Áp lệnh trừng phạt nhưng vẫn chi hơn 1 tỷ USD nhập sản phẩm dầu Nga, ‘khách sộp’ châu Á của Moscow bất ngờ tuyên bố sẽ dừng mua nếu EU yêu cầu

Bộ trưởng Kinh tế Đài Loan (Trung Quốc) Kung Ming-hsin cho biết các nhà máy lọc dầu tư nhân sẵn sàng ngừng mua naphtha từ Nga nếu Liên minh châu Âu (EU) yêu cầu.

Ông Kung đưa ra phát biểu trước các nghị sĩ tại quốc hội ngày 8/10 sau khi một nhóm tổ chức phi chính phủ (NGO) tiết lộ việc hòn đảo này vẫn duy trì giao dịch năng lượng với Moscow. Naphtha là chất dẫn xuất của dầu thô, nguyên liệu thiết yếu cho sản xuất chất bán dẫn và ngành hóa dầu

Mặc dù Đài Loan (Trung Quốc) đã cùng Mỹ và phương Tây áp đặt loạt lệnh trừng phạt lên Nga kể từ xung đột Ukraine năm 2022, chính quyền hòn đảo này vẫn chưa chính thức cấm nhập khẩu năng lượng – nguồn thu ngoại tệ chủ chốt của Moscow.

Tuần trước, một nhóm NGO gồm Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng và Không khí sạch (CREA) đã lên án việc Đài Loan tiếp tục nhập khẩu naphtha của Nga. Dù các doanh nghiệp thuộc sở hữu của chính quyền Đài Loan đã dừng mua dầu Nga từ năm 2023, song các công ty tư nhân không bị cấm thực hiện hoạt động này.

Phát biểu về vấn đề này, Bộ trưởng Kinh tế Kung Ming-hsin cho biết đã trao đổi với Formosa Petrochemical – công ty vẫn đang nhập naphtha Nga – và cũng đã liên hệ với EU về vấn đề này.

“Chúng tôi sẽ tôn trọng và tuân thủ các quy định của EU và G7”, ông Kung nói. “Theo tôi được biết, có thể sang năm EU sẽ yêu cầu ngừng hoàn toàn các hoạt động mua bán này”.

Khi được hỏi liệu Đài Loan có chấm dứt hoàn toàn việc nhập naphtha Nga hay không, ông Kung nói thêm: “Chúng tôi chỉ có thể thảo luận với các doanh nghiệp tư nhân, và họ sẵn sàng tuân thủ. Nếu EU nói sang năm không được mua nữa, họ sẽ dừng lại”.

Theo người phát ngôn của Formosa K.Y. Lin, naphtha Nga vẫn là nguồn nguyên liệu rẻ nhất trong bối cảnh các nhà sản xuất hóa dầu đang thua lỗ, song việc tiếp tục nhập khẩu đã khiến công ty đối mặt với áp lực quốc tế.

“Chúng tôi chỉ mong thị trường mang lại mức giá cạnh tranh. Chúng tôi mua từ khắp nơi, không có ưu tiên riêng. Naphtha Nga hiện rẻ hơn phần lớn nguồn cung từ Trung Đông hoặc Ấn Độ”, ông Lin nói với Reuters tuần trước sau khi báo cáo của CREA được công bố.

Formosa – nhà nhập khẩu naphtha lớn nhất châu Á – thường mua hàng qua đấu thầu mở trên thị trường.

“Chúng tôi tổ chức đấu thầu công khai để mua naphtha, nên không thể nói là ưu tiên Nga. Bất cứ nguồn nào có giá thấp nhất trên thị trường mở, chúng tôi sẽ chọn, và naphtha Nga thường có giá cạnh tranh”, ông Lin nói thêm.

“Tuy nhiên, cho các lô giao tháng 10, chúng tôi không mua từ Nga do không có nguồn chào hàng,” ông cho biết.

Theo dữ liệu từ hãng theo dõi tàu Kpler, Đài Loan đã nhập khẩu trung bình 75.000 thùng naphtha/ngày từ Nga tính đến thời điểm này của năm, tăng so với mức 71.000 thùng/ngày của năm 2024.

Nhập khẩu naphtha hàng tháng của Đài Loan trong nửa đầu năm 2025 cao gấp 6 lần mức năm 2022. Trong giai đoạn này, Đài Loan nhập 1,9 triệu tấn naphtha trị giá 1,3 tỷ USD, trở thành khách hàng lớn nhất của Nga. Năm 2022, con số này là 574.000 tấn, báo cáo của CREA cho biết.