Con đường từ kẻ thù tới tuyên bố “phải lòng nhau” của Donald Trump và Kim Jong Un

Cuộc gặp thượng đỉnh ngày 12/6/2018 là một dấu mốc quan trọng, mang tính bước ngoặt không chỉ đối với hai nhà lãnh đạo vốn "thù ghét" nhau mà còn mang đến sự trầm trồ cho cả thế giới. Lần đầu tiên trong lịch sử, một tổng thống Mỹ đương nhiệm trực tiếp gặp mặt và đàm phán với một nhà lãnh đạo Triều Tiên, và đạt được những thỏa thuận mà người yêu chuộng hòa bình thế giới mong đợi từ lâu. Mọi thứ có thể tuyệt vời hơn nữa sau Hội nghị Thượng đỉnh sắp diễn ra tại Hà Nội.

Tuy nhiên, con đường đến với thành tựu mà nhiều người đang mong đợi không hề bằng phẳng.

Ngày 2 tháng 1 năm 2017, vài tuần trước khi nhậm chức, ông Trump đã thề rằng Triều Tiên sẽ không bao giờ được phép phát triển vũ khí hạt nhân có khả năng tiếp cận lãnh thổ Mỹ. Tuy nhiên, Bình Nhưỡng có lẽ sẽ không để tâm tới những gì ông Trump nói.

Ngày ngày Quốc khánh Mỹ 4/7/2017, Triều Tiên phóng đi một quả tên lửa đạn đạo và gọi đó là quà cho Mỹ. Ngay lập tức, Tổng thống Trump, người đã rất nổi tiếng với những cuộc khẩu chiến trên mạng xã hội, đăng đàn mỉa mai: "Gã này không còn gì thú vị hơn để làm với cuộc đời mình hay sao? Thật khó tin rằng Hàn Quốc và Nhật Bản có thể chịu đựng được lâu đến vậy. Có lẽ Trung Quốc cần phải mạnh tay hơn để kết thúc những hành động vô nghĩa này một lần và mãi mãi".

Tại bài phát biểu đầu tiên tại Liên Hợp Quốc vào tháng 9 cùng năm, ông Trump đã gọi ông Kim là "gã tên lửa" đang thực hiện một "nhiệm vụ tự sát". Ông nói: "Mỹ có sức mạnh và sự kiên nhẫn lớn, nhưng nếu chúng tôi buộc phải lựa chọn để bảo vệ mình hoặc các đồng minh, chúng tôi không còn cách nào khác ngoài việc hoàn toàn tiêu huỷ Triều Tiên".

"Gã tên lửa đang ở trong một nhiệm vụ tự sát đối với bản thân và cả chế độ của mình. Mỹ sẵn sàng và có thể làm điều đó, nhưng hy vọng điều đó là không cần thiết", ông Trump nhấn mạnh.

Nhà lãnh đạo Triều Tiên cũng ngay lập tức đáp trả bằng những lời lẽ mà người ta hiếm khi nghe thấy các nguyên thủ dành cho nhau. Trong một bài phát biểu trên truyền hình, ông Kim Jong Un nhấn mạnh: "Chắc chắn sẽ thuần hoá được lão già lẩm cẩm loạn trí ấy bằng lửa".

Năm đầu tiên trong nhiệm kỳ tổng thống của ông Trump, Triều Tiên đã phóng thử nhiều tên lửa đạn đạo với tầm bắn ngày càng xa hơn và Mỹ cũng nằm trong phạm vi đó. Hơn nữa, Triều Tiên cũng đã thử nghiệm vụ nổ hạt nhân thứ 6 và đây là lần "hoành tráng" nhất từ trước đến thời điểm đó.

Lên tiếng về động thái này, ông Trump đe doạ sẽ tấn công Triều Tiên bằng "lửa và sự cuồng nộ" nếu quốc gia này gây hiểm hoạ cho nước Mỹ. Không hề kém cạnh, Triều Tiên thậm chí còn tuyên bố họ đang xem xét về một cuộc tấn công nhằm vào đảo Guam, nơi Mỹ đặt một căn cứ không quân quan trọng và sẽ tạo ra "một ngọn lửa" quanh đảo Thái Bình Dương.

Chưa dừng ở đó, hai nhà lãnh đạo vẫn tiếp tục cuộc khẩu chiến trên mạng xã hội Twitter và truyền thông, công khai chỉ trích, miệt thị nhau bằng những lời lẽ thậm tệ nhất. Ông Trump gọi ông Kim là "gã điên" trong khi nhà lãnh đạo Triều Tiên lại gọi ông Trump là "lão già mất trí", "đê tiện", "giả dối" và "bịa đặt".

Trong bài phát biểu mừng năm mới 2018, ông Kim đã đưa ra lời cảnh báo rằng mình đang có "nút bấm hạt nhân" ngay trên bàn. Ngay sau đó, ông Trump đã đáp trả trên trang Twitter của mình rằng: "Nhà lãnh đạo Triều Tiên mới đây đã tuyên bố rằng 'Nút bấm hạt nhân luôn nằm trên bàn của ông ta'. Có ai đó đang ở đất nước của ông ta hãy thông báo rằng tôi cũng có một cái nút bấm, nhưng nó còn lớn và mạnh hơn so với cái của ông ta, và cái nút bấm của tôi có thể hoạt động!".

Đó cũng là đỉnh điểm của những lời miệt thị giữa hai nhà lãnh đạo Mỹ - Trung. Không ít người thực sự tỏ ra lo sợ về một cuộc chiến trên bán đảo Triều Tiên. Ngay cả những người lạc quan nhất cũng chỉ mong hòa bình được đảm bảo.

Khi căng thẳng Mỹ - Triều Tiên leo thang tới đỉnh điểm, trong mội bài phỏng vấn với Wall Street Journal ngày 1/2018, Tổng thống Trump bất ngờ thay đổi giọng điệu và cho biết ông có mối quan hệ rất tốt với ông Kim Jong Un. Hai tháng sau, ông Trump lại thông báo rằng ông sẵn sàng gặp nhà lãnh đạo Triều Tiên sau khi ông ấy ngỏ lời với một đặc phái viên của Hàn Quốc. Cùng ngày hôm đó, ông Trump cũng chia sẻ trên Twitter rằng các cuộc đàm phán với Triều Tiên đang có được những "tiến bộ tiềm năng."

Về phần mình, Triều Tiên thậm chí còn cởi mở hơn đối với đất nước láng giềng. Ông Kim đã gửi một phái đoàn tới tham dự Thế vận hội mùa đông ở Hàn Quốc. Tại đây, người dẫn đầu đoàn Triều Tiên là bà Kim Yo Jong, em gái ông Kim Jong Un, đã có cái bắt tay lịch sử với Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae In.

Đây chính là bước đệm cho Hội nghị Thượng đỉnh liên Triều và cuộc gặp lịch sử với Tổng thống Trump ở Singapore vài tháng sau đó. Ngày 10/5, ông Trump chính thức tuyên bố cuộc gặp với ông Kim Jong Un sẽ diễn ra tại Singapore vào ngày 12/6. Theo đó, Triều Tiên tuyên bố sẽ phá bỏ bãi thử hạt nhân Punggye-ri và nhận được phản hồi rất tích cực từ ông Trump.

Tưởng chừng con đường đến hội nghị thượng đỉnh khá bằng phẳng, ngày 16/5/2018, Triều Tiên đình chỉ cuộc đối thoại cấp cao với Hàn Quốc vì lý do Mỹ và Hàn Quốc tập trận, đe doạ đến nước này. Thứ trưởng Ngoại giao Triều Tiên Kim Kye Gwan đe doạ rút lui khỏi sự kiện nếu Bình Nhưỡng bị đẩy vào chân tường và phản ứng mạnh mẽ trước tuyên bố của Phó tổng thống Mike Pence về việc Triều Tiên sẽ có kết cục giống Libya nếu không đạt được thoả thuận với Mỹ.

Vài giờ sau tuyên bố của Triều Tiên, ông Trump tuyên bố huỷ bỏ cuộc gặp ngày 12 tháng 6. Trong bức thư gửi tới nhà lãnh đạo Triều Tiên, ông Trump cho rằng những tuyên bố của họ là thù địch và quá khích, ảnh hưởng tới hội nghị thượng đỉnh nhưng ông vẫn sẵn sàng thực hiện cuộc gặp nếu "Triều Tiên muốn thay đổi". Chỉ 1 ngày sau đó, phía Triều Tiên đã có những phản hồi đầy thiện chí và tổng thống Trump tuyên bố hai bên đang có những cuộc đàm phán hiệu quả về hội nghị.

Ngày 12/6, hai nhà lãnh đạo chính thức gặp nhau tại Quốc đảo Sư tử. Tại sự kiện mang tính bước ngoặt được tổ chức tại Khách sạn Capella, ông Trump và nhà lãnh đạo Triều Tiên đã bắt tay và mỉm cười với nhau trong bầu không khi hoà bình và thân thiện. Trong một phát biểu trước báo giới, ông Trump đã nói về "mối quan hệ tuyệt vời" với ông Kim Jong Un. Nhà lãnh đạo Triều Tiên thì cho hay: "Chúng tôi đã vượt qua mọi trở ngại để đứng ở đây".

Chính nhà lãnh đạo Triều Tiên cũng nhấn mạnh rằng: "Tôi nghĩ toàn bộ thế giới đang dõi theo khoảnh khắc này. Nhiều người còn nghĩ rằng điều này giống như một bộ phim viễn tưởng".

Sự thành công của hội nghị càng trở nên rõ ràng hơn khi hai nhà lãnh đạo đồng ý chấm dứt những căng thẳng, cùng hướng tới mục tiêu phi hạt nhân hoá trên bán đảo Triều Tiên. Theo đó, Mỹ chấm dứt các cuộc tập trận lớn với Hàn Quốc. Còn Triều Tiên cũng khẩn trương chuyển 55 hộp chứa hài cốt của các binh lính Mỹ về quê nhà của họ. Vào tháng 7, hình ảnh từ vệ tinh cho thấy nước này đã bắt đầu tháo dỡ một số cơ sở tại bãi thử tên lửa Sohae.

Hồi tháng 9 năm ngoái, ông Trump đã đón tiếp các quan chức cấp cao của Triều Tiên tới Nhà Trắng và tuyên bố rằng ông và ông Kim Jong Un "phải lòng nhau" sau khi trao đổi những bức thư và cho biết hai người đang có một mối quan hệ rất tốt đẹp. Tại sự kiện phát biểu mừng năm mới, nhà lãnh đạo Triều Tiên cho biết ông sẵn lòng gặp tổng thống Trump thêm một lần nữa, nhưng cảnh báo về một "hướng đi mới", có thể quay lại con đường phát triển vũ khí hạt nhân, nếu ông không hài lòng với các cuộc đàm phán.

Cuộc gặp thượng đỉnh lần 2 "nóng" đến mức "hàng fake" nổi danh của hai nhà lãnh đạo Donald Trump và Kim Jong Un cũng đến Hà Nội, khởi động cho sự kiện mang tính hoà bình, hữu nghị.