Chính phủ báo cáo Quốc hội Chương trình phục hồi - phát triển kinh tếicon

Tăng trưởng thấp kỷ lục

Báo cáo của Chính phủ đánh giá tăng trưởng kinh tế cả 2 năm 2020-2021 ở mức rất thấp trong nhiều năm trở lại đây, suy giảm ở cả 3 khu vực nông, lâm nghiệp, thủy sản, công nghiệp – xây dựng và dịch vụ; ảnh hưởng đến việc thực hiện mục tiêu tăng trưởng bình quân 5 năm 2021-2025. Dự báo chỉ đạt 5,4%/năm, thấp hơn đáng kể so với mục tiêu đề ra 6,5-7%/năm.

GDP năm 2020 tăng trưởng thấp nhất trong hàng chục năm trở lại đây.

Báo cáo đánh giá dịch bệnh có tác động nặng nề đến phát triển kinh tế - xã hội, nhiều ngành, lĩnh vực quan trọng cả về kinh tế, y tế, văn hóa, an sinh xã hội của nước ta. Dịch bệnh không chỉ ảnh hưởng trong ngắn hạn, mà còn trong trung và dài hạn đến các mục tiêu tăng trưởng 5 năm, 10 năm.

“Nếu không có các giải pháp hỗ trợ nền kinh tế, dự báo tốc độ tăng trưởng bình quân giai đoạn 2021-2025 chỉ đạt 5,4%/năm, thấp hơn đáng kể so với mục tiêu đặt ra (6,5-7%/năm); nguy cơ tụt hậu so với khu vực và thế giới”, báo cáo nêu rõ.

Tuy nhiên, Chính phủ nhìn nhận cần lấy khó khăn, thử thách làm động lực phấn đấu, vươn lên, tận dụng tối đa cơ hội để sớm đưa đất nước phục hồi và phát triển. Qua đó, thực hiện thắng lợi các mục tiêu, định hướng phát triển đến năm 2025 đã đề ra.

Ước tính năm 2021, các giải pháp tài khóa hỗ trợ doanh nghiệp, người dân bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh Covid-19 có quy mô 185.984 tỷ đồng, tương đương 2,2% GDP;  ngoài ra, đã thực hiện các chính sách miễn, giảm cước phí viễn thông, học phí, tiền điện và chi hỗ trợ từ các quỹ bảo hiểm với tổng quy mô 83.480 tỷ đồng.

Như vậy, tổng quy mô các chính sách chi hỗ trợ từ tài khóa và ngoài tài khóa là 269.464 tỷ đồng, tương đương 3,2% GDP; đã triển khai quyết liệt các giải pháp tiền tệ - tín dụng nhằm tháo gỡ khó khăn cho nền kinh tế.

Trong bối cảnh đó, Chính phủ cho rằng việc xây dựng Chương trình, cùng với các chính sách tài khóa, tiền tệ để hỗ trợ Chương trình tại thời điểm hiện nay là rất phù hợp và cấp thiết.

Một trong nhiều mục tiêu là khôi phục nhanh chuỗi sản xuất, cung ứng, lao động, thúc đẩy các động lực tăng trưởng, phấn đấu đạt mục tiêu tăng trưởng bình quân 6,5 - 7%/năm giai đoạn 2021-2025, giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn trong trung và dài hạn.

Doanh nghiệp bị tổn thương nặng nề vì dịch  bệnh.

Quy mô Chương trình phục hồi kinh tế

Chính phủ dự kiến quy mô thực hiện trong năm 2022-2023 tương ứng với từng nhóm nhiệm vụ, giải pháp.

Một là mở cửa nền kinh tế gắn với phòng, chống dịch bệnh Covid-19, đầu tư nâng cao năng lực y tế (60 nghìn tỷ đồng).

Hai là bảo đảm an sinh xã hội và hỗ trợ việc làm (53,15 nghìn tỷ đồng).

Ba là hỗ trợ phục hồi doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh (110 nghìn tỷ đồng).

Bốn là phát triển kết cấu hạ tầng, khơi thông nguồn lực xã hội cho đầu tư phát triển (113,85 nghìn tỷ đồng);

Năm là cải cách thể chế, cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh.

Ngoài ra, huy động từ các Quỹ tài chính ngoài NSNN khoảng 10 nghìn tỷ đồng.

Về chính sách tài khóa, Chính phủ dự kiến tổng quy mô tài khóa là 291 nghìn tỷ đồng, gồm: Quy mô tăng bội chi để hỗ trợ trực tiếp từ NSNN là 240 nghìn tỷ đồng.

Trong số 240 nghìn tỷ đồng này, số tiền miễn, giảm thuế, tiền thuê đất, phí, lệ phí phải nộp cho doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh là 64 nghìn tỷ đồng (chưa tính đến tác động tích cực của Chương trình đến khả năng tăng thu NSNN); Chi trực tiếp từ NSNN là 176 nghìn tỷ đồng, chỉ sử dụng để chi đầu tư phát triển; Bố trí từ nguồn tăng thu, tiết kiệm chi NSTW năm 2021 khoảng 6,6 nghìn tỷ đồng để hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động; Gia hạn thời hạn nộp thuế, tiền thuê đất; Tăng thêm 38,4 nghìn tỷ đồng hạn mức phát hành trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh cho Ngân hàng Chính sách Xã hội để thực hiện 06 chính sách

Về chính sách tiền tệ, Chính phủ phấn đấu giảm lãi suất cho vay tối thiểu 0,5%-1% trong 02 năm. Trường hợp rủi ro lạm phát tăng cao có sự điều chỉnh linh hoạt. Báo cáo của Chính phủ cũng ước tính sử dụng khoảng 46 nghìn tỷ đồng từ nguồn tài chính hợp pháp khác để nhập khẩu vắc xin, thuốc điều trị và thiết bị, vật tư y tế phục vụ phòng, chống dịch.

Ngoài các chính sách trên, một số chính sách khác được Chính phủ báo cáo Quốc hội. Đó là sử dụng Quỹ Dịch vụ viễn thông công ích để phát triển hạ tầng viễn thông, internet, thực hiện Chương trình “Sóng và máy tính cho em” (Kinh phí thực hiện: 5 nghìn tỷ đồng, trong đó kinh phí thực hiện Chương trình “Sóng và máy tính cho em” là 1 nghìn tỷ đồng).

Sử dụng Quỹ Phát triển khoa học và công nghệ của doanh nghiệp  để đổi mới công nghệ, ươm tạo công nghệ, ươm tạo doanh nghiệp khoa học công nghệ, thương mại hóa kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ; giải mã công nghệ; mua thiết bị, máy móc, nguyên vật liệu cho đổi mới công nghệ, phục vụ trực tiếp hoạt động sản xuất kinh doanh... Kinh phí khoảng 5 nghìn tỷ đồng.

Theo đánh giá của Chính phủ, trong trường hợp không thực hiện chính sách tài khóa, tiền tệ, giả định tăng trưởng kinh tế năm 2022 đạt 6,0% , năm 2023 đạt 6,5%  và năm 2024-2025 tăng trưởng trở lại bình thường thì bình quân tăng trưởng kinh tế giai đoạn 2021-2025 ước đạt 5,4%/năm. Như vậy tăng trưởng kinh tế 05 năm sẽ không đạt mục tiêu mà Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII đã đề ra.

Lương Bằng