Đây là chàng kỹ sư phần mềm 31 tuổi đã khiến hơn 100 tỷ USD vốn hóa bốc hơi khỏi thị trường tiền số

Ngày 8/1, giá của bitcoin và một đồng tiền số khác đồng loạt lao dốc, khiến tổng cộng hơn 100 tỷ USD giá trị vốn hóa bị thổi bay.

Cú sốc trên toàn cầu có nguồn gốc từ 1 địa chỉ: căn hộ nằm trong 1 tòa chung cư mới xây nằm trên 1 con phố ở Long Island City, Queens. Đó là nơi làm việc của Brandon Chez, kỹ sư lập trình 31 tuổi đứng sau Coinmarketcap.com – website nổi như cồn trong giới tiền số đang cung cấp dữ liệu về bitcoin và hàng trăm đồng tiền số khác. Ra đời năm 2013, trang web của Chez đã trở thành một trong số những website có nhiều người truy cập nhất thế giới trong thời gian qua.

Sự cạnh tranh đang nóng dần lên. Hôm 18/1, Intercointinental Exchange Inc., chủ sở hữu của sàn chứng khoán New York, thông báo sẽ hợp tác để triển khai 1 nguồn cung cấp dữ liệu về bitcoin cho các ngân hàng cũng như trader phố Wall. Các trang web độc lập khác như Onchainfx.com cũng xuất hiện ngày càng nhiều.

Tuy nhiên, Coinmarketcap vẫn đang tạo được tầm ảnh hưởng mà có lẽ Chez cũng không hình dung nổi. Ngày 7/1, Coinmarketcap.com quyết định loại bỏ dữ liệu từ các sàn giao dịch Hàn Quốc khỏi công thức tính toán giá bitcoin và các đồng tiền số khác trên website này. Lý do là vì giá ở Hàn Quốc cao hơn rất nhiều so với ở các nước khác. Đối với một số người, mức giá này là vô lý và cơn sốt ở xứ sở kim chi đã khiến giá tăng một cách giả mạo.

Sau động thái này, giá niêm yết trên Coinmarketcap đã giảm mạnh. Ví dụ, giá ripple (XRP) đã giảm từ 3,4 xuống chỉ còn 2,6 USD.

Cho đến nay có rất ít thông tin được tiết lộ về cách thức hoạt động của Coinmarketcap. Vì Chez không hề thông báo trước và quảng bá rộng rãi về sự thay đổi, rất ít người biết điều gì đang diễn ra. Các trader đã cố gắng giúp đỡ nhau trên các diễn đàn như Reddit và các mạng xã hội khác. Nhiều người tỏ ra giận dữ.

"Đây là một quyết định vô trách nhiệm", người dùng lấy tên "vilnius2013" viết trên Reddit.

Trong 1 email trao đổi với Wall Street Journal hôm 10/1, Chez giải thích rằng Coinmarketcap.com quyết định thực hiện sự thay đổi này vào tối Chủ nhật (7/1), mặc dù vẫn chưa chốt thời điểm khi nào sự thay đổi có hiệu lực. Tuy nhiên đến sáng hôm sau giá bitcoin, ethereum, ripple và một loạt đồng tiền số khác trên Coinmarketcap bất ngờ giảm sâu 15% hoặc hơn.

Trong buổi sáng hỗn loạn đó, một số người cho rằng động thái điều tra các ngân hàng thương mại lớn đang sử dụng tiền số là nguyên nhân khiến thị trường lao dốc. Tuy nhiên đến buổi chiều Coinmarketcap thông báo trên Twitter về việc thay đổi thuật toán. Chez nói với Wall Street Journal rằng "rất nhiều người dùng đã phàn nàn về mức giá không chính xác" nhưng anh "đã không nhận ra việc loại bỏ số liệu từ Hàn Quốc lại có ảnh hưởng lớn đến như thế". "Thị trường vốn đã ở trong xu thế giảm điểm, vì thế chỉ là chúng tôi không may khi chọn thời điểm thay đổi", anh bổ sung thêm.

Tuy nhiên Mati Greenspan, chuyên gia phân tích tại công ty môi giới eToro, đã viết trong báo cáo gửi khách hàng rằng Coinmarketcap chính là nguyên nhân khiến thị trường lao dốc. Thậm chí chuyên gia này còn kêu gọi tẩy chay website dù thông điệp đó đã bị ngó lơ. Tính đến ngày 22/1, Coinmarketcap.com vẫn xếp thứ 117 trong bảng xếp hạng các website được truy cập nhiều nhất của Alexa, thăng hạng so với vị trí 142 trước khi Hàn Quốc ra quyết định. Website này thậm chí xếp hạng cao hơn hầu hết các trang tin tức của Mỹ, và cả Alibaba.com (xếp thứ 174).

Có thể coi đó là 1 thành công lớn đối với 1 công ty thậm chí còn không có văn phòng làm việc hoành tráng hay một tài khoản "khủng" trên Twitter và Facebook. Một phần nguyên nhân đến từ đà tăng giá điên rồ trong năm 2017 của các đồng tiền số ngoài bitcoin (hay thường được gọi là altcoin). Coinmarketcap.com niêm yết giá của hơn 1.100 altcoin, từ đồng tiền số lớn thứ hai thế giới là ethereum cho đến Applecoin – đồng tiền hiện có giá trị vốn hóa chỉ là 23 USD.

Chez cho biết mục tiêu của Coinmarketcap là trở thành một nguồn dữ liệu trung lập và chính xác phục vụ cộng đồng tiền số. CoinMarketCap được đăng ký kinh doanh như 1 công ty trách nhiệm hữu hạn ở New York, có địa chỉ ở Long Island City.

Tìm về địa chỉ này, phóng viên tìm thấy 1 tòa chung cư lát gạch nâu cao 7 tầng mới được xây 2 năm trước. Chez đăng ký là 1 cư dân ở đây. Địa chỉ này cũng trùng với thông tin trên các tài liệu được công bố rộng rãi về CoinMarketCap.

Bitcoin, đồng tiền số lớn nhất hiện nay, ra đời năm 2009. Sau này khi các sàn giao dịch trực tuyến được thành lập để kết nối người mua và người bán với nhau, vì tất cả các sàn hoạt động độc lập với nhau, giá niêm yết có sự chênh lệch rất lớn. Coinmarketcap.com lấy số liệu từ tất cả các sàn và tính toán để ra 1 giá tiêu chuẩn, giúp cộng đồng theo dõi các số liệu từ nhiều sàn một cách dễ dàng hơn.

Website này thường tránh tin tức và các bài phân tích mà thay vào đó chỉ tập trung vào dữ liệu, đáng chú ý nhất là giá trị vốn hóa của tất cả các đồng tiền số và tỷ trọng của mỗi đồng.

Theo thông tin từ hồ sơ trên LinkedIn, sau khi lấy bằng cử nhân ngành khoa học máy tính từ Viện Công nghệ Rochester năm 2009, Chez làm việc tại Lockheed Martin và Mediabistro, công ty điều hành 1 website dành cho các nhà báo. Anh bắt đầu xây dựng coinmarketcap.com khi đang làm kỹ sư phần mềm tại Rocketrip, giúp các công ty quản lý chi phí kinh doanh. Năm 2015 anh nghỉ công việc này.

Có vẻ như CoinMarketCap kiếm tiền bằng cách bán quảng cáo thông qua Google. Theo 1 form đăng ký mà những bên có nhu cầu có thể điền vào để đăng quảng cáo trên trang web này, mức phí giá tối thiểu là 20.000 USD.