Xuất khẩu thủy hải sản khởi sắc trở lại

Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, trong tháng 7/2019, xuất khẩu thủy sản sang những thị trường chính đều hồi phục, đặc biệt thị trường Trung Quốc tăng mạnh 51% khiến kết quả 7 tháng đầu năm sang thị trường này thay đổi hẳn cục diện, từ mức giảm 2% sau 6 tháng, sau tháng 7 đã tăng gần 5%. 

Tính đến hết tháng 7/2019, trừ xuất khẩu sang EU vẫn bị thấp hơn so với cùng kỳ năm ngoái (giảm gần 10%), sang Hàn Quốc giảm 3% thì xuất khẩu sang thị trường khác đều tăng trưởng dương (Nhật Bản tăng 11%, Mỹ tăng 2%)

Sau khi liên tục sụt giảm qua các tháng đầu năm, sang tháng 7/2019, xuất khẩu tôm bắt đầu phục hồi với mức tăng khá hứa hẹn 13,4% đạt 334 triệu USD, đưa kết quả xuất khẩu 7 tháng đầu năm lên 1,77 tỷ USD, giảm 8% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, xuất khẩu tôm chân trắng đạt 1,2 tỷ USD, chiếm 68%, xuất khẩu tôm sú đạt 384 triệu USD, chiếm 23%, tôm biển chiếm 10% với 181 triệu USD.

Trong tháng 7/2019, các doanh nghiệp đẩy mạnh xuất khẩu tôm sang tất cả các thị trường chính, điển hình là sang Mỹ tăng mạnh 37%, Trung Quốc tăng 48%, Australia tăng 56%, do vậy, tổng xuất khẩu 7 tháng đầu năm cũng khả quan hơn. Tuy nhiên, xuất khẩu sang EU vẫn tăng trưởng âm 21%, trong đó xuất khẩu sang các nước tiêu thụ chính trong khối như Anh, Đức, Hà Lan đều giảm lần lượt 5%, 9% và 45%, giá trung bình xuất khẩu tôm sang các thị trường này đều giảm 1 USD/kg so với năm 2018.

Ngược với mặt hàng tôm, tháng 7 xuất khẩu cá tra tiếp tục giảm gần 13% do vậy tổng xuất khẩu 7 tháng đầu năm giảm 5,5% đạt 1,13 tỷ USD.

Xuất khẩu cá tra sang Mỹ giảm mạnh trong quý II (giảm gần 42%), kéo kết quả xuất khẩu nửa đầu năm giảm gần 28% đạt 141 triệu USD, do ảnh hưởng của thuế CBPG giai đoạn POR14 xuất khẩu tôm sang Mỹ trong tháng 7 giảm sâu hơn với 56%, khiến xuất khẩu 7 tháng đầu năm sang thị trường này chỉ đạt 168 triệu USD, giảm 34%.

Trừ xuất khẩu sang Trung Quốc trên đà hồi phục mạnh, tăng 71% trong tháng 7, xuất khẩu sang các thị trường khác đều đảo chiều theo hướng xấu đi, trong đó xuất khẩu sang EU giảm 16%, sang ASEAN giảm 14%, Mexico giảm 28% và Brazil giảm gần 30%. Do vậy, tăng trưởng sang EU sau 7 tháng đã chững lại so với kết quả 6 tháng đầu năm, tăng 12%, xuất khẩu sang ASEAN tăng gần 5%, sang Mexico tăng gần 13%. Đứng đầu các thị trường nhập khẩu cá tra, Trung Quốc đã bỏ xa Mỹ và EU, với 320 triệu USD trong 7 tháng đầu năm, tăng 10% so với cùng kỳ năm ngoái.

Theo VASEP, 7 tháng đầu năm, xuất khẩu các mặt hàng hải sản đạt trên 1,8 tỷ USD, tăng 13% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó cá ngừ tăng mạnh 20% đạt 429 triệu USD, các loại cá biển khác tăng 18% đạt 904 triệu USD, trong khi mực, bạch tuộc giảm 3% đạt 341 triệu USD. Riêng trong tháng 7, xuất khẩu cá ngừ vẫn tăng 16% trong khi xuất khẩu mực, bạch tuộc giảm 2,5%.

Việt Nam vẫn xuất khẩu nhiều nhất là cá ngừ loin/phile đông lạnh với 231 triệu USD, tiếp đến là cá ngừ hộp với 101 triệu USD, các sản phẩm chế biến khác khoảng 71 triệu USD, còn lại là cá ngừ tươi/đông lạnh với trên 25 triệu USD.

Các sản phẩm mực xuất khẩu đạt 166 triệu USD, chủ yếu là mực đông lạnh 97 triệu USD, mực khô 56 triệu USD, còn lại mực chế biến khác. Các sản phẩm bạch tuộc xuất khẩu đạt 176 triệu USD, chủ yếu là bạch tuộc đông lạnh 145 triệu USD, còn lại bạch tuộc chế biến 30 triệu USD.

Sang tháng 7, xuất khẩu cá ngừ sang EU giảm mạnh 20%, trong khi xuất khẩu mực, bạch tuộc tăng 12%. Thị trường Mỹ vẫn duy trì tăng trưởng cao đối với xuất khẩu cá ngừ (tăng 61%) và mực, bạch tuộc (tăng 60%) và là thị trường cá ngừ lớn nhất chiếm 43% kim ngạch của Việt Nam, nhưng chỉ chiếm 2,5% xuất khẩu mực, bạch tuộc.

Trong khi đó, thị trường Nhật Bản lại chiếm tỷ trọng lớn mực, bạch tuộc xuất khẩu của Việt Nam (chiếm 26%), chỉ đứng sau Hàn Quốc (42%) và trong 7 tháng đầu năm vẫn tăng 9% giá trị nhập khẩu mực, bạch tuộc từ Việt Nam. Xuất khẩu cá ngừ sang Nhật đã hồi phục mạnh trong tháng 7 với mức tăng 85% nên kết quả 7 tháng gần tương đương cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, thị trường này chỉ chiếm 3,5% giá trị xuất khẩu cá ngừ Việt Nam. Xuất khẩu mực, bạch tuộc sang Hàn Quốc tăng 9% đạt 120 triệu USD, tuy nhiên, những tháng gần đây có dấu hiệu sụt giảm (tháng 6 giảm mạnh gần 29%, tháng 7 tiếp tục giảm 12%)

VASEP dự báo xuất khẩu tôm có chiều hướng khả quan hơn tại các thị trường Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản vào nửa cuối năm khi lượng tồn kho giảm, nhu cầu tăng và sản lượng tôm ở Ấn Độ được dự báo giảm 20 -30% do ảnh hưởng thời tiết và do giá giảm.

Xuất khẩu cá tra sang thị trường Trung Quốc những tháng đầu năm bị ảnh hưởng bởi việc siết chặt thương mại mậu biên và kiểm soát chất lượng, tuy nhiên, từ tháng 6 đã tăng trở lại và dự báo những tháng tiếp theo, các doanh nghiệp xuất khẩu cũng như nhà nhập khẩu Trung Quốc đã bắt kịp yêu cầu và có sự điều chỉnh tốt hơn, do vậy VASEP cho rằng xuất khẩu sẽ tiếp tục tăng mạnh hơn trong nửa cuối năm.

Xuất khẩu cá ngừ sẽ tiếp tục duy trì tăng trưởng tốt trong nửa cuối năm tại các thị trường Mỹ, Trung Quốc. Tuy nhiên tại thị trường EU khó đoán định vì sẽ phụ thuộc vào kết quả thanh tra của EU cuối tháng 10/2019 đánh giá việc thực hiện khuyến nghị chống khai thác IUU của EU. Trong 1 vài tháng tới, có thể doanh nghiệp sẽ tiếp tục đẩy mạnh xuất khẩu sang thị trường này. 

Nếu có kết quả tích cực sau thanh tra, xuất khẩu sẽ khởi sắc mạnh hơn, ngược lại kết quả những tháng cuối năm sẽ kéo kim ngạch xuất khẩu nửa cuối năm hoặc tương đương hoặc thấp hơn cùng kỳ năm ngoái. Xuất khẩu các mặt hàng hải sản khác cũng bị chi phối bởi thẻ vàng IUU nhưng có thể các doanh nghiệp sẽ đẩy mạnh sang các thị trường khác ngoài EU, do vậy, xuất khẩu vẫn có thể duy trì tăng trưởng dương trong những tháng cuối năm.