Một năm buồn của cổ phiếu AI trên sàn chứng khoán: Khi những "gã khổng lồ" FPT, DGC bỏ lỡ bữa tiệc

Tính đến 19/12 , VN-Index đã ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng tới 34% kể từ đầu năm. Trong khi nhiều cổ phiếu hân hoan giữa “bữa tiệc” thị trường, ít ai ngờ rằng những cái tên từng được kỳ vọng sẽ dẫn dắt con sóng công nghệ lại đang ngậm ngùi đứng ngoài cuộc chơi.

Còn nhớ thời điểm đầu năm, cơn sốt trí tuệ nhân tạo (AI ) bùng nổ trên toàn cầu đã tạo nên một kỳ vọng mãnh liệt tại thị trường Việt Nam. AI len lỏi vào mọi ngóc ngách của đời sống, trở thành từ khóa "vàng" khiến nhà đầu tư tin rằng nhóm cổ phiếu công nghệ và bán dẫn sẽ là tâm điểm của dòng tiền. Thế nhưng, trái ngược với sự thăng hoa của chỉ số chung, thực tế lại diễn ra đầy khắc nghiệt với những "ông lớn" như Tập đoàn FPT (mã: FPT) hay Hóa chất Đức giang (mã: DGC).

Dù mang trên mình vị thế của những doanh nghiệp đầu ngành với câu chuyện AI đầy hứa hẹn, năm 2025 lại đang dần khép lại như một "năm đáng quên" đối với cổ đông của những mã cổ phiếu này.

Khi những "ngôi sao" công nghệ và bán dẫn đồng loạt lỗi nhịp

Trái ngược hoàn toàn với sự thăng hoa của năm 2024 khi có tới hàng chục lần thiết lập đỉnh cao mới, bước sang năm 2025, cổ phiếu FPT bước vào giai đoạn điều chỉnh kéo dài từ cuối tháng 1.

Chốt phiên 19/12, thị giá của "gã khổng lồ" công nghệ này chỉ còn 93.900 đồng/cp, tương đương vùng "đáy thuế quan" hồi tháng 4. Với những nhà đầu tư lỡ "đu đỉnh" hồi đầu năm, mức lỗ tạm tính đã lên tới gần 28%. Vốn hóa thị trường của tập đoàn công nghệ hàng đầu Việt Nam hiện chỉ còn khoảng 160.000 tỷ đồng, không đủ lọt vào top 10 sàn chứng khoán .

Thậm chí, vào tháng 3 năm nay, quỹ đầu tư ngoại PYN Elite Fund từng gây chú ý khi cảnh báo về nguy cơ “bong bóng” công nghệ , so sánh tình hình thời điểm đó với bong bóng dot-com những năm 2000.Thông tin được đưa ra sau khi quỹ đầu tư này đã chốt lời cổ phiếu FPT và CMG ở vùng “đỉnh”.

Tuy nhiên, đến tháng 11 vừa qua, quỹ ngoại này nhận thấy các chỉ số gần đây đã khả quan hơn và bắt đầu mua vào cổ phiếu FPT, động thái mang lại kỳ vọng cho nhà đầu tư nắm giữ cổ phiếu công nghệ . Chỉ tính riêng trong tháng 11, Pyn Elite Fund đã mua thêm hơn 13 triệu cổ phiếu FPT, nâng khoản đầu tư vào cổ phiếu này có giá trị 2.900 tỷ đồng vào cuối tháng 11 (tương đương 30 triệu cổ phiếu ).

Nếu như FPT mang đến cảm giác hụt hẫng, DGC lại khiến thị trường "ngỡ ngàng" theo cách khác. Từng được kỳ vọng là "trái tim" của chuỗi cung ứng bán dẫn nhờ lợi thế phốt pho vàng, nhưng thực tế những gì đang diễn ra với DGC lại giống như một cơn ác mộng đối với cổ đông.

Chốt phiên 19/12, thị giá DGC lùi sâu về vùng 70.200 đồng/cp. Đây không đơn thuần là một đợt điều chỉnh kỹ thuật, mà là một cú rơi tự do với 4 phiên giảm mạnh liên tiếp, trong đó có tới 3 phiên đóng cửa trong sắc xanh lơ áp đảo. Ngạc nhiên hơn, chỉ trong một phiên giao dịch, gần 10% vốn điều lệ của công ty đã thay tay đổi chủ, đánh dấu mức thanh khoản kỷ lục.

Điều khiến giới đầu tư "đứng hình" là không hề có bất kỳ thông tin bất lợi nào được công bố. Cú rơi quá nhanh và mạnh khiến từ những "tay chơi" cá nhân cho đến các quỹ đầu tư lớn đều rơi vào tình trạng kẹp hàng trong ngỡ ngàng.

Chỉ trong một thời gian ngắn, "ngôi sao" ngành hóa chất đã đánh mất gần 40% giá trị so với hồi đầu năm. Vốn hóa thị trường bị kéo lùi về ngưỡng 26.660 tỷ đồng. Từ vị thế của một cổ phiếu "tăng trưởng bền vững", DGC bất ngờ trở thành tâm điểm của vòng xoáy bán tháo đầy bí ẩn.

Dòng tiền thoái lui, song nội lực vẫn bền bỉ

Sau một năm 2024 tăng trưởng rực rỡ với hàng loạt đỉnh cao mới, mức định giá của FPT và DGC đã được đẩy lên vùng cao. Khi kỳ vọng về AI đã được phản ánh quá nhanh vào giá cổ phiếu , chỉ cần một nhịp chững lại về tin tức hoặc lợi nhuận không đột biến như kỳ vọng, làn sóng hiện thực hóa lợi nhuận sẽ bùng phát. Nhà đầu tư có xu hướng rút vốn từ các mã đã tăng nóng để tìm kiếm cơ hội ở những vùng trũng thông tin khác.

Chưa hết, đà giảm sâu còn đến từ áp lực bán ròng của khối ngoại. Điển hình như trường hợp của FPT, một cổ phiếu từng là "hàng hiếm" luôn trong tình trạng kín room ngoại, khiến các nhà đầu tư tổ chức phải chấp nhận trả mức chênh lệch (premium) tới 30-40% để sở hữu. Thế nhưng hiện tại, vị thế đó đã đảo ngược hoàn toàn. Việc FPT hở room ngoại tới gần 168 triệu đơn vị.

Bên cạnh đó, chính sách tiền tệ nới lỏng khiến dòng tiền tập trung nhiều trên nhóm tài chính, vốn là những nhóm hưởng lợi trực tiếp và sớm nhất từ môi trường lãi suất thấp. Chính sự tập trung cục bộ này đã khiến nhiều nhóm ngành khác, bao gồm cả công nghệ và hóa chất, bị dòng tiền 'bỏ quên' dù sở hữu câu chuyện tăng trưởng dài hạn.

Thực tế, bức tranh tài chính của FPT và DGC không hề bi quan như diễn biến của thị giá. Cả hai "ông lớn" vẫn duy trì được nhịp tăng trưởng dương, song áp lực từ sự kỳ vọng quá lớn của thị trường đã khiến những con số này trở nên "khiêm tốn".

FPT vẫn duy trì lợi nhuận tăng trưởng khá đều đặn (17%-20%), song việc tăng doanh thu có phần chậm lại do triển vọng chi tiêu công nghệ toàn cầu yêu đi. Lũy kế 11 tháng đầu năm, doanh thu của Tập đoàn ước đạt 62.200 tỷ đồng, tăng 10,3% so với cùng kỳ 2024. Lợi nhuận trước thuế đạt hơn 12.000 tỷ đồng, tăng 17,2% so với cùng kỳ năm ngoái. Riêng trong quý 3/2025, LNTT của FPT đạt xấp xỉ 3.400 tỷ đồng, tăng trưởng 16% so với cùng kỳ năm trước.

Cũng ghi nhận tăng trưởng trong quý 3/2025, Hóa chất Đức Giang ghi nhận doanh thu thuần gần 2.817 tỷ đồng, tăng 10,1% so với cùng kỳ năm trước. Lợi nhuận sau thuế đạt hơn 804 tỷ đồng, tăng 9%. Lũy kế 9 tháng đầu năm, doanh thu thuần của DGC đạt hơn 8.521 tỷ đồng, tăng 14,4%, trong khi lợi nhuận sau thuế đạt hơn 2.532 tỷ đồng, tăng 9%. Với kết quả này, doanh nghiệp đã hoàn thành khoảng 84,4% mục tiêu lợi nhuận sau thuế 3.000 tỷ đồng cho cả năm 2025.

Triển vọng tăng trưởng khả quan trong dài hạn

Trong năm 2025, nhiều tổ chức nghiên cứu lớn như Forrester, Gartner, Canalys và IDC hạ dự báo tăng trưởng chi tiêu công nghệ toàn cầu so với đầu năm, xuống mức trung bình khoảng 7%. Một trong những nguyên nhân chính kìm hãm đà tăng chi tiêu cho công nghệ đến từ chính sách thuế quan của Mỹ. Dù không ảnh hưởng trực tiếp, các biện pháp này khiến nhiều doanh nghiệp phải tạm hoãn hoặc cắt giảm kế hoạch triển khai dự án mới do lo ngại rủi ro kéo dài.

Sang năm 2026, nhiều kỳ vọng cho rằng ngành CNTT có thể quay lại quỹ đạo tăng trưởng sau khi câu chuyện thuế quan đã ngã ngũ.

Điển hình, Gartner dự báo chi tiêu CNTT thế giới tăng 9,8% trong 2026, đạt ~6.100 tỷ USD, được thúc đẩy bởi nhu cầu dịch vụ CNTT, cơ sở hạ tầng đám mây, trí tuệ nhân tạo (AI ) và sự mở rộng của nền kinh tế số. Tổ chức cũng cho biết các CEO và CIO đang tăng ngân sách công nghệ để chuẩn bị cho một chu kỳ tăng trưởng mới và cải thiện năng suất sau làn sóng AI .

Theo báo cáo triển vọng ngành mới đây của Chứng khoán MBS , CTCK này kỳ vọng FPT sẽ là một trong những doanh nghiệp nổi bật nhất cung cấp dịch vụ CNTT cho đối tác toàn cầu sẽ hưởng lợi từ sự phục hồi chung của toàn thế giới.

“Trên thực tế, quan sát lượng nguồn việc của FPT, chúng tôi nhìn thấy sự cải thiện rõ rệt trong backlog ký mới của doanh nghiệp, một thước đo quan trọng thể hiện tâm lý phần nào tích cực hơn của khách hàng sau giai đoạn khó khăn 2024-25”, báo cáo nêu rõ.

Mặt khác, MBS cho rằng Nghị quyết 57 là một cú hích toàn diện, mở đường cho ngành CNTT và doanh nghiệp công nghệ trong nước. Nhóm phân tích dự báo doanh thu mảng công nghệ tăng trưởng kép 25% giai đoạn 2025-2027 nhờ chi tiêu CNTT toàn cầu tiếp tục tăng, đặc biệt mảng chuyển đổi số duy trì CAGR 16,2% giai đoạn 2025-27. Chiến lược đa dạng hóa thị trường sang EU, Trung Đông thông qua M&A giúp tiếp cận nhiều hợp đồng quy mô lớn. Hai nhà máy AI cũng được dự báo đóng góp ~1.250 tỷ đồng (~2,2% doanh thu mảng) từ 2026 và tăng trưởng 30-50% các năm sau.

Bên cạnh đó, báo cáo của Chứng khoán SHS cho rằng cổ phiếu DGC chịu áp lực ngắn hạn do chính sách thuế mới có thể gây áp lực tiêu cực lên DGC trong ngắn hạn, đặc biệt trong bối cảnh mảng P4 đang đóng góp gần 50% doanh thu của doanh nghiệp trong nửa đầu năm 2025.

Trước tác động từ việc tăng thuế, SHS đã điều chỉnh giảm 10% dự báo lợi nhuận thuần của DGC năm 2026, chủ yếu do chi phí thuế gia tăng. Theo dự báo mới, tốc độ tăng trưởng lợi nhuận của DGC trong giai đoạn 2025F–2027F lần lượt đạt 4,3% – 2,8% – 6,6%, thấp hơn so với kỳ vọng trước đó.

Để ứng phó, DGC có thể triển khai một số giải pháp như đàm phán với khách hàng hiện hữu nhằm chia sẻ chi phí thuế, đồng thời giảm tỷ trọng xuất khẩu P4, chuyển hướng sang tăng xuất khẩu axit và các sản phẩm hạ nguồn có giá trị gia tăng cao hơn như phân bón (DAP, MAP), phụ phẩm và phụ gia thức ăn chăn nuôi.

Ở chiều tích cực, tác động tiêu cực từ chính sách thuế phần nào được giảm nhẹ nhờ Hiệp định CPTPP. Theo đó, thuế xuất khẩu P4 sang Nhật Bản – thị trường chiếm khoảng 26% doanh thu xuất khẩu của DGC trong H1/2025 – vẫn được duy trì ở mức 0%, giúp doanh nghiệp giữ được lợi thế cạnh tranh tại thị trường quan trọng này.

Tại một góc nhìn khác, Chứng khoán FPT (FPTS) duy trì góc nhìn khả quan khi dự báo kết quả kinh doanh Q4/2025 của DGC tiếp tục tăng trưởng, với doanh thu thuần ước đạt 2.670 tỷ đồng, tăng 10,4% YoY, và lợi nhuận sau thuế đạt 794 tỷ đồng, tăng nhẹ 0,8% YoY. Theo FPT, doanh thu được hỗ trợ bởi mặt bằng giá bán cao, trong khi biên lợi nhuận chịu áp lực từ chi phí nguyên liệu đầu vào gia tăng. Đồng thời, dự án xút – clo, khởi công từ Quý I/2025 và hiện đã hoàn thành khoảng 50% khối lượng, được kỳ vọng sẽ đi vào hoạt động từ Quý II/2026 đúng tiến độ.