% mức tiêu thụ nhiên liệu cho động cơ sử dụng xăng. 

Theo các nhà sản xuất Nhật Bản, loại xe Hybrid này phù hợp với thị trường chưa có hệ thống hạ tầng cho xe điện và người dùng không phải lo lắng về độ dài quãng đường di chuyển vì xe vẫn sử dụng nhiên liệu xăng.

Mẫu xe Piaggio MP3 300ie Hybrid.

Cũng là xe Hybrid, những hãng Piaggio lại có cách tiếp cận khác. Các xe Piaggio MP3 300ie Hybrid xuất hiện trên đường phố Việt Nam đều mang biển kiểm soát dành cho xe máy điện. Lý do là bởi xe của Piaggio có khả năng di chuyển không cần tới động cơ đốt trong. Xe đòi hỏi người dùng phải sạc điện vào pin và động cơ điện có thể hoạt động độc lập, thay vì chỉ đống vai trò hỗ trợ tăng tốc như xe Hybrid từ các hãng Nhật Bản.

"Không ngó lơ, nhưng khi làm thì sẽ làm rất mạnh và nhanh"

Tại Nhật Bản và một số nước châu Âu, Bắc Mỹ, xe máy điện E – scooter sản xuất bởi các hãng xe hàng đầu thế giới đã được giới thiệu. Chúng đều được xây dựng trên nền tảng của những mẫu xe máy sử dụng động cơ đốt trong có doanh số tốt.

Ví dụ: Mẫu Honda PCX Electric tại Nhật Bản, thông số kỹ thuật của xe hoàn toàn tương đồng với mẫu PCX 125/150 và PCX Hybrid được phân phối ở Việt Nam. Xe điện E-Vino của Yamaha cũng có kiểu dáng giống với mẫu Vino sử dụng động cơ xăng 50cc.

Mẫu xe Honda PCX Electric sử dụng pin lithium ion.

Ông Hoàng Hà, cựu Giám đốc Bán hàng và Marketing Yamaha Việt Nam cho biết, các hãng xe hàng đầu thế giới đã nghiên cứu thị trường từ nhiều năm qua và có thể sản xuất xe điện ngay tại Việt Nam. Động cơ điện sẽ được lắp vào bộ khung xe hiện có, sau đó tận dụng hàng nghìn điểm bán hàng sẵn có trên cả nước, đưa xe điện ra thị trường trong thời gian ngắn.

"Tiến trình chuyển đổi diễn ra nhanh hay chậm xuất phát ở lợi nhuận của doanh nghiệp. Khi mọi yếu tố thuận lợi, không tham gia cuộc chơi sẽ bị loại bỏ. Doanh nghiệp cần toan tính để tránh rủi ro, nhưng khi bắt tay vào làm việc sẽ nhanh. Vinfast làm ồ ạt nhưng các đối thủ như Honda và Yamaha vẫn chậm rãi quan sát. Họ không ngó lơ nhưng khi làm thì sẽ làm rất mạnh và nhanh" – ông Hoàng Hà nói.

Theo ông Hoàng Hà, các hãng xe hàng đầu thế giới còn sở hữu công nghệ chế tạo pin hoặc có các nhà cung cấp uy tín trong chuỗi cung ứng với quan hệ chặt chẽ từ hàng chục năm nay. Chuỗi cung ứng ổn định cho phép hãng xe có lợi thế về giá. Bên cạnh đó, những hãng xe này còn sở hữu quyền lực đàm phán rất mạnh đối với đại lý phân phối do sản phẩm của họ mang lại lợi nhuận tốt.

"Chưa thể khẳng định ưu thế của Vinfast vì xét tương quan lực lượng, tiềm lực, uy tín thì có vẻ Honda sẽ là đối thủ nặng ký nhất. Nếu Honda tham gia thì việc phát triển kênh phân phối và dịch vụ của họ sẽ rất thuận lợi và có thể nói họ không phải đầu tư nhiều" – ông Hoàng Hà dự báo.