VNDirect: Việt Nam đứng trước cơ hội trở thành công xưởng sản xuất thép mới của thế giới, thay thế Trung Quốc

Dù có sự sụt giảm đáng kể so với mức đỉnh thiết lập hồi quý 3/2021, ngành thép Việt Nam vẫn đang trong xu hướng tăng trưởng, đặc biệt đứng trước cơ hội lớn từ xuất khẩu. Trong báo cáo mới đây, VNDirect (VND) nhận định Việt Nam đứng trước cơ hội trở thành công xưởng sản xuất thép mới của thế giới Trung Quốc – quốc gia sản xuất 45% sản lượng thép thô toàn cầu năm 2021.

Khi mà, hiện Trung Quốc đang thực hiện hàng loạt chính sách gây ảnh hưởng tiêu cực đến ngành thép nước này như:

(1) loại bỏ hoàn thuế VAT 13% đối với 146 sản phẩm thép từ tháng 5/2021;

(2) giảm thuế nhập khẩu thép thô, gang và thép phế xuống 0% từ tháng 5/2021;

(3) lệnh cấm nhập khẩu than từ Australia khiến các nhà máy thép Trung Quốc khó tiếp cận được nguồn nguyên liệu giá rẻ;

(4) Trung Quốc đang theo đuổi mục tiêu giảm 65% lượng khí thải CO2 trên mỗi đơn vị GDP so với mức của năm 2005, trọng tâm sẽ buộc giảm sản lượng các ngành sản xuất công nghiệp nặng, trong đó có thép.

Bên cạnh đó, VND cũng nhận thấy xu hướng các nước phát triển (Mỹ, EU, Nhật Bản) ngày càng chiếm tỷ trọng thấp trong tổng sản lượng thép sản xuất. Đơn vị này cho rằng xu hướng sẽ tiếp tục được thúc đẩy bởi các nước đang phát triển có nhu cầu xây dựng lớn, khuyến khích các nhà sản xuất trong nước tham gia; và sau một thời gian phát triển công nghiệp nặng, các nước phát triển sẽ tập trung vào sản xuất xanh, nhằm bảo vệ môi trường khiến chi phí sản xuất của họ tăng lên.

Chưa kể, giá nhân công cũng cao hơn so với các nước đang phát triển. Hệ quả là sức cạnh tranh của ngành thép ở các nước phát triển ngày càng giảm. Điều tương tự đang xảy ra tại Trung Quốc, khi thu nhập bình quân của công nhân nước này đã tăng gấp 10 lần kể từ năm 2000, theo World Bank. Do đó, VND cho rằng điều này sẽ mở ra cơ hội phát triển cho ngành thép của các nước đang phát triển với giá nhân công thấp, trong đó có Việt Nam.

Ghi nhận, các nhà sản xuất thép Việt Nam đã tăng mạnh xuất khẩu trong năm 2021, phần lớn nhờ nhu cầu mạnh mẽ từ các thị trường xuất khẩu chủ chốt như Trung Quốc (đối với thép dài), EU và các nước Bắc Mỹ (đối với thép dẹt).

Trong tương lai, nguồn cung xuất khẩu có khả năng thiếu hụt do những diễn biến liên quan đến Trung Quốc và lợi thế chi phí nhân công giá rẻ sẽ tạo cơ hội rất tốt cho các nhà sản xuất thép Việt Nam nâng cao vị thế của mình trên thị trường toàn cầu.

Với triển vọng nhu cầu thép nội địa lớn và khả năng tranh giành "miếng bánh" thị phần từ thép Trung Quốc, VND cho rằng các cổ phiếu thép xứng đáng là các khoản đầu tư dài hạn tiềm năng. Tính đến ngày 28/1/2022, trung bình giá cổ phiếu các công ty thép đã giảm mạnh 33,1% so với ngày 1/11/2021, thấp hơn đáng kể hiệu suất của VN-Index (+2,8%) trong cùng thời kỳ phản ảnh lo ngại của nhà đầu tư về sự suy giảm của tăng trưởng lợi nhuận ròng và giá bán thép thấp hơn. Theo đó, định giá P/E của các cổ phiếu thép đang ở vùng thấp nhất 4 năm.

Mặc dù đã hồi phục đáng kể từ sau kì nghỉ Tết Nguyên đán, VND cho rằng định giá các cổ phiếu thép hiện vẫn đang ở mức khá an toàn. Chưa kể, xét trong bối cảnh hiện tại, ngành thép Việt Nam đang có điều kiện kinh doanh thuận lợi hơn chu kỳ trước đó. Bởi:

Thứ nhất, nhu cầu đầu tư cơ sở hạ tầng rất lớn tại Việt Nam. Theo Bộ GTVT, Chính phủ đang đặt mục tiêu cả nước sẽ sở hữu 3.000 km cao tốc đến cuối năm 2025 (từ mức 1.163 km cao tốc hiện nay). Trong kế hoạch giải ngân vốn đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025, số vốn ước tính cũng tăng thêm 43,5% so với giai đoạn 5 năm trước đó.

Trong năm 2022, chi tiêu công vào phát triển cơ sở hạ tầng sẽ được đẩy mạnh thời gian tới và sự nóng lên của thị trường bất động sản nhà ở sẽ giúp sản lượng tiêu thụ thép xây dựng của Việt Nam tăng 10-15% so với cùng kỳ. Với tôn mạ, sản lượng tiêu thụ tôn mạ của Việt Nam được kỳ vọng tăng nhẹ 5% trong năm 2022.

Thứ hai, tỷ lệ đô thị hóa tại Việt Nam còn thấp. Tỷ lệ đô thị hóa tại Việt Nam đã tăng nhanh chóng kể từ năm 1990 và đạt 37% vào năm 2020, nhưng vẫn thấp hơn nhiều nước trong khu vực, Theo dự báo của Liên hợp quốc, dân số thành thị của Việt Nam sẽ vượt qua dân số nông thôn vào năm 2050. Sự dịch chuyển dân cư ra thành thị sẽ kéo theo nhu cầu xây dựng nhà ở gia tăng, kích thích nhu cầu sử dụng thép trong xây dựng dân dụng.

Thứ ba, tiêu thụ thép bình quân đầu người của Việt Nam vẫn đang thấp hơn mức trung bình của châu Á. Theo số liệu của Hiệp hội thép Thế giới (WSA), tiêu thụ thép bình quân đầu người của Việt Nam là 283 kg, cao hơn mức trung bình thế giới là 245kg, nhưng thấp hơn mức trung bình châu Á là 316 kg. Mặt khác, tăng trưởng kép tiêu thụ thép bình quân đầu người của Việt Nam cũng đặt tốc độ ấn tượng 7.3% trong giai đoạn 2009-19, gấp lần lượt 4 lần so với tốc độ trung bình của thế giới.

Nhóm cp thép dậy sóng phiên hôm nay 28/2/2022.

Trong năm 2022, nhu cầu thép của các thị trường xuất khẩu kỳ vọng tiếp tục được duy trì ở mức cao, VND tin rằng nhu cầu thép thế giới đã tăng đáng kể từ quý 1/2021 khi hàng loạt quốc gia đã phê duyệt và đẩy nhanh tiến độ xây dựng các dự án cơ sở hạ tầng. Xu hướng này sẽ tiếp tục tiếp diễn tối thiểu đến hết nửa đầu năm 2022, qua đó kích thích các nhà sản xuất thép Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu.

Đơn cử vào ngày 15/11/2021, gói đầu tư 1.200 tỷ USD giành cho cơ sở hạ tầng đã được Tổng thống Mỹ ký phê chuẩn, đánh dấu khoản đầu tư lớn nhất vào cơ sở hạ tầng của Hoa Kỳ kể từ Đạo luật Đường cao tốc Viện trợ Liên bang năm 1956. Trong đó, các dự án có nhu cầu huy động thép bao gồm 110 tỷ USD giành cho đường các dự án giao thông trọng điểm, 66 tỷ USD giành cho đường sắt, 39 tỷ USD giành cho phương tiện công cộng và 7,5 tỷ USD giành cho xe điện. Viện Sắt và Thép Hoa Kỳ ước tính cứ 100 tỷ USD đầu tư mới vào cơ sở hạ tầng thì sẽ làm tăng nhu cầu thép trong nước lên 5 triệu tấn.

Chính phủ Ấn Độ cũng đã thông báo khởi động kế hoạch đầu tư cơ sở hạ tầng trị giá 1.350 tỷ USD vào đầu tháng 8/2021. Gói đầu tư này sẽ tập trung thúc đẩy sản xuất công nghiệp và tăng trưởng kinh tế với trọng tâm là mở rộng cơ sở hạ tầng giao thông và sử dụng nhiên liệu sạch hơn. Theo Tata Steel – doanh nghiệp sản xuất thép hàng đầu tại Ấn Độ, kế hoạch chi tiêu công của chính phủ quốc gia này trong năm 2022 sẽ tăng 35% so với cùng kỳ, cao hơn mức 20% của năm 2021.