Áp lực lên lãi suất khá lớn

Nhóm phân tích của Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) trong một báo cáo mới đây cho rằng đang có áp lực khá lớn đè nặng lên diễn biến lãi suất các kỳ hạn ngắn trên thị trường tiền tệ cũng như lợi tức trái phiếu Chính phủ giao dịch trên thị trường thứ cấp. Do đó, cách thức điều hành của NHNN đang thay đổi từ việc hút tiền sang bơm tiền vào hệ thống ngân hàng.

Hiện tại, diễn biến trên thị trường liên ngân hàng cho thấy lãi suất các kỳ hạn tăng mạnh và tạo mặt bằng mới quanh ngưỡng 5%. Hai thước đo chính mà các chuyên gia đề cập gồm lãi suất vay qua đêm và lãi suất kỳ hạn 3 tháng của tiền đồng liên tục tăng kể từ quý 2 và đang ở mức 4,6% và 5,2%, tương ứng. Lãi suất vay qua đêm USD đang ở quanh mức 2,3%/năm. Đáng chú ý, giá trị giao dịch bình quân tăng mạnh và tiệm cận mức đỉnh năm 2012. Tất cả những điều này đều cho thấy sức ép rất lớn thị trường liên ngân hàng. Trong khi quy định về vốn ngắn hạn sắp đi vào hiệu lực trong năm 2019, nhu cầu tín dụng cuối năm cũng tạo sức ép đẩy lãi suất tăng cao.

Đồng USD duy trì ở mức cao cũng như rung lắc mạnh trên thị trường ngoại hối tác động mạnh tới nhu cầu vay mượn ngoại tệ của các doanh nghiệp xuất-nhập khẩu. Theo VDSC, mức lãi suất cao có thể duy trì quanh mức hiện tại cho đến cuối tết âm. 

Trên thị trường trái phiếu thứ cấp, đang có hai yếu tố đáng chú ý: lợi tức trái phiếu các kỳ hạn gần như đi ngang trong các tuần qua và đường cong lợi tức trái phiếu đang phẳng dần. 

Đầu tiên, việc Chính phủ chủ động cắt giảm quy mô phát hành trái phiếu góp phần giảm sức ép lên lợi tức trái phiếu trên cả thị trường sơ cấp và thứ cấp, đặc biệt với kỳ hạn dài. Giao dịch trái phiếu chính phủ cũng khá yên ắng khi lực cầu khối ngoại yếu hơn. Tiếp theo, việc lợi tức trái phiếu Chính phủ các kỳ hạn ngắn tăng nhanh tương đối đang khiến đường cong lợi tức phẳng hơn.

Trong khi nhu cầu tiền ngắn hạn rất lớn, NHNN đang tiếp tục sử dụng triệt để công cụ thị trường mở và bơm tiền ra ngoài hệ thống ngân hàng. Năm nay, NHNN sử dụng công cụ hợp đồng kỳ hạn có phần sớm hơn mọi năm khi thanh khoản tăng đột biến. Phát hành hợp đồng kỳ hạn hàm ý NHNN bơm tiền vào hệ thống ngân hàng. 

Mặt khác, NHNN cũng dừng phát hành tín phiếu để hút tiền về. Đáng chú ý hơn, VDSC ghi nhận ngày càng nhiều tổ chức tài chính tham gia vào các phiên đấu thầu của NHNN so với mấy tháng trước đây. 

Tuy nhiên, hoạt động bơm tiền này vẫn là chưa đủ để hạ nhiệt thị trường và nhiều ngân hàng thương mại (NHTM) đã tăng lãi suất huy động. Tin tốt liên quan tới kỳ vọng lạm phát thấp trong tháng 11 này. Điều đó làm gia tăng khả năng về mức tăng trưởng tín dụng cao hơn trong thời gian còn lại của năm. "Chúng tôi kỳ vọng tăng trưởng tín dụng sẽ ở mức 15-16% trong 2018", VDSC nhận định.