Dấu ấn lịch sử của ngành nông nghiệp: XK nông sản đạt 36,37 tỷ USD

Rau, tôm cua cá “bứt phá”

Trong năm 2017, kinh tế thế giới biến động mạnh, gần đây nhất là thị trường Trung Quốc, đã tác động lớn đến thương mại nông nghiệp Việt Nam. Ở trong nước, mặc dù chịu nhiều ảnh hưởng của các loại hình thiên tai, nhân tai nhưng sức sản xuất của ngành nông nghiệp vẫn tiếp tục bứt phá, thị trường xuất khẩu (XK) nông lâm thủy sản vẫn tiếp tục được mở rộng bao gồm cả thị trường truyền thống, thị trường tiềm năng, thị trường ngách. XK nông lâm thủy sản năm 2017 vượt mục tiêu XK đề ra là 35 tỷ USD và tăng trưởng 3%, tiếp tục được đánh giá là “điểm sáng” trong bức tranh chung của nền kinh tế nước ta.

 Thanh long Việt Nam đã và đang được nhiều nước quan tâm, nhập khẩu.  Ảnh: I.T

Theo Bộ NNPTNT, kim ngạch XK nông lâm thủy sản  tháng 12.2017 ước đạt 3,13 tỷ USD, đưa tổng giá trị XK năm 2017 đạt 36,37 tỷ USD - tăng 13% so với cùng kỳ năm 2016. Đây là mức kỷ lục mới trong XK nông lâm thủy sản. Cụ thể, giá trị XK các mặt hàng nông sản chính ước đạt 18,96 tỷ USD, tăng 15,7% so với cùng kỳ năm 2016; thủy sản ước đạt 8,32 tỷ USD, tăng 18%; các mặt hàng lâm sản chính ước đạt 7,97 tỷ USD, tăng 9,2%.

Với tiềm năng và “dư địa” rất lớn trong XK, rau quả tiếp tục có những bứt phá đem về kim ngạch cao cho toàn ngành. Nếu như năm 2016 kim ngạch XK rau quả đạt 2,4 tỷ USD thì năm 2017 ước đạt 3,45 tỷ USD, tăng 40,5%. Trung Quốc, Nhật Bản, Mỹ và Hàn Quốc là 4 thị trường nhập khẩu hàng đầu hàng rau quả của Việt Nam trong 11 tháng đầu năm 2017.

XK rau quả hiện đã vượt xa các ngành hàng chủ lực khác như: Gạo, cao su, chè, hạt điều... Ông Nguyễn Quốc Toản – Phó Cục trưởng thường trực Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản (Bộ NNPTNT) phân tích: “Nhu cầu tiêu thụ rau quả tươi và chế biến trên thị trường thế giới được dự báo tăng tích cực. Chính vì vậy, kỳ vọng đạt kỷ lục mới về XK rau quả có tính khả thi trong điều kiện nông nghiệp đang thực hiện tái cơ cấu bền vững theo chuỗi giá trị, đẩy mạnh phát triển nông nghiệp chất lượng cao; phát triển các loại rau và hoa không dùng đất, nông sản không dùng hóa chất, thuốc trừ sâu... Cần đặc biệt quan tâm đến vấn đề bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm, nâng cao năng lực chế biến để nâng cao giá trị sản phẩm, tăng thời gian bảo quản”. Tăng cường kết nối doanh nghiệp chuỗi siêu thị lớn, thu hút đầu tư nâng cao năng lực chế biến bảo quản sản phẩm nông sản XK để tham gia vào chuỗi sản phẩm trên thị trường toàn cầu, triển khai xúc tiến giới thiệu quảng bá tiến tới XK các sản phẩm hữu cơ sang các thị trường Mỹ, Đức, Pháp, Trung Quốc, Canada, Thụy Điển, Tây Ban Nha…

Cùng với bứt phá về xuất khẩu rau quả, còn phải kể đến XK thủy sản. Nếu như đầu năm nay, ngành thủy sản còn dè dặt đặt mục tiêu XK đạt 7,4 tỷ USD thì những tháng cuối năm đã tự tin có thể cán mốc 8 tỷ USD khi nhiều thị trường XK mới ghi nhận sự tăng trưởng đột phá. Thực tế đến những ngày cuối cùng của năm 2017, giá trị XK thủy sản ước đạt 8,32 tỷ USD, tăng 18% so với năm 2016. Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc và Hàn Quốc là 4 thị trường nhập khẩu hàng đầu của thủy sản Việt Nam trong 11 tháng đầu năm 2017, chiếm 55,3% tổng giá trị XK thủy sản.

 Kết quả này là nhờ doanh nghiệp XK thủy sản Việt Nam chứng minh được nguồn gốc, xuất xứ sản phẩm sạch, đồng thời đẩy mạnh việc tìm kiếm thêm các thị trường mới đối với những mặt hàng chủ lực là tôm và cá tra… Ông Nguyễn Ngọc Oai - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản nhận định: “Thời tiết thuận lợi cho khai thác và nuôi trồng thủy sản, với sản lượng và khai thác đều tăng. Về cá tra hiện nay diện tích nuôi khoảng 5,1 nghìn ha cho sản lượng hơn 1,2 triệu tấn, đem về kim ngạch khoảng 1,7 tỷ USD. Giá trị XK thủy sản năm 2017 hơn 8 tỷ USD. Tăng trưởng trong sản xuất thủy sản góp phần quan trọng vào tăng trưởng chung của toàn ngành nông nghiệp, cũng như giá trị XK nông, lâm thủy sản”.

Góp phần vào “bức tranh XK” của ngành nông nghiệp còn có ngành gỗ khi góp 7,6 tỷ USD giá trị kim ngạch. “Có được kết quả này do các thị trường chính như Mỹ, Hàn Quốc tiếp tục tăng trưởng với các đơn hàng đã được ký. Các thị trường mới như Ấn Độ, Canada, Nga, khu vực Trung Đông đều có những tín hiệu khả quan. Bên cạnh đó các doanh nghiệp đã và đang tập trung đầu tư chiều sâu về chế biến cũng góp phần nâng cao  sản lượng và giá trị XK” - ông Nguyễn Tôn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và lâm sản Việt Nam chia sẻ.

Nhu cầu tăng, nông nghiệp tiếp tục bứt phá

Trước những kết quả đã đạt được, Bộ trưởng Bộ NNPTNT Nguyễn Xuân Cường cho rằng: “Chúng ta đã hình thành bước đầu những ngành hàng lớn mang tính lợi thế cho XK. Nông nghiệp vẫn tiếp tục phát triển, năm 2017 XK nông sản Việt Nam ước đạt 36,37 tỷ USD. Chúng ta quyết tâm tổ chức sản xuất theo chuỗi, chế biến thật tốt, mở thêm thị trường mới. Trong phát triển thị trường phải quan tâm và chú trọng chất lượng nông sản tốt nhất đáp ứng cả thị trường nội địa với 92 triệu dân và thị trường XK với 7 tỷ dân của toàn cầu”. 

Để đẩy mạnh XK nông lâm thủy sản và phát huy tối đa giá trị các mặt hàng XK của Việt Nam trong năm 2018, theo ông Nguyễn Quốc Toản – Phó Cục trưởng thường trực Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản (Bộ NNPTNT): “Ngành nông nghiệp cần triển khai nhiều giải pháp mang tính chất toàn diện, đồng bộ và lâu dài để tổ chức sản xuất gắn với cơ chế thị trường XK để nâng cao chất lượng và xây dựng uy tín thương hiệu cho sản phẩm nông lâm thủy sản  Việt Nam ở thị trường trong nước và thế giới”.

Còn theo Thứ trưởng Bộ NNPTNT Trần Thanh Nam: “Năm 2018, Bộ NNPTNT sẽ tăng cường hợp tác quốc tế và đàm phám để có các thỏa thuận song phương với các nước, giải quyết các rào cản kỹ thuật nhằm tiếp cận và mở rộng thị trường XK, hỗ trợ tháo gỡ kịp thời các khó khăn cho các doanh nghiệp XK nông lân thủy sản. Thúc đẩy và phát triển các ngành chế biến bảo quản nông lâm thủy sản phục vụ thị trường trong nước và XK. Nâng cao hiệu quả quản lý chất lượng hàng XK trên cơ sở tập trung nghiên cứu và đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường truy xuất nguồn gốc theo chuỗi, quản lý an toàn thực phẩm theo chuỗi, xây dựng mã định doanh quốc gia các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm, xây dựng đồng bộ hệ thống tiêu truy xuất nguồn gốc theo chuỗi”.