25 năm sau khi tặng Unikey miễn phí cho cộng đồng, "cha đẻ" phần mềm quốc dân Việt Nam đang ở đâu?

"Unikey là một thú giải trí"

Hôm qua, 26/3 là tròn 25 năm Unikey được công bố, cho chúng ta sử dụng miễn phí . Trên mạng xã hội, rất nhiều người đã đăng tải bài viết cảm ơn ông Phạm Kim Long (SN 1973), người đã vượt qua rất nhiều chỉ trích, sự thiếu tin tưởng để viết ra phần mềm “quốc dân”, đồng thời từ chối mọi lời đề nghị thương mại hóa phần mềm , kiên định, hào phóng cho cộng đồng sử dụng miễn phí .

"Unikey là một thú giải trí của mình, mình sẽ luôn duy trì Unikey là phần mềm miễn phí ”, ông Long nhấn mạnh.

Trước Unikey, việc gõ tiếng Việt trên máy tính là một trải nghiệm không mấy thoải mái dù có khá nhiều phần mềm hỗ trơ. Ở thời điểm đó, vẫn đề lỗi font hay thiếu tương đồng trên các nền tảng khác nhau khiến khiến việc giao tiếp số bằng tiếng Việt kém thuận lợi.

Năm 2000, khi Windows bắt đầu hỗ trợ bộ giải mã ngôn ngữ Unicode tiếng Việt cho Windows, ý tưởng về một bộ gõ miễn phí hỗ trợ Unicode đã được nảy ra trong đầu Phạm Kim Long - cậu nghiên cứu sinh trẻ.

Và chỉ sau 3 ngày 2 đêm thiết kế và mã hóa, ông Phạm Kim Long đã cho ra mắt chương trình hỗ trợ Unicode đầu tiên mang tên Unikey - một phần mềm gõ tiếng Việt nhẹ, dễ sử dụng, ổn định và hoạt động liền mạch trên nhiều ứng dụng khác nhau, cho phép người dùng gõ tiếng Việt dễ dàng mà không lo lỗi font.

Unikey sở dĩ chỉ mất thời gian ngắn là có thể ra mắt bởi nó đã được xây dựng từ năm 1994. Khi này, ông Phạm Kim Long cùng 3 người bạn trong lớp thách đố nhau xem ai tạo ra bộ gõ tiếng Việt nhỏ gọn nhất dành cho hệ điều hành DOS bằng ngôn ngữ lập trình Assembly. Phạm Kim Long chiến thắng với bộ gõ chỉ nặng 2KB và đó chính là tiền thân của Unikey về sau.

Sau khi Unikey ra mắt, ông Long từng nhận được khá nhiều đề nghị về việc thương mại hóa sản phẩm. Tuy nhiên, ông từ chối.

“Việc Unikey trở thành phần mềm miễn phí là rất tự nhiên, vì nó ra đời từ chính nhu cầu của người dùng cần một chương trình bàn phím miễn phí . Hơn nữa, khi làm được gì hay thì lẽ rất tự nhiên là muốn chia sẻ với người khác. Mình không có ý đối lập với những người viết chương trình thương mại, họ làm ra chương trình để kiếm sống bằng lao động của họ là điều hoàn toàn chính đáng. Mình cũng sống bằng viết phần mềm nhưng Unikey thì không phải phần mềm kiếm sống. Unikey là một thú giải trí của mình, như vậy viết Unikey cũng chính là phục vụ cho mình vậy. Mình sẽ luôn duy trì Unikey là phần mềm miễn phí . Mà hơn nữa Unikey là open source (mã nguồn mở), ai cũng có thể lấy nó về phát triển thêm", ông Long chia sẻ.

"Ai cũng có thể lấy nó về phát triển thêm”, năm 2006, Apple đã liên hệ với Phạm Kim Long để được quyền tích hợp lõi Unikey lên tất cả sản phẩm của mình. Từ đó đến nay, tất cả các thiết bị iPhone, iPad, Mac hay Macbook đều đang sử dụng UniKey cho bộ gõ tiếng Việt có sẵn.

Hơn hai thập kỷ trôi qua, UniKey vẫn là bộ gõ tiếng Việt phổ biến nhất, giúp hàng triệu người Việt soạn thảo mỗi ngày.

“Cha đẻ” Unikey bén duyên với 2 kỳ lân công nghệ của Việt Nam

Trải qua 25 năm, Unikey vẫn đứng vững như một phần mềm không thể thiếu đối với người Việt. Câu chuyện của Phạm Kim Long và Unikey không chỉ là câu chuyện về tài năng và đam mê, mà còn là minh chứng cho tinh thần hảo tâm nơi con người Việt Nam.

Đồng thời, sự nghiệp của ông Long cũng không ngừng phát triển và mở rộng. Từ những ngày đầu là sinh viên ĐH Bách Khoa Hà Nội, qua thời gian làm việc và nghiên cứu tại Cộng hòa Séc, ông đã trở về quê hương và liên tiếp góp sức tại nhiều công ty công nghệ tiên tiến, từ IBM Việt Nam đến FPT Telecom và sau cùng là VNG với dự án Zalo AI.

Sau Zalo, ông Phạm Kim Long bước vào chặng đường mới tại MoMo, nơi ông tiếp tục theo đuổi đam mê với công nghệ xử lý ngôn ngữ tự nhiên và thị giác máy tính.

Ông Long từng chia sẻ, tại Momo, ông tìm thấy “sân chơi” lớn với lượng dữ liệu phong phú và đa dạng, nơi các dịch vụ và sản phẩm được tích hợp sẵn, tạo nên một môi trường lý tưởng để ông phát huy khả năng của mình. Không chỉ vậy, trong quá trình trao đổi với các lãnh đạo MoMo, ông càng cảm thấy phấn khích với tầm nhìn xa và mục tiêu rõ ràng cho AI, một công cụ hứa hẹn sẽ mang lại lợi ích thiết thực cho người dùng. Chính những điều này đã thôi thúc ông đưa ra quyết định quan trọng: gắn bó với MoMo và cùng đồng hành trên con đường đổi mới sáng tạo.

Niềm yêu thích trong công việc chính là nguồn cảm hứng không tận, tạo động lực mạnh mẽ để ông tin tưởng và hết mình với những dự án mà ông theo đuổi.

Để duy trì sự tập trung cao độ, ông Long cho biết, ông thường xuyên hạn chế sử dụng mạng xã hội và sắp xếp các khung giờ nhất định để phản hồi các cuộc thảo luận trực tuyến, nhằm tránh tình trạng sao lãng.

Ngoài ra, việc tham gia các hoạt động thể thao như chạy bộ, chơi tennis và bơi lội không chỉ giúp ông nạp thêm năng lượng tích cực mà còn cải thiện khả năng tập trung trong công việc.

Trong quá trình làm việc, không thể tránh khỏi những ý kiến đối lập. Khi đối mặt với tình huống này, quan điểm của "cha đẻ" Unikey là cần giữ thái độ chuyên nghiệp, tập trung vào vấn đề và tránh chỉ trích cá nhân. Việc lắng nghe một cách bình tĩnh, phân tích và đánh giá mọi lập luận trước khi đưa ra phản hồi phù hợp sẽ mang lại hiệu quả tốt.

Không phải mọi tranh luận đều về việc ai đúng ai sai, mà quan trọng nhất là phải tìm ra người có trách nhiệm cuối cùng trong việc đưa ra quyết định, từ đó hướng tới giải pháp tốt nhất cho dự án.