4 công ty kiểm toán "Big Four" đứng trước áp lực bị tách làm đôi

Theo Financial Times đưa tin, 4 hãng kiểm toán nổi tiếng được xếp vào nhóm "Big Four" mới đây đã đưa ra kế hoạch chuẩn bị chia tách hoạt động kinh doanh ở Anh, động thái từ lâu nay vẫn bị các chính trị gia cũng như các cơ quan quản lý hối thúc thực hiện hành động nhằm giải quyết tình trạng xung đột lợi ích đang xảy ra tràn lan trong ngành kiểm toán.

Hồi tháng 1, tập đoàn Carillion - công ty xây dựng lớn thứ 2 của xứ sở sương mù - tuyên bố phá sản vì nợ nần, khiến khoảng 20.000 người có nguy cơ mất việc. Sau sự kiện này KPMG và Deloitte (là các công ty phụ trách kiểm toán nội bộ và kiểm toán độc lập cho Carillion trong suốt 19 năm qua) đã bị chỉ trích dữ dội. Trong khi đó EY và PwC đóng vai trò tư vấn.

Các lãnh đạo của 4 công ty và cả 2 hãng kiểm toán lớn khác là Grant Thornton và BDO cho biết họ đã chuẩn bị cho trường hợp bị buộc phải tách rời mảng kiểm toán khỏi mảng tư vấn. Có 2 kịch bản có thể xảy ra: các công ty lớn phải tách thành 2 công ty độc lập đa chức năng nhưng có quy mô nhỏ hơn hoặc tách thành 1 công ty tư vấn và 1 công ty kiểm toán riêng rẽ. Lựa chọn thứ hai được ủng hộ bởi Stephen Haddrill, người đứng đầu cơ quan giám sát ngành kế toán kiểm toán của nước Anh.

Bản thân Bill Michael, Chủ tịch mảng kinh doanh ở Anh của KPMG, cũng cho biết công ty của ông đã từng nghĩ về kịch bản chia tách bởi mô hình kinh doanh hiện nay của nhóm Big Four – trong đó doanh thu từ mảng tư vấn ngày càng tăng lên – là không bền vững.

Đại diện của BDO, công ty kiểm toán lớn thứ 6 ở Anh, thì cho rằng các thực thể "có lợi ích gắn liền với công chúng" – như các công ty niêm yết và những định chế có ý nghĩa quan trọng với hệ thống – nên được kiểm toán bởi những công ty chỉ có mảng kiểm toán. Nếu kịch bản này xảy ra, BDO sẽ mất đi 232 khách hàng.

Tuy nhiên lãnh đạo của các công ty cũng bày tỏ mối quan ngại sâu sắc rằng việc chia tách có thể gây xáo trộn lớn cho cả hoạt động kinh doanh lẫn khách hàng. David Sproul, CEO của Deloitte, nói với FT rằng tạo ra những công ty chỉ có mảng kiểm toán sẽ là "bước lùi lớn cho thị trường vốn".

Một số người cũng cho rằng nếu chỉ chia tách các công ty ở Anh thì sẽ chẳng mang lại hiệu quả và còn gây ra tình trạng hỗn loạn nếu như các nước khác không làm tương tự. "Big Four là những con quái vật to lớn bởi vì họ là những công ty toàn cầu. Nếu chỉ chia tách ở Anh thì trên khắp thế giới vẫn tồn tại những công ty khổng lồ và phức tạp như vậy, do đó việc này phải được thực hiện trên phạm vi toàn cầu. Anh có thể là nước tiên phong".

Các chính trị gia, cổ đông và giới hàn lâm đều ủng hộ việc chia tách nhằm giảm bớt thế thống trị của Big Four. Năm ngoái trong số 350 công ty niêm yết lớn nhất ở Anh thì chỉ có 9 công ty không thuê 4 công ty này kiểm toán.