Đằng sau cú rơi gần 100 điểm trong 4 phiên của VN-Index: Chuyên gia chỉ ra một rủi ro cần lưu ý

Thị trường chứng khoán đang trải qua một giai đoạn đặc biệt khó khăn khi liên tiếp sụt giảm mạnh trong thời gian ngắn. VN-Index đã “bay” hơn 100 điểm trong 4 phiên giao dịch, lùi về quanh mốc 1.646 điểm. Thanh khoản không ghi nhận sự bùng nổ trong các phiên giảm sâu cho thấy dòng tiền vẫn chưa đủ lớn để hấp thụ lực bán.

Theo ông Bùi Văn Huy – Phó Giám đốc FIDT , yếu tố nội tại của dòng tiền đã khiến nhịp giảm trở nên quyết liệt hơn. Trước đó, thị trường tăng khá nhanh và chủ yếu tập trung vào nhóm cổ phiếu trụ, trong khi phần lớn các cổ phiếu còn lại phục hồi chậm, tạo ra trạng thái mất cân bằng và dễ tổn thương. Khi biến động gia tăng đột ngột, bên mua có xu hướng lùi lại quan sát thay vì sẵn sàng đỡ giá.

Phiên giảm mạnh cuối tuần ghi nhận giá trị giao dịch khoảng 24,7 nghìn tỷ đồng, cao hơn phiên liền trước, nhưng đặc trưng của dòng tiền trong những nhịp như vậy thường là dòng tiền bị động, đi kèm quá trình giảm rủi ro, chứ không phải dòng tiền chủ động sẵn sàng hấp thụ tại vùng giá thấp. Tóm lại, điểm nổ xuất phát từ nhóm cổ phiếu dẫn dắt, nhưng mức độ giảm sâu phản ánh trạng thái mất cân bằng cung – cầu của toàn thị trường trong ngắn hạn.

Việc thị trường giảm mạnh nhưng không xuất hiện sự bùng nổ thanh khoản theo kiểu hoảng loạn thường phản ánh trạng thái đứng ngoài của dòng tiền lớn và sự dè dặt của bên mua. Trong phiên giảm sâu, dù giá trị giao dịch đạt khoảng 24,7 nghìn tỷ đồng và có cải thiện so với phiên trước, nhưng lực cung chủ động vẫn lấn át rõ rệt, thể hiện qua mẫu hình giảm mạnh và độ rộng thị trường nghiêng hẳn về phía bên bán. Trong bối cảnh như vậy, dòng tiền lớn thường không vội vàng bắt đáy trên diện rộng, mà có xu hướng quan sát phản ứng của thị trường tại các vùng hỗ trợ và chờ tín hiệu ổn định trở lại từ nhóm cổ phiếu dẫn dắt.

Ở góc nhìn dòng tiền, chuyên gia cho rằng một nhịp giảm không đi kèm sự bùng nổ thanh khoản thường không phải là phiên giải chấp cực điểm, nhưng lại tiềm ẩn rủi ro theo cách khác. Thị trường có thể trượt qua các vùng hỗ trợ do thiếu lực cầu nâng đỡ, thay vì do bán tháo ồ ạt. Chuỗi giảm 4 phiên lấy đi khoảng 6,3% của chỉ số, tương đương gần 100 điểm từ vùng 1.740 xuống 1.646 điểm, cho thấy tốc độ rơi đang nhanh hơn khả năng hấp thụ của bên mua. Khi tốc độ giảm lớn, bên mua có xu hướng lùi xuống các vùng giá thấp hơn, tạo ra khoảng trống thanh khoản trong ngắn hạn.

Rủi ro “break” mạnh thường xuất hiện khi đồng thời hội tụ ba điều kiện: nhóm cổ phiếu dẫn dắt tiếp tục hình thành các đáy thấp mới, độ rộng thị trường duy trì trạng thái tiêu cực, và tâm lý nhà đầu tư chuyển pha từ kỳ vọng hồi phục sang né tránh rủi ro. Trong bối cảnh hiện tại, rủi ro này vẫn tồn tại, bởi nhịp giảm diễn ra sau một giai đoạn tăng khá nhanh, trong khi mức độ sử dụng đòn bẩy có xu hướng gia tăng.

Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng những pha “break” mạnh thường đi kèm các dấu hiệu bán tháo cực điểm và thanh khoản tăng vọt liên tục trong nhiều phiên. Nếu thị trường chỉ ghi nhận một phiên thanh khoản tăng do lực cung chủ động, nhưng sau đó thanh khoản dần co lại, biên độ thu hẹp và áp lực bán suy yếu, xác suất hình thành một nền giá mới sẽ cao hơn.

Do đó, trọng tâm quan sát trong thời gian tới không nằm ở việc thanh khoản tăng hay giảm đơn lẻ, mà là cấu trúc thanh khoản theo chiều biến động giá. Một kịch bản tích cực sẽ là thanh khoản giảm dần trong các phiên giảm điểm và cải thiện trở lại trong các phiên hồi phục, đồng thời độ rộng thị trường được cải thiện. Ngược lại, nếu thanh khoản tiếp tục nở ra khi thị trường giảm và độ rộng duy trì trạng thái rất xấu, điều này cho thấy dòng tiền lớn có thể đang rút lui, qua đó làm gia tăng rủi ro “break” mạnh.

Trong bối cảnh VN-Index giảm nhanh từ vùng 1.740 xuống dưới mốc 1.650 điểm,chuyên gia cho rằng vùng hỗ trợ gần nhất cần theo dõi là khu vực 1.600–1.620 điểm. Đây không chỉ là vùng hỗ trợ mang ý nghĩa tâm lý, mà còn là khu vực từng đóng vai trò nền tích lũy trước đó. Trong quá trình đi lên, thị trường thường để lại những vùng cầu mạnh; khi xu hướng ngắn hạn đảo chiều, chỉ số có xu hướng quay lại kiểm định chính các vùng này.

Nếu khu vực 1.600–1.620 điểm được giữ vững, thị trường có thể chuyển sang trạng thái tích lũy trong biên hẹp và tạo nền cho một nhịp hồi phục tiếp theo. Ngược lại, nếu vùng này bị xuyên thủng với biên độ lớn, vùng hỗ trợ kế tiếp sẽ lùi sâu hơn về khu vực đáy cũ quanh 1.550–1.600 điểm, nơi từng hấp thụ lực bán trong nhịp giảm trước.

Tín hiệu xác nhận thị trường hình thành nền giá mới không nằm ở một phiên hồi điểm số đơn lẻ, mà ở chuỗi tín hiệu đồng thuận giữa giá, độ rộng và dòng tiền.

Thứ nhất, tốc độ giảm chậm lại, biên độ giảm theo ngày thu hẹp, xuất hiện các mẫu nến rút chân hoặc đóng cửa cao hơn đáy trong phiên, phản ánh lực bán suy yếu.

Thứ hai, độ rộng thị trường cải thiện, số lượng cổ phiếu ngừng rơi gia tăng, nhóm cổ phiếu dẫn dắt ngừng tạo đáy thấp mới và thị trường chuyển từ trạng thái giảm đồng loạt sang phân hóa.

Thứ ba, chất lượng thanh khoản cải thiện, thể hiện ở việc thanh khoản co lại trong các phiên giảm và tăng trở lại trong các phiên hồi phục, cho thấy bên bán dần cạn lực trong khi bên mua trở nên chủ động hơn.

Nhìn chung, với những năm Tết Âm lịch đến muộn như năm nay, sóng đầu năm thường xuất hiện chậm hơn so với thông lệ, song lịch sử cho thấy năm nào thị trường cũng có sóng. Xét trên triển vọng vĩ mô trung và dài hạn, các nhịp điều chỉnh mạnh thường mở ra cơ hội tích lũy, đặc biệt khi phần lớn cổ phiếu đã được chiết khấu sâu so với giai đoạn trước đó.