Chuyển doanh nghiệp niêm yết từ HoSE sang HNX: Giải pháp để giảm tải hệ thống?

Từ cuối năm 2020 tới nay, TTCK Việt Nam đã chứng kiến giai đoạn giao dịch bùng nổ với thanh khoản nhiều phiên trên 15.000 tỷ đồng. Làn sóng nhà đầu tư mới gia nhập thị trường đã giúp thanh khoản liên tiếp thiết lập những con số kỷ lục mới và đây là tín hiệu rất tích cực cho thị trường. Trong môi trường lãi suất còn duy trì thấp, hiểu biết của người dân về thị trường tài chính ngày càng cao, đây có thể coi là giai đoạn rất thuận lợi cho việc thu hút nhà đầu tư, phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam.

Tuy nhiên, việc thanh khoản tăng quá "nóng", vượt xa dự báo của thị trường đã dẫn tới hiện tượng thường xuyên "nghẽn lệnh" trong nhiều phiên giao dịch và điều này gây ra không ít phiền toái cho nhà đầu tư và ảnh hưởng đến uy tín của thị trường.

Thanh khoản thị trường tăng đột biến trong giai đoạn đầu năm 2021

Theo ông Lê Hải Trà, Chủ tịch Hội đồng thành viên HoSE, khi xây dựng hoặc nâng cấp năng lực hệ thống giao dịch, mức dự phòng thông thường chỉ gấp 3 lần nhu cầu dự tính để đạt mục tiêu an toàn và hiệu quả trong bài toán tổng thể đầu tư. Tuy nhiên, việc thanh khoản thị trường tăng đột biến trong thời gian gần đây là điều khó lường trước được, khiến TTCK Việt Nam bị nghẽn một cách bất khả kháng.

Trước vấn đề này, Ủy Ban chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) cho biết đang đẩy nhanh triển khai hệ thống công nghệ thông tin mới cho toàn thị trường chứng khoán (KRX). Tuy nhiên, do ảnh hưởng của dịch Covid-19 khiến công tác triển khai hệ thống mới có sự chậm trễ và nếu dịch bệnh diễn biến phức tạp hơn sẽ khó kiểm soát được tiến độ.

Trong ngắn hạn, một trong những giải pháp đã được UBCKNN thông qua là nâng lô giao dịch tối thiểu trên sàn HoSE từ 10 lên 100 cổ phiếu/lệnh để giúp giảm tải cho hệ thống. Dù đã chính thức áp dụng ngay từ đầu năm 2021 nhưng hiện tượng nghẽn vẫn thường xuyên diễn ra khi nhà đầu tư không ngừng đổ vào thị trường, đẩy thanh khoản lên những đỉnh cao mới, thậm chí có những phiên thanh khoản lên gần 1 tỷ USD. Bên cạnh việc nâng lô, UBCKNN cũng đã chỉ đạo HoSE yêu cầu các công ty chứng khoán rà soát, hạn chế lỗi phát sinh từ phía công ty, hạn chế giao dịch tự động nhằm tránh tác động xấu đến hệ thống, thực hiện rà soát nội bộ, kiểm soát rủi ro, hạn chế lỗi có thể xảy ra đối với hệ thống giao dịch, tăng cường trực ca vào thời gian giao dịch cao điểm.

Trước mắt, trong bối cảnh hệ thống KRX vẫn chưa thể có ngay lập tức, trong khi nhu cầu giao dịch chính đáng thực tiễn của thị trường là rất lớn, giải pháp chuyển một số công ty niêm yết sang HNX giao dịch có thể giúp giảm tải cho hệ thống của HoSE. Đây có thể coi là bước đi phù hợp khi mà Thủ tướng đã ban hành quyết định 37/2020/QĐ-TTg thành lập Sở Giao dịch chứng khoán Việt Nam (Vietnam Exchange), có hiệu lực từ ngày 20/2/2021.

Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này, ông Đỗ Ngọc Quỳnh, TGĐ Công ty Chứng khoán VNDIRECT cho rằng trong khi chờ hệ thống KRX vận hành thì việc chuyển một số công ty niêm yết từ HoSE sang HNX lúc này là việc làm hợp lý, cần thiết và có thể ít tốn kém nhất trong các phương án có thể triển khai. Việc này sẽ không chỉ giúp nhanh chóng giảm tải cho hệ thống HoSE mà quan trọng hơn còn là đảm bảo giao dịch của thị trường chứng khoán Việt Nam được thông suốt, đáp ứng nhu cầu giao dịch chính đáng của nhà đầu tư, bảo đảm được uy tín của thị trường chứng khoán trong con mắt nhà đầu tư trong và ngoài nước, duy trì và củng cố được kênh huy động vốn ngày càng hiệu quả cho các doanh nghiệp trong nền kinh tế.

Cũng theo CEO VNDIRECT, trong trường hợp UBCK chấp thuận và tạo điều kiện thuận lợi về thủ tục hành chính cho các cổ phiếu chuyển từ Hose sang HNX, VNDIRECT sẽ lập tức "xung phong" chuyển sàn sang HNX để góp phần giảm tải cho sàn HoSE.