Bí quyết lèn bột độc đáo khiến bánh gai Mai Sơn thơm ngon nức tiếng

Gắn bó với nghề làm bánh gai 10 năm nay, chị Nguyễn Thị Vị, tiểu khu 10, xã Hát Lót (huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La) luôn tâm niệm rằng, làm bánh gai bán cho khách cũng phải sạch như làm cho gia đình mình ăn. Đặt chữ sạch lên hàng đầu, chị Vị lựa chọn kĩ nguyên liệu làm bánh và tuân thủ nghiêm ngặt các công đoạn chế biến.

10 năm nay, gia đình chị Vị sống bằng nghề làm bánh gai

Chị Vi cho biết: Ai cũng biết những nguyên liệu chính để làm bánh gai song lựa chọn thế nào và chế biến ra sao cho bánh ngon, dẻo, chất lượng thì không phải ai cũng làm được. Với lá bánh gai – nguyên liệu chính làm nên hương vị đặc trưng của bánh gai phải là những lá non, không xơ, không cuống. Còn với gạo nếp thì nên lựa chọn gạo nếp tan, không mốc, không sạn. Loại gạo này không chỉ thơm ngon mà còn rất dẻo...

Lá bánh gai được nghiền nhỏ mang lại hương vị đặc trưng cho bánh gai

“Khâu chuẩn bị nguyên liệu rất quan trọng. Tất cả các nguyên liệu, từ lá bánh gai, gạo nếp đến đậu xanh... đều phải rửa sạch, đãi làm nhiều  lần trước khi chế biến. Làm như vậy mới có thể đáp ứng nhu cầu về thực phẩm sạch của người tiêu dùng...” – chị Vị bảo vậy.

Bánh gai Mai Sơn còn có vị ngậy, thơm của vừng

Theo chị Vị, sau khi lấy lá bánh gai tươi về phải phơi khô, sau đó rửa sạch rồi cho vào ninh khoảng 1 ngày. Khi ninh xong, lá bánh gai được vớt ra, ép bỏ nước rồi cho vào máy nghiền đi, nghiền lại khoảng 4 lần, sau đó mới đem trộn với bột gạo nếp, đường kính trắng theo tỉ lệ nhất định. Nhân bánh gai gồm có đậu xanh, dừa tươi. Đậu xanh sát vỏ, đãi kĩ, loại bỏ sạn rồi cho vào thổi chín, sau đó giã nhuyễn rồi đem trộn với dừa tươi cũng được cắt lát nhỏ, mỏng... Sau khi gói xong, bánh gai được cho vào đồ như đồ xôi khoảng 2 tiếng là chín.

“Khâu lèn bột có yếu tố quyết định đến chất lượng bánh gai. Bánh gai có ngon, dẻo hay không hoàn toàn phụ thuộc vào quá trình lèn bột. Lèn bột đòi hỏi kĩ thuật cao nên không phải ai cũng làm được. Ở tiểu khu 10, xã Hát Lót có gần 50 hộ làm bánh gai nhưng chỉ có 2 người nắm được bí quyết lèn bột. Ngoài làm bánh bán cho khách, tôi còn lèn bột thuê cho nhiều hộ dân làm bánh gai ở tiểu khu 10...” – chị Vị cho hay.

Điểm đặc sắc của đặc sản bánh gai Mai Sơn là làm từ nguyên liệu sạch

Chị Nguyễn Thị Hội, ở tổ 1, phường Quyết Thắng (thành phố Sơn La, tỉnh Sơn La) vui vẻ nói: “Quê tôi ở Nghệ An. Lên Sơn La công tác, sinh sống được gần 4 năm nay, lần nào về quê, tôi cũng mua bánh gai Mai Sơn làm quà cho gia đình, người thân ở quê nhà. Sau khi ăn, ai cũng tấm tắc khen ngon. Bánh gai Mai Sơn được làm từ những nguyên liệu sạch, không có phẩm màu nên tôi rất yên tâm khi lựa chọn loại bán đặc sản này. Đặc biệt là bánh gai Mai Sơn có mùi thơm của lá bánh gai,  độ dẻo của gạo nếp và vị bùi, ngậy của đậu xanh, dừa tươi...”.

Bánh gai Mai Sơn từ nhiều năm nay đã trở thành món quà biếu giản dị của những người con xa quê, hay khách du lịch

Chị Vị cho biết thêm: Làm bánh gai cầu kì hơn nhiều so với các loại bánh khác nên thu nhập cũng khá hơn. Vào những ngày bình thường, chị Vị bán được hơn 200 chiếc/ngày. Còn vào các dịp lễ, tết thì lượng bánh bán ra của chị Vị dao động từ 500 – 700 chiếc/ngày. Theo tính toán của chị Vị thì mỗi chiếc bánh gai bán cho khách, chị có 1.000 đồng tiền công. Ngày nọ, bù ngày kia, bình quân một tháng chị Vị cũng thu trên dưới 10 triệu đồng từ nghề làm bánh gai.

Chị Vi thu nhập trên dưới 10 triệu đồng/tháng từ nghề làm bánh gai

Cũng như gia đình chị Vị, gần 50 hộ dân ở tiểu khu 10, xã Hát Lót (huyện mai Sơn, tỉnh Sơn La) đã và đang sống tốt nhờ nghề làm bánh gai.

Bánh gai Mai Sơn được bày bán dọc 2 bên lề Quốc lộ 6, tập trung ở đoạn chạy qua địa bàn tiểu khu 10, xã Hát Lót. Nhiều khách du lịch khi đi ngang đoạn đường này cũng dừng lại mua bánh gai về làm quà...